Leo de Weerdt beleeft in Perfect Days een twee uur durende meditatie waarin een man verzoening vindt door elke dag nauwgezet de toiletten te poetsen.

Hirayama is een man van middelbare leeftijd. Hij werkt als toiletreiniger in Tokio en rijdt met zijn busje rond van plaats naar plaats, luisterend naar rockmuziek op ouderwetse audiocassettes. Op elke locatie trekt hij een overall aan en gaat hij met zijn borstels en dweil nauwgezet aan de slag. Met een handspiegel kijkt hij tot zelfs onder de toiletpot en achter de urinoirs.  Nooit is hem iets te veel. Tijdens zijn lunchpauze leest en fotografeert hij bomen en heeft hij oog en oor voor alles wat zich aan zijn zintuigen aandient. 

Duidelijk een intelligent en gecultiveerd man

Maar wie is Hirayama werkelijk? Zijn klein en eenvoudig appartement is gevuld met boeken, muziekcassettes en dozen met zelfgenomen foto’s. Hij is duidelijk een intelligent en gecultiveerd man. Iemand die misschien ooit een grote sociale status heeft genoten en om persoonlijke redenen voor dit nieuwe bestaan heeft gekozen. Misschien om zich terug te trekken uit zijn vorig leven? Antwoorden lijken tevoorschijn te komen wanneer hij om de deur van een bepaalde bar gluurt, of wanneer zijn nichtje komt logeren en hij vervolgens wordt geconfronteerd met de moeder van dit meisje, zijn zus. Zij vertelt hem dat de dementie van hun vader nog steeds een probleem is en reageert verbijsterd over wat Hirayama tegenwoordig voor de kost doet.

Hirayama’s hele bestaan lijkt vast en eeuwig

Zijn dagen herhalen zich, dezelfde gebaren, hetzelfde tijdschema, zoals een monnik in een klooster. Van het moment dat hij opstaat tot het moment dat hij naar bed gaat, van het water geven van zijn planten tot het drankje dat hij uit de automaat koopt. Hirayama’s hele bestaan lijkt vast en eeuwig, of hij nu aan het werk is of niet. Toch brengt deze routine hem eerder tot een geruststellende stabiliteit dan tot starheid. 

Een inzicht – komorebi

Regisseur Wim Wenders vertelt in een interview dat hij zich zijn hoofdpersonage Hirayama voorstelt als een man uit een bevoorrecht milieu die door omstandigheden diep gezonken was. Op het dieptepunt kreeg hij tijdens zijn poetswerk in een openbaar toilet in een park plotseling een “inzicht” of ingeving. Hij merkt hoe door de weerkaatsing in de zon, de opwaaiende bladeren tussen de bomen op een wonderbaarlijke wijze, de duisternis verlichtten waaruit hij langzaam wakker werd. 

De Japanse taal heeft een speciale naam voor deze vluchtige verschijningen of ingevingen: “komorebi”. De droomsequenties die regelmatig opduiken in de film verwijzen naar Hirayama’s spirituele, mystieke  ervaring en zinspelen op zijn vredig ingesteld innerlijke leven.

Twee uur durende meditatie

Het bekijken van “Perfect Days” onderga je als een twee uur durende meditatie met behulp van de zintuigen. De visuele, auditieve prikkels stellen je langzamerhand in staat om door te dringen tot het “hier en nu” van Hirayama. Een man die in het heden leeft en het verdriet van het verleden een plaats probeert te geven. 

Het vooruitzicht van een film over een man die openbare toiletten schoonmaakt, zal je misschien niet bepaald enthousiast maken. Maar Perfect Days bevat een diepgaande boodschap over leven in het hier en nu en je niet laten vertroebelen door gebeurtenissen uit het verleden of de toekomst. Tijd wordt voor  Hirayama niet langer gemeten in lengte maar in de diepte. Hij laat zien dat geluk ook te vinden is in de waardering van eenvoudige dingen. 

Een stukje verzoening met het leven en de wereld

Een visueel bijzonder mooie en ontroerende film. Een verhaal dat je met jezelf confronteert en tot een stukje verzoening brengt met het leven en de wereld. Een gevoel dat we bovendien in deze huidige moeilijke tijden van oorlog en natuurgeweld best kunnen gebruiken. Perfect Days ontving de oecumenische prijs in Cannes 2023.

Perfect Days van Wim Wenders is momenteel te bekijken in België en gaat in Nederland in première vanaf 14 december.