De nieuwe website van Ignis is verfraaid met een zogeheten ‘slider’. Iets nieuws? Welnee, de jezuïeten gebruikten die al in de 17e eeuw.

Hoe modern kun je zijn? Bovenaan onze nieuwe homepage staat een zogeheten ‘slideshow’ of ‘slider’; een soort carrousel van wisselende afbeeldingen waarop je kunt klikken om naar de bijbehorende artikelen te gaan. Een presentatiemethode die je tegenwoordig op menig website ziet, maar die allerminst nieuw is: het systeem om wisselende afbeeldingen weer te geven werd al door de jezuïeten van de 17e eeuw in praktijk gebracht.

Het atelier van Rubens kreeg opdracht vier schilderijen te maken, voor elke tijd van het jaar één

Reusachtig beeldscherm

In 1621 bouwden de jezuïeten te Antwerpen een kerk, destijds toegewijd aan hun stichter Sint Ignatius. (Vandaag de dag is de kerk – inmiddels geen jezuïetenkerk meer – toegewijd aan Carolus Borromeus.) Achter het hoogaltaar plaatsten de bouwers een reusachtig beeldscherm van 4 bij ruim 5 meter.

Hoofdaltaar van de Carolus-Boromeuskerk in Antwerpen met verwisselbaar schilderij. Foto: Ad Meskens/Wikimedia Commons.

Ze gaven het atelier van Rubens opdracht voor dat scherm vier schilderijen te maken. Voor elke tijd van het jaar één. Om de ene afbeelding door de andere te vervangen werden er achter het altaar vier diepe sleuven gegraven, waarin de schilderijen in hun geheel verzonken konden worden. Naar believen hesen ze met behulp van een enorme katrol het gewenste doek op zijn plaats.

Geloofsmysteries

Zo konden de bezoekers de geloofsmysteries zien en er over nadenken. Geheel in de geest van Ignatius’ manier om een Bijbelverhaal te overwegen.

Twee van de vier oorspronkelijke doeken zijn er nog: ‘Kroning van Maria’ (Cornelis Schut) en ‘Oprichting van het Kruis’ (Gerard Zegers). De andere twee: ‘Ignatius’ en ‘Franciscus’ (allebei van Rubens zelf) bevinden zich tegenwoordig in het Kunsthistorisch Museum te Wenen.