Met Allerheiligen brengen we hulde aan die massa’s gewone mensen – christen of niet – die behouden zijn thuisgekomen bij God, schrijft Hugo Roeffaers in zijn meditatie.

In menig kerk staan heel wat heiligenbeelden, vaak hoog op hun sokkel. Sommigen kijken bezorgd neer op ons, anderen staren in de verte naar iets dat voor ons onzichtbaar is. Zij kijken weg van ons en tronen hoog boven ons.

Wij gedenken vandaag allen die hun bestemming over de dood heen hebben bereikt

Misschien is dat symptomatisch voor de tijd waarin wij leven. We hebben Gods heiligen uit het oog verloren, en ook een beetje uit het hart. We weten niet goed meer wat we ermee aan moeten. De inflatie van heiligverklaringen die wij de laatste tijd meemaken zal dat niet verhelpen. Tenslotte betekent een heiligverklaring niet meer en niet minder dan dat die persoon opgenomen is in de ‘canon’, de lijst van al degenen van wie de verering door het kerkelijk gezag is goedgekeurd.

De heiligen die wij vandaag gedenken zijn niet beperkt tot die officiële lijst. Wij gedenken vandaag allen die hun bestemming over de dood heen hebben bereikt. Mensen uit alle rassen, volkeren, godsdiensten.

Allerheiligen is een volksfeest

Johannes schrijft in zijn hemelvisioen dat er onder de kinderen van Israël 144.000 getekend werden met Gods zegel. Dat is een symbolisch getal: twaalf is het getal van de ‘volheid’, ‘volledigheid’. Vollediger en volmaakter dan twaalf keer twaalf is niet denkbaar. En dat maal duizend. Een duizelingwekkend aantal. En dat alleen al uit de kring van de ‘dienstknechten van God’. Heiligheid is dus niet gereserveerd voor de elite van kalenderheiligen. Allerheiligen is gewoonweg een volksfeest.

En naast die eerste groep stond rond Gods troon ook nog “een grote menigte die niemand tellen kon, uit alle rassen en stammen en volken en talen”, tekent Johannes op.

De hemelpoorten staan open voor elke mens

Die tweede massa heiligen behoort niet tot de eigen, dus christelijke traditie, maar is bijeengebracht over alle grenzen van ras, nationaliteit en godsdienst. De hemel is dus niet voorbehouden aan de volgelingen van Christus; de hemelpoorten staan open voor elke mens door wie God zijn Licht heen mag laten schijnen – of hij God wel kent of niet kent, doet niet ter zake. Met Allerheiligen brengen we hulde aan die massa’s gewone mensen – christen of niet – die behouden zijn thuisgekomen bij God.

Hij zag daar toen een allegaartje mensen, net zoals wij vandaag.

Daarnaast is er nog een derde groep, merken we op in het evangelie. We zien die groep als er iets staat als: “Toen Jezus de menigte zag…”. Een hele menigte en Jezus keek ernaar zoals Hij ook nu naar ons kijkt. Hij zag daar toen een allegaartje mensen, net zoals wij vandaag.

Zij zullen de wereld weer leefbaar maken

Naar sommige mensen gaat duidelijk zijn voorkeur uit. In de zaligsprekingen prijst Jezus acht soorten mensen gelukkig. Met zulke mensen wordt het Rijk Gods opgebouwd; een rijk van gerechtigheid en vrede. Het zijn:

De armen van geest, die weten dat ze meer ontvangen dan ze ooit kunnen teruggeven.
De treurenden, die hun lijden niet uit de weg gaan en niet onverschillig staan tegenover het leed van anderen dichtbij of ver weg.
De zachtmoedigen, die mild zijn in hun oordelen en elke vorm van agressie afwijzen.
De zuiveren van hart, mensen met zuivere bedoelingen, transparante mensen.
De vredestichters, mensen die de eerste stap durven en willen zetten, weg uit vastgelopen situaties en verhoudingen.
De mensen die vervolgd worden en toch niet kwaad met kwaad vergelden.

Zij weten zelf waarschijnlijk niet eens dat Jezus iets in hen ziet.

In deze mensen ziet Jezus toekomst voor zijn kerk en voor de wereld. Zij weten zelf waarschijnlijk niet eens dat Jezus iets in hen ziet. Ze vormen slechts een bescheiden onderlaag, een weinig opvallende groep. En toch zijn ze ‘heiligen’, door Jezus zelf zalig verklaard. Zij zullen de wereld weer leefbaar maken voor groot en klein, arm en rijk, voor zieken en gezonden.

Zij halen het beste in je boven, het heiligste

Vandaag vieren wij niet alleen de heiligen van toen, van een ver verleden, maar ook de heiligen midden onder ons. Allemaal hebben wij zulke mensen op een of ander moment van ons leven ontmoet. Als je zulke mensen ontmoet, word je er zelf beter van. Zij halen het beste in jezelf naar boven, het heiligste. Je voelt je met hen verbonden, met hen vorm je gemeenschap.

Zij leren ons dat je niet volmaakt hoeft te zijn om heilig te zijn

Misschien is dat wel wat we dienen te verstaan onder ‘de gemeenschap van de heiligen’. Bij diegenen die door Christus zalig geprezen worden, horen ook wij dankzij hen. Zij leren ons dat je niet volmaakt hoeft te zijn om heilig te zijn. Heiligheid bestaat inderdaad niet in afwezigheid van fouten en gebreken, maar in het vertrouwen dat God ook recht schrijft op kromme lijnen en zich van ons beperkte mensen en zondaars wil bedienen.

Alleen al om die heiligen onder ons dankbaar te gedenken is het goed dat we het feest van Allerheiligen vieren. Want in de heiligen van toen en van nu mogen we iets vermoeden van Gods zorg en aandacht voor ieder van ons.

[Wil je artikelen als deze niet missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief]

Illustratie: Elizabeth Wang, copyright © Radiant Light.