Missionarissen in den vreemde, wat horen we daar nog van? De Vlaamse jezuïet Louis Francken runt in India een internaat voor kwetsbare jongens.

In de late jaren dertig werd een succesvolle film gedraaid over Boys Town, een internaat voor jongens tussen 10 en 16 jaar, in de buurt van Omaha (Nebraska). De stichter, priester Edward Flanagan, was bezorgd om het lot van sociaal en economisch onterfde jongens. Die dreigden opgeslokt te worden door de wereld van miserie en misdaad. Daarom kwam hij met een origineel initiatief. Hij bracht de jongens samen in een woongemeenschap met een eigen school, een eigen keuken, met eigen sportvelden, zelfs met een eigen postkantoor. En vooral met een haast volledig zelfbestuur. Het experiment slaagde. De jongens groeiden op tot volwaardige burgers en het project vond navolging in andere Amerikaanse steden. 

De jongens groeiden op tot volwaardige burgers

Het vond ook navolging in het Indische Kishor Nagar onder de impuls van de Vlaamse jezuïet Vic Van Bortel. Het gouden jubileum van die stichting werd op 3 november 2019 luisterrijk gevierd door de leerlingen (thans ongeveer 450), door hun leraren en door vele alumni. De charismatische stichter overleed enkele jaren geleden. Hij werd opgevolgd door een andere Vlaamse jezuïet, Louis Francken, die worden bijgestaan door een jongere Indische jezuïet, Walter Beck. 

Hoe gaat het in Kishor Nagar?

Om weer te geven hoe het eraan toegaat in Kishor Nagar kunnen we niet beter dan citeren uit de nieuwjaarsbrief die Francken heeft gericht tot zijn vrienden en kennissen in Vlaanderen.

“De richtlijnen zijn: bescherm het kind zodat het geen verdere schade oploopt. Alleen maar schade afweren is niet genoeg. De begeleiding heeft als doel het beste voor ieder kind te realiseren. Kinderen zijn ook mensen en hebben rechten zoals iedereen, ook het recht van participatie in de beslissing over hun dagelijkse leven. Er zijn mensen die daar moeilijkheden mee hebben. De traditie van de jezuïetenscholen en -internaten te leiden is altijd een top-down approach geweest. Wij beslissen wat goed is voor u en jullie gehoorzamen. Als ge dat niet doet, wordt ge gestraft. Die aanpak is voorbijgestreefd in de wereld van vandaag.”

Een ommekeer in onze aanpak

“De nieuwe aanpak vraagt van ons een drastische ommekeer in onze manier van met kinderen om te gaan. Met klascomités komt er een mogelijkheid om met de jongens te spreken en naar hen te luisteren. Er is een comité waar de jongens terecht kunnen met klachten over leraren, leden van de administratie, directie en schoolhoofd inbegrepen. Mijn jezuïeten-collega’s voelen zich daarbij een beetje onveilig. Ikzelf zie het als een gelegenheid om een nieuw begin te maken en op die manier meer vertrouwen tussen de jongens en de staf op te bouwen.”

De muren zijn gescheurd en het dak lekt tijdens het regenseizoen

Het werk verloopt in vaak moeilijke omstandigheden. Dit is het arme India, niet het welvarende Nebraska. “Iedereen weet nu wel dat de keuken zwart ziet van de rook van de kolen. We zijn van plan langs zonne-energie met stoom te koken. Het is niet alleen de keuken van de jongens die vernieuwd moet worden. De eerste gebouwen zijn zeker 40 jaar oud. Zoals de eerste zaal: de muren zijn gescheurd en het dak lekt tijdens het regenseizoen. De jongens slapen nu in bedden maar er is niet genoeg ruimte om de bedden te plaatsen. Voorlopig zijn ze geplaatst, maar er is zo weinig ruimte tussen twee bedden dat we risico lopen: in geval er iets gebeurt zal er chaos zijn.”

Kinderen met een mentale handicap

Maar het werk blijft de moeite lonen. “In december waren de experts in kinderbescherming weer op bezoek en we hadden twee volle dagen opleiding voor de staf en ook voor de jongens van de hogere klassen. Die opleiding is nodig, want we zijn geen gewone school. We hebben kinderen die kwetsbaar zijn. Dat betekent dat onze kinderen een mentale handicap hebben. Bijvoorbeeld: een kind heeft geen ouders meer, is in de steek gelaten. Een familielid heeft het kind wel opgevangen, maar het voelt zich eigenlijk niet thuis in die nieuwe familie. Er is een gevoel van ‘ik hoor hier niet bij’. Het kind trekt zich op zichzelf terug, het voelt zich eenzaam. In zulke situatie is er een gevaar dat het kind mentaal en emotioneel niet groeit en niet tot volle ontwikkeling komt. Het kind komt terecht bij ons. Er is gevaar dat het kind zich terugtrekt van de grote groep. Deze kinderen hebben begeleiding nodig om de handicap te boven te komen.”

Deze brief lijkt sterk op nieuwjaarsbrieven van andere missionarissen. Die worden heden steeds minder talrijk. Maar goddank, ze laten nog altijd van zich horen.

Beeld: Kishor Nagar. Voor meer informatie klik hier.