Met 300 bekende Syriëstrijders spant België de trieste kroon in Europa. Waarom voelen zo veel jonge Europese moslims zich aangetrokken tot de jihad?

Waarom de wapens opnemen en gaan vechten? Waarom zich zo makkelijk overleveren aan wreedheden? Psychologen gaven reeds een antwoord. De mogelijkheid om elkaar te ontmenselijken en te demoniseren, om elkaar wreedaardig te bejegenen zit blijkbaar ingebakken in ons menselijk genoom. Maar het is geen noodzaak om zo te handelen, want we hebben de vrijheid om er weerstand tegen te bieden. Helaas makkelijker gezegd dan gedaan voor velen als de omstandigheden iets anders in hun oor fluisteren.

Frustraties

Waarom heeft IS zoveel succes bij jonge Europeanen met moslimroots? De Franse politicoloog en Harvardprofessor Dominique Moïsi gaf recent antwoord in een interview in de Vlaamse krant De Morgen. De eeuwenlange culturele en politieke underdogpositie van moslimvolkeren op het wereldforum eist zijn tol. Het leidt tot historisch en cultureel te verklaren frustraties.

Uitsluiting en racisme: dáár en nergens anders moeten we de oorzaak zoeken

De combinatie van deze frustraties met een religieuze ideologie levert een explosieve cocktail. De heroprichting van een kalifaat is een heftig cultureel, politiek en religieus totaalantwoord op die knagende frustratie, weerwraak zo men wil. Het biedt velen een in eigen ogen eerbaar en spannend alternatief aan. Natuurlijk werkt het wervend onder jongeren die dragers zijn van die frustratie.

Idealen

Ik herken die wervende kracht omdat ik ooit zelf voor de keuze werd geplaatst om te gaan vechten in een gewelddadige terreurorganisatie tegen het onrecht waar arme bevolkingsgroepen onder gebukt gingen. Ik was 29 jaar en woonde en werkte in een door geweld verscheurd land, Peru. Een lid van de genoemde organisatie liep incognito stage op mijn werk, en had me gespot als iemand met rechtzinnige idealen en een hart voor armen. Ik geraakte met hem bevriend, tot de aap uit de mouw kwam en de maskers vielen: ik werd uitgenodigd om lid te worden en de wapens op te nemen.

Wat hield me tegen? Allicht was ik al iets te oud en te wijs, en ik voelde dat het evangelie en het geweld niet konden samengaan. Maar ik geef toe, het was verleidelijk, de vriendschap was warm en de idealen groot in een context van frustratie en onrecht. Een zelfde wervende verleiding proeven velen nu België. En dat kan niet anders want met 300 gedetecteerde Syriëstrijders (vooral uit Brussel en Vlaanderen) spannen we proportioneel de trieste kroon in Europa.

Armoedecijfers

Omdat de uitsluitingsmechanismen en racistische reflexen in onze samenleving ten aanzien van moslims helaas zeer groot blijven, moeten we volgens de voorzitter van het Centrum voor Gelijke Kansen, Jozef De Witte, dáár en nergens anders de oorzaak zoeken. Alleen al de armoedecijfers onder Marokkaanse moslims tonen het aan: 50 procent! Daar tegenover verzinkt de 15 procent van de totale bevolking in het niet. Deze cijfers zeggen veel over het onrecht dat in onze westerse samenlevingen bestaat, en ook dat herken ik goed dank zij mijn jarenlange werkervaring met Marokkaanse moslims in Borgerhout.

Geef niet toe aan de grote verleiding om alle moslims over dezelfde kam te scheren

Ik heb veel te doen met onze Vlaamse moslims, vooreerst met hen die zich lieten verleiden tot het opnemen van wapens in een ver land dat hun eigen innerlijk conflict weerspiegelt en uitvergroot. Door aan de verleiding toe te geven en wreedheid in naam van Allah te omarmen, komen ze in een proces terecht dat uiteindelijk leidt tot hun eigen vernietiging. Als het niet fysiek zal gebeuren, dan toch zeker psychisch en sociaal.

Isolement

Ook heb ik met de overgrote meerderheid van moslims te doen die zich niet laten verleiden. Steeds meer komen ze terecht tussen de hamer van een dominante westerse cultuur die hen in toenemende mate stigmatiseert, en het aambeeld van een destructief alternatief dat hun geloof in Allah en hun liefde voor de profeet bezoedelt en verwart.

Aanvaard niet dat ze in dat isolement blijven steken, doorbreek bewust het wij-zijdenken dat het onrecht voedt, en geef niet toe aan de grote verleiding om allen over dezelfde kam te scheren. En als je zelf geen moslim bent: sluit vriendschap met hen in je wijk of op je werk. Je zal het snel merken; ze bijten echt niet!