Wat beweegt de leraar ten diepste? In de drukte van alledag staat hij of zij er zelden bij stil. Vandaar dat het Stanislascollege in Delft een speciale bezinningsdag voor nieuwe docenten organiseert. Een impressie.
“Deze dag is bedoeld als persoonlijke verrijking voor jezelf en voor je functioneren op school. Het is geen studiedag!”
Zo starten we in januari de jaarlijkse bezinningsdag voor nieuwe docenten. Even weg van het schoolgebeuren, dus ook van het schoolgebouw. We kiezen altijd voor een mooie boerderij, midden in het veengebied, op zo’n 10 kilometer afstand van school. Sommige collega’s spreken af er samen heen te fietsen. Een goed begin van de dag!
De uitnodiging gaat ook altijd gepaard met de opdracht: neem iets mee waarmee je jezelf voorstelt – een voorwerp, een gedicht of stukje muziek. Alhoewel dat idee bepaald niet nieuw is, geeft het altijd weer stof tot nadenken. Wat kies ik uit? Wat is me echt dierbaar? En in hoeverre wil ik me láten kennen door nieuwe collega’s?
Collega’s spreken over hun enthousiasme, maar ook over hun onzekerheden
De uitwisseling hierover leidt tot een hernieuwde kennismaking. Er gebeurt iets, wanneer we ’s morgens vroeg in die rustige oude ruimte naar elkaar luisteren, horen over elkaars belangstelling, soms passies en ook over ontroering of kwetsbaarheid. Of die nu worden opgeroepen door een foto, sieraad, lied van Herman Finkers of gedicht van Anna Enquist. Het kan ook een sleutelbos zijn… Een persoonlijke start van de dag. En wie daar tegenop zag, blijkt vaak toch te genieten van de aandacht van collega’s voor de persoonlijke verhalen. Zo spreek je elkaar tijdens de dagelijkse pauzes in de lerarenkamer meestal niet.
Na de koffie is er tijd voor de ‘visualisatie van een schooldag’. We nodigen iedereen uit om zich in gedachten te concentreren op een gewone werkdag. Om zo die dag te kunnen herbeleven en mogelijk innerlijk te verwerken.
“Dan zie je het schoolgebouw al tussen de bomen liggen. Wat roept het bij je op?” En na het binnenkomen in het lokaal: “Zie de leerlingen zitten. Hoe kijk je tegen de groep aan? Zijn er leerlingen die je íets ‘doen’? Hoe begin je? Je hoort de opmerkingen die je maakt over gepraat of onrust. De complimentjes die je geeft… De laatste uren: zie hoe je vermoeid raakt. En hoe de leerlingen vermoeid raken… En wat je daarmee doet. In welke stemming loop je aan het eind van de dag de school uit? Waar denk je aan? Met welk gevoel?”
De contemplatieve dialoog die hierop volgt, is rijk aan gedachten. Collega’s spreken over hun enthousiasme en gedrevenheid, maar ook over hun onzekerheden en teleurstellingen. Over het ervaren van grote drukte en stress. “Het is nooit echt klaar.” Maar ook over de dankbaarheid om zo’n creatief beroep te hebben, leuke momenten met leerlingen te beleven, en te ervaren dat lastige situaties onverwacht goed kunnen aflopen. Leerlingen blijken een minder geslaagde les, waar je als docent flink over kunt tobben, de volgende keer gewoon weer vergeten te zijn. Elke nieuwe dag geeft weer zoveel kansen. Er is veel herkenning bij elkaar!
Als docenten zich bewust worden van wat hen inspireert, kunnen leerlingen daar ook iets van voelen
Na dit gesprek is het voor iedereen even achteroverleunen. We vertellen over onze ignatiaanse pedagogiek. Een inspirerende handreiking voor ons dagelijks werk. Een rode lijn waar je elkaar op kunt aanspreken. Vertrekkend vanuit ‘vertrouwen’, met een positief wereldbeeld. Waarbij je ieders kwaliteiten en talenten als een geschenk kunt beschouwen, ze zijn je gegeven. Studeren is mens worden, zoeken naar waar het echt om gaat. Het ‘Magis’, niet voor jezelf maar om er voor anderen te zijn. Er treedt herkenning op, voorbeelden worden genoemd. “Oh, dus ik doe dat eigenlijk goed!”
Dan is het tijd voor een wandeling. Met een kleine opdracht, we kunnen het niet laten! Waar word je blij van in je leraarschap? Hebben je leerlingen jou ook iets geleerd?
‘s Middags na de lunch, is er tijd om stil te staan bij onze inspiratiebronnen. Wat zet ons in beweging? Wie of wat zijn onze voorbeelden? Als docenten zich bewust worden van wat hen inspireert, kunnen leerlingen daar ook iets van meekrijgen, iets van voelen.
We sluiten af met een meditatief moment. Rustige muziek, een gedicht, een gebed. En de mogelijkheid om een kaarsje met intentie op te steken – voor wie dat wil. Er worden er veel opgestoken.