Renate Cauwels was begin twintig toen God haar “een groot liefdesavontuur” binnenlokte, om een aantal jaar later volledig uit haar leven te verdwijnen. Hoe houdt ze die stilte vol?

De lokroep van God klonk op een van die smalle wandelpaadjes in Spanje, tijdens een pelgrimstocht van de jezuïeten. De inleidingen van de begeleiders en hun manier van aanwezig zijn, wakkerden in Renate Cauwels een verlangen aan. “Ze kwamen op een heel menselijke manier op mij over, niet met grote woorden of grote ervaringen. En ze waren zo gelukkig.”

Langzaam begon ik te ontdekken wat ik ‘het levende geloof’ noem

Ze hadden een geheim, deze mensen, en ze was vastbesloten dat geheim te ontrafelen. “Eigenlijk was ik gewoon jaloers. Die mensen leken zo vrij. Ze hadden een vreugde in zich.” Zonder dat iemand ervan mocht weten, begon ze een gebedsgroep te bezoeken en keek ze naar televisie-uitzendingen waar het over geloven ging. “Langzaam begon ik te ontdekken wat ik ‘het levende geloof’ noem.”

Luister hier naar de podcast met Renate Cauwels

Of luister hier naar het gesprek op Spotify. Je vindt deze podcast ook in de app en op de website van Bidden Onderweg.

Een andere focus

“Het werd een groot liefdesavontuur”, zegt ze en dat dreef haar in de richting van een zustergemeenschap die kamers verhuurden aan afgestudeerden. “Ik zocht bewust plekken op met mensen die ook met geloof bezig waren. Bij de zusters was er volop ruimte voor vragen als: “Hoe maak je keuzes vanuit het evangelie? Waar raakt Gods droom mijn droom? Na twee jaar ben ik ingetreden bij die zusters.”

In die periode maakte ze ook kennis met de Geestelijke Oefeningen. Ze deed een gebedstraject van een jaar. “Enerzijds was er de spiritualiteit van Bernardus van Clairvaux die ik verkende, een monastieke traditie, anderzijds waren er de Geestelijke Oefeningen, met een heel andere focus. Na een jaar besloot ik weg te gaan bij de zusters.”

Van niemand iemand geworden

Ze had meer voeling gekregen met wat haar ten diepste aansprak, en dat hielp haar een keuze te maken. “’Ik ben van een niemand iemand geworden’, zei ik eens in een gesprek met een priester. ‘Weet jij wel wat je zegt’, reageerde hij. Maar als je jong bent, ben je nog vol van alles en ik zei volmondig: ja. De Geestelijke Oefeningen waren het begin van de zoektocht naar mijn identiteit. Het gevoel dat ik er mag zijn zoals ik ben. Ik heb toen ook gedacht: wat er in die Bijbel staat is echt waar, en niemand heeft mij dat ooit gezegd. Als Jezus spreekt tot een blinde of een melaatse, dan was het of die woorden er voor mij waren. Daar werd ik van een niemand iemand. Ik werd gezien en aangesproken door Jezus. Ik werd aanvaard.”

Dat verandert je voor altijd

“Het was een periode van bewustzijnsverruiming”, zegt ze terugblikkend. “Er kwam een diepte in mijn leven waardoor ik gevoeliger werd voor wat er bij andere mensen leeft en wat goed voor hen zou zijn. Ik voelde aan dat Gods liefde alles doorspekt en doorstroomt. Een liefde die als een golf op en neer gaat en waar wij ons leven op kunnen afstemmen, bijna zoals je vroeger de radio op een frequentie afstemde. De intense momenten in mijn leven waren die momenten waarop ik voelde dat mijn leven enorm meetrilde met de golven van de Liefde. Dat verandert je voor altijd.”

Ik voelde Gods liefde wegdeemsteren

Wat niet wil zeggen dat het vermogen om haar leven op die liefde af te stemmen gelijk bleef. Op een gegeven moment had ze het gevoel dat God zich steeds verder terugtrok. “Ik had zelf het beeld dat Hij op een tropisch eiland onder een palmboom lag, met een cocktail in zijn hand en Hij nam niet eens de moeite om een kaartje te sturen. Ik kon er wel om lachen maar het was ook de harde realiteit. Na de Geestelijke Oefeningen heb ik nog een paar jaar die liefde gevoeld en toen voelde ik die liefde wegdeemsteren. Ik herinner mij dat ik uit een eucharistieviering kwam en iemand zei: wauw, dat was weer zo deugddoend. En ik keek eens rond en dacht: hebben wij in dezelfde viering gezeten? Ik kon alleen maar denken: hoe lang duurt dit hier nog?”

De ervaring van God kwam niet terug, wat Renate ook probeerde. Ze dook in de mystieke literatuur, las over de donkere nacht en kon na verloop van tijd beamen wat daar geschreven werd: niets en niemand kon haar helpen. Meer bidden? Goede herinneringen herkauwen? Niets hielp. “De herinneringen aan die goede tijd werden zelfs pijnlijk. Ik verlangde naar iets wat er niet meer was. Ook dat moest ik loslaten.”

Intussen bleef God onder zijn palmboom hardnekkig zwijgen

Sommige jaren hielp een lied haar om Gods zwijgen vol te houden. Ook de psalmvertaling van Huub Oosterhuis waren tot steun. “Af en toe was er een zinnetje dat mij hielp de mooie ervaringen van vroeger los te laten en te aanvaarden dat het in de toekomst anders zou zijn.”

Renate Cauwels gaat haar eigen weg

Intussen bleef God onder zijn palmboom hardnekkig zwijgen. “Nu denk ik: God spreekt niet, tenzij Hij vindt dat het nodig is. Ik ga mijn eigen weg. Het is oké dat het niet meer zo’n groot liefdesverhaal is. Eén keer heb ik nog het gevoel gehad: God, nu weet ik het echt niet meer. Toen heb ik toch een ervaring gehad niet alleen in de donkerte te staan. Ik ben toen uit de stoel opgestaan en heb gedacht: oké, we gaan verder. Dat was voldoende als troost.”

Toch heeft deze stilte van God haar niet verbitterd gemaakt. Het lukt haar om doorheen de ervaring van verduistering verheugd te zijn. “Ik ontmoet veel mensen die de vreugde ontdekken van Jezus te leren kennen. Ik ben blij dat God met die mensen bezig is. Dat Hij hen aan het verleiden is.”

Renate Cauwels is medewerker in het ignatiaanse bezinningscentrum Oude Abdij Drongen (bij Gent) en voormalige leerkracht godsdienst en wetenschappen. Rick Timmermans interviewde jaar voor de podcastserie Bekeer door Ignatius. Hierin vertellen zes mensen hun bekeringsverhaal, gebaseerd op het essay dat ze schreven voor het boek Bekering.