Hij werd door moslims voorgedragen voor een katholieke vredesprijs: de Nigeriaanse kardinaal John Onaiyekan. “We hebben in Nigeria iets geleerd dat van nut kan zijn voor de rest van de wereld.”

Toen ik nog theologie studeerde, had ik echte nachtmerries als ik nadacht over het lot van mijn grootouders. Zij hadden nooit in hun leven over Jezus gehoord en waren ook niet gedoopt. Wat zou er na hun dood van hen geworden zijn? Waar waren ze nu? Om dan nog maar niet te denken aan mijn ooms en tantes die moslim waren; wat kon er in ’s hemelsnaam van hen terechtkomen?

Aan het woord is John Onaiyekan, aartsbisschop van Abuja in Nigeria – Nigeria, een land dat van tijd tot tijd in de media opduikt, als er weer confrontaties tussen christenen en moslims zijn geweest, als er weer een kerk in brand gestoken is. Een maand geleden heeft hij de vredesprijs van Pax Christi Internationaal in ontvangst genomen, het stralende middelpunt in een hoopvolle bijeenkomst in Mechelen. Hij kreeg de prijs voor zijn jarenlange inzet voor vrede en verzoening tussen moslims en christenen in zijn vaderland en ook elders in Afrika.

Vreedzaam

In alle bescheidenheid zegt hij: “Onze bevolking van 160 miljoen mensen is voor de helft moslim en voor de helft christen, met een vergelijkbare invloed. We doen het nog niet zo slecht, zoals wij vreedzaam tezamen leven in een en dezelfde natie. We geloven, dat we iets hebben geleerd dat van nut kan zijn voor de rest van de wereld.” En zelf doet hij niet anders dan hij van kindsbeen van zijn ouders heeft meegekregen – zegt hij: openstaan voor alle mensen om je heen.

De motieven voor strijd en onderdrukking zijn talrijk, maar het religieuze aspect fascineert ons het meest

Maar hoe vanzelfsprekend zijn inzet voor verzoening en vrede ook kan zijn, het was een heel blijde verrassing voor hem, dat hij voor deze katholieke vredesprijs was voorgedragen door Afrikaanse moslims.

Bergrede

Sprekend over zijn nachtmerries rond het lot van zijn niet-christelijke familieleden, zegt hij, voluit lachend: “Maar nu weet ik beter! Als je wilt weten welke mensen zalig of heilig zijn, lees dan de Bergrede van Jezus zelf: zalig zijn mensen die vrede stichten, want zij zullen kinderen van God worden genoemd.” En dat waren ze allemaal, ook die familieleden: vredestichters. Het zijn moslims en christenen in Nigeria die allen evenzeer vertrouwen op Gods barmhartigheid en zich vanuit hun geloof inzetten voor vrede.

Op het ogenblik houden we ons hart vast als we zien, horen en lezen wat zich afspeelt in het Midden-Oosten. Waar blijft het optimisme van die paar dagen in Mechelen? De blijde en optimistische geluiden van ‘aartsbisschop John’ vervagen snel en worden vervangen – ook in mijn hoofd – door de beelden van inslaande raketten en het horen van krijgszuchtige taal.

Hartenkreet van John Onaiyekan

En natuurlijk, strijd en onderdrukking is er steeds geweest – ook in Nigeria –, de motieven en achtergronden zijn talrijk en divers. Toch fascineert ons het religieuze aspect daarin. Verwoeste kerken, moskeeën en synagogen spreken veel meer aan dan dito winkels of kantoorgebouwen…

Een hartenkreet van aartsbisschop (inmiddels kardinaal) Onaiyekan: “Als we toch eens evenzeer gebiologeerd waren door de diepe, religieuze inspiratie waarmee gelovige mensen, christenen en moslims, zich inzetten voor vrede…” In zijn voetsporen.