Een middeleeuwse ‘beweging van de Geest’ kent postmoderne aanhangers, blijkt uit het pamflet van Mink de Vries: Pleidooi voor Postmoderne devotie. 

Het boekje Pleidooi voor Postmoderne devotie – geschreven door Mink de Vries – noemt zichzelf een pamflet. En dat doet het terecht. Het komt voort uit een beweging. Probeert mensen in beweging te brengen. En is geschreven door een bewogen figuur, die zelf midden in die beweging staat.

Een pamflet heeft altijd met actualiteit te maken. Niet zelden is het een oproep om in actie te komen. Vaak in de vorm van een aantal stellingen. Ook dit pamflet is opgebouwd rond twaalf waarden. In dit geval gaat het om de herleving van de Moderne Devotie. Deze herleving en hernieuwde belangstelling noemt zichzelf Postmoderne Devotie.

Nabloei

Die titel is begrijpelijk maar ook enigszins verwarrend. Begrijpelijk, omdat hij aangeeft dat de Moderne Devotie na meer dan zeshonderd jaar nog steeds of weer actueel is, een nieuwe opbloei beleeft, een nabloei. Maar ook verwarrend, omdat ‘postmodern’ iets anders oproept: het moderne voorbij, juist een reactie op het moderne, het einde van de ‘grote verhalen’ van onder andere het christendom. Gaat het hier om een niet-christelijke vorm van de Moderne Devotie?

Zo blijkt dat Moderne Devotie nog steeds betekent eigentijdse spiritualiteit

Je hoeft het boekje maar open te slaan om te zien dat dit niet het geval is. Het is geschreven vanuit de verwondering dat de beweging die door Geert Grote en Thomas van Kempen op gang werd gebracht nog steeds een krachtige ‘beweging van de Geest’ is. En ook vanuit de ervaring dat de waarden die voor die beweging wezenlijk waren, in staat blijken ook in onze tijd en in onze omstandigheden ‘gemeenschapskringen’ op te bouwen; concreet in Zwolle en Deventer, vanouds de plaatsen waar de Moderne Devotie bloeide.

Verinnerlijking

Zo blijkt dat Moderne Devotie nog steeds betekent eigentijdse spiritualiteit, een eigentijdse manier van geloven. Die manier van geloven was geënt op de wijze van geloven en leven van de eerste christenen. Dat gold voor de 15e eeuw, dat geldt voor nu. Eigenlijk is de Postmoderne Devotie gewoon de Moderne Devotie voor vandaag geactualiseerd.

De schrijver is duidelijk zelf een bewogen en charismatische figuur

Mink de Vries beschrijft niet alleen hoe dat gebeurt in de ‘kringen’ in Zwolle en Deventer, maar ook geeft hij een nieuwe verwoording van de verschillende waarden die deze beweging van de Geest tekenen. Hij laat zien hoe ze concreet gestalte krijgen in enerzijds verinnerlijking door gebed in gemeenschap, ten diepste delen met elkaar waardoor je wordt zoals je door God bent bedoeld. En anderzijds hoe toewijding en inzet je openen voor zorg voor de kwetsbaren en het onbevooroordeeld en gastvrij met elkaar omgaan.

Navolging

Het is als pamflet een dringende uitnodiging om je erdoor te laten aanspreken en je aan te sluiten bij deze beweging. De schrijver is duidelijk zelf een bewogen en charismatische figuur. Hij geeft geen theoretische of historische beschrijving van een beweging, maar laat zien – met veel concrete voorbeelden – hoe mensen bewogen door de Geest ook nu geloof en leven in eenheid kunnen beleven. Als Navolging van Christus in onze tijd.

Mink de Vries, Pleidooi voor Postmoderne devotie. Navolging vanuit vrijheid en gemeenschap, uitgeverij Boekencentrum, € 12,90. Meer informatie & bestellen.

Afbeelding boven dit artikel: Detail van een beeld van Thomas a Kempis in Duitsland. Foto: Claus Moser/Flickr.com (CC)