Critici vinden de ontmoeting een gemiste kans. De bisschoppen waren veel te vriendelijk en hadden minstens moeten spreken over Trumps xenofobie. Matt Malone SJ vindt het een tactisch goede keuze. Het katholiek onderwijs kreeg door de coronacrisis namelijk “een klap op een blauwe plek”.

Tijdens mijn dagelijkse wandeling door de stad kan ik soms maar moeilijk geloven dat New York City het centrum is van de coronapandemie in de Verenigde Staten.

De griezelige stilte in de stad die nooit slaapt

Natuurlijk zijn er tekenen: de griezelige stilte in de stad die nooit slaapt en de blinde winkelpuien langs de dunbevolkte trottoirs. En, nog onheilspellender, de gekoelde trekker-aanhangwagen die als provisorisch lijkenhuis net buiten het ziekenhuis in onze buurt fungeert.

“Een klap op een blauwe plek”

Toch voelt het, vreemd genoeg, niet als een crisis. Misschien komt dat doordat de meesten van ons een crisis zien als een plotselinge, traumatische gebeurtenis, gevolgd door een hectische, chaotische activiteit die een relatief korte tijd duurt. De coronapandemie is echter bijna ongemerkt binnengeslopen, waardoor velen nu pas gaan beseffen dat de dingen die we in de afgelopen acht weken meemaakten in feite een diepgaand trauma is. Een trauma dat werd versterkt omdat het, om een zin van Evelyn Waugh te lenen, “een klap op een blauwe plek” is.

We vergeten gemakkelijk dat veel mensen in onze gemeenschappen al lang voor de komst van het coronavirus met crises en uitdagingen werden geconfronteerd. Zo bijvoorbeeld het katholieke onderwijs. Volgens de National Catholic Education Association zijn de inschrijvingen op katholieke scholen van 2009 tot 2019 in de twaalf grote stedelijke bisdommen met 27,5 procent gedaald en in de rest van de VS met 19,4 procent. 

Veel ouders zonder inkomen

Die daling is een van de redenen waardoor innovatie op katholieke scholen in de stedelijke gebieden nagenoeg onmogelijk is. De pogingen om toch te vernieuwen in het onderwijs – in gewone tijden al geen kleine uitdaging – worden ernstig belemmerd door de coronacrisis. Want deze crisis heeft de bevolkingsgroepen die het meest door de katholieke scholen worden bediend, onevenredig zwaar getroffen.

Zes weken geleden was de kas al bijna leeg.

Gail Richardson-Bassett is hoofd van de Good Shepherd Catholic School in Garland, Texas. Hij zei onlangs: “Veel van onze studenten komen uit Latijns-Amerikaanse gezinnen met een laag inkomen die grote offers brengen om hun kinderen naar een katholieke school te kunnen sturen. De pandemie betekent echter dat veel van deze ouders geen inkomen meer hebben.”

In New York is meer dan de helft van de ouders van leerlingen aan de St. Thomas Aquinas School in de Bronx tijdens de pandemie ontslagen. Het Aartsbisdom New York heeft de school financieel gesteund, maar zes weken geleden was de kas al bijna leeg.

Hij bedankte de president voor zijn moedige inzet

Ik vind het dan ook logisch dat de katholieke bisschoppen van de Verenigde Staten besloten om zich, tijdens hun recente conference call met president Trump (samen met zo’n 600 andere deelnemers), te richten op het katholiek onderwijs. 

Kardinaal Timothy Dolan, aartsbisschop van New York, sprak als eerste. Hij zei dat het bij het onderwijs gaat om “de rechten van de ouders, een rechtvaardig onderwijssysteem en de burgerrechten van onze kinderen”. Hij bedankte de president voor zijn “moedige inzet om de non-profit organisaties, geloofsgemeenschappen en ook onze scholen op te nemen” in het recente stimuleringspakket.

Toch merkte kardinaal Dolan ook op dat de huidige subsidiëring alleen gegarandeerd is voor dit schooljaar en dat veel katholieke scholen “echt bang” zijn voor de maand september.

Kritische geluiden

Sommige katholieken bekritiseerden de bisschoppen voor de manier waarop zij deze oproep deden. Dat ze niet spraken over de immigratiepolitiek en de xenofobie van deze regering en het voortdurend hameren van de heer Trump op de kwestie van de abortus. Ze zouden te vriendelijk zijn geweest voor een president die alle aanleiding geeft voor stevige kritiek. Toch denk ik dat de bisschoppen een goede keuze hebben gemaakt. Ja, het is jammer dat de heer Trump ervoor koos om de conference call zoals gebruikelijk te politiseren, en te doorspekken met overdreven en niet ter zake doende grappen. Maar de bisschoppen hebben een goede tactische keuze gemaakt.

Ze hadden kunnen kiezen voor immigratie, waarover de heer Trump sterk met hen van mening verschilt

Ze hadden dertig minuten met de man die – of je het nu leuk vindt of niet – de president van de Verenigde Staten is. De bisschoppen hadden zijn voorbeeld kunnen volgen en abortus als thema kunnen kiezen, een onderwerp waarover de heer Trump het met hen eens is, ook al was dat in het verleden niet altijd het geval. Ze hadden kunnen kiezen voor immigratie, waarover de heer Trump sterk met hen van mening verschilt en daarvan ook niet af te brengen is. Of ze konden kiezen voor hulp aan het katholieke onderwijs, waar hij geneigd is het met hen eens te zijn en misschien bereid is om iets concreets te doen.

Dit artikel verscheen in America – the jesuit review.
Vertaling door Jan Peters SJ.