Al vóór de ingang wordt de toon gezet. In de tuin van het Catharijneconvent staat een groot klassiek Mariabeeld met op haar hoofd een zwaailicht. Dat komt wat oneerbiedig over, maar later lees ik in de beschrijving hoe dit beeld daadwerkelijk als baken voor de scheepvaart heeft gefunctioneerd.

Roosenkrans, Maria Roosen, 2008-2016

De christelijke oermoeder

Verder leer ik dat Maria in de lijn wordt geplaatst van de voor-christelijke moedercultussen. Oermoeders en godinnen stonden symbool voor vruchtbaarheid, moederschap, verzorging en bescherming. Soms zittend op een troon als een Magna Mater, vaak met een kind op schoot of aan de borst. Maria wordt de christelijke oermoeder die deze kenmerken verenigt.

In een kleine gang hangt tegenover elkaar een aantal kunstwerken van Maria met Kind, uit de westerse traditie (meer affectief) en de oosterse iconische traditie (meer koninklijk).

Aan de hand van schilderijen en beelden loop ik vervolgens de biografie van Maria door en kom ik vele ‘feiten’ over haar te weet. Er is zelfs een waar familieportret, waarin ik vele Bijbelse figuren herken. Maar waar de wetenschap begint en de legende het overneemt, blijft echter een mysterie.

Moeder Gods Snamenie, Rusland, 19e eeuw

Zal ik ‘mijn’ Maria vinden?

Aan het begin van het bezoek aan de tentoonstelling vroeg ik mij af of ik mijn persoonlijke Mariabeeld zou vinden, een beeld waarmee ik mij verwant zou weten. Ik vind het niet op de schilderijen of in beelden, al zijn er bij die mij ontroeren. Wel vind ik ‘mijn Maria’ in een aantal ervaringen die mensen op video vertellen over wat zij met Maria hebben. Dit onderdeel treft mij het meest van alles.

Na twee uur heb ik geen zin meer in de enorme hoeveelheid Mariaposters, devotionalia en uitingen van Maria

Helaas staan niet alle video’s op een even goede plek. Eén staat in een aparte hoek, waar je rustig kunt kijken, twee andere staan in een onrustige loop, zonder stoelen erbij.

Een krachtig beeld

Maria ‘van’ Annemarie

Daarnaast kunnen bezoekers zelf ook een opname maken waarin zij hun eigen ervaring vertellen, maar dat trekt mij minder. Na twee uur heb ik geen zin meer in de enorme hoeveelheid Mariaposters, devotionalia en uitingen van Maria in de moderne kunst. Dit laatste deel van de tentoonstelling is mij teveel en krijgt daardoor niet de aandacht die het verdient.

Op de terugweg passeer ik wederom het beeld van Maria met het zwaailicht. Zo lelijk, zo gedateerd, maar tegelijk zo ontroerend in zijn eenvoud en zo krachtig als beeld. Maria, een baken in woelige baren. Daar kan ik goed mee leven.