Reden voor het feest? De onderlinge verbondenheid van organisaties die gelinkt zijn aan de jezuïeten groeide in de afgelopen vijftien jaar. Peter Knapen is sinds 2008 betrokken bij dat ideaal en formuleert vijf uitdagingen voor de toekomst.

Een koppel zit in de auto, netjes gekleed, op weg naar een feest. De sfeer is gespannen. Hij vraagt haar hoe nu weer de man van tante Julia heet, of Kaatje drie of vier kinderen heeft en of Steven nu al getrouwd is of niet… Zij geeft – zichtbaar geprikkeld over zijn onwetendheid – de nodige info. De clou van de sketch is dat ze onderweg zijn naar een reünie van zíj́n familie, en niet naar die van haar. 

Het Ignatiaans Apostolisch Netwerk (IgnAN)

Zo gaat het in grote families. De samenhang is belangrijk, de verbondenheid voelbaar in het samenzijn. Tegelijk is er ook afstand en onwetendheid. Net daarom zijn er ‘familiedagen’, om elkaar opnieuw te ontdekken.

Ook al hebben we de namen van alle ‘familieleden’ niet altijd paraat.

Het Ignatiaans Apostolisch Netwerk (IgnAN) is zo’n familie. Dit netwerk werd in 2008 opgericht om de onderlinge verbondenheid van de organisaties die gelinkt zijn aan de jezuïeten te bevorderen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan (voormalige) jezuïetencolleges, de Oude Abdij Drongen, de Gemeenschap van Christelijk Leven, JRS Belgium en ook Ignis webmagazine.

Voordien al hadden deze werken en organisaties een goede verbinding met de jezuïetenprovincie zelf, maar de onderlinge communicatie was beperkt. De voorbije vijftien jaar hebben we gewerkt aan betere verbindingslijnen en daardoor is ook het bewustzijn gegroeid van samenhang tussen de werken. Ook al hebben we de namen van alle ‘familieleden’ niet altijd paraat.

Nood aan ignatiaanse vorming

De aanstelling van Cecilia Vanneste als coördinator gaf IgnAN een meer structureel kader. IgnAN was voortaan geen los verband meer. Onder andere tijdens de jaarlijkse IgnAN-dagen bleek er een nood te zijn aan ignatiaanse vorming voor medewerkers van de werken. Met inbreng van velen heeft Cecilia die vorming georganiseerd.

De samenwerking tussen jezuïeten en partners werd gaandeweg sterker. De tweedaagse gemeenschappelijke onderscheiding in 2018, over de aard van de band tussen de jezuïeten en hun werken, was in die dynamiek een bepalende gebeurtenis. Vanuit de reacties van andere Europese jezuïetenprovincies weten we dat wij als regio vooroplopen wat betreft samenwerking tussen jezuïeten en hun partners. IgnAN is hierin een bepalende factor geweest. 

Vijf uitdagingen voor de toekomst

Namens Cebeco ben ik sinds het begin lid van de IgnAN-stuurgroep. Zo ben ik van dichtbij getuige geweest van een traag groeiproces. Het ‘traagzame’ van ons traject heeft alles te maken met het zoekende karakter van IgnAN. Er zijn dus nog vragen binnen IgnAN. Ik beschrijf er vijf.

1 Herstel na een pandemie

Net als andere netwerken – families, vriendschappen, organisaties allerhande – heeft IgnAN averij geleden in de voorbije jaren. Het is goed dat te zien en deze averij onder woorden te brengen. Het bewust beleefde gemis motiveert om de vertraging te aanvaarden maar tegelijk om de samenwerking te hernieuwen. Kan wat ons overkomen is ons meer leren over onszelf als samenleving?

2 Ieders eigenheid

Onze ‘modo de proceder’ streeft niet naar uniformiteit. De context waarin wij leven en werken verschilt, onze innerlijke bewegingen zijn ons eigen, we mogen ze aandachtig beluisteren, we mogen keuzes maken voor ons leven. In een netwerk als IgnAN moet ruimte zijn voor die eigenheid. In de voorbije jaren dook regelmatig de vraag op hoe we er samen zorgvuldig over kunnen waken dat in de samenwerking volop ruimte is voor ieders eigen gedrevenheid, als jezuïet of als geëngageerde partner.

3 Focus en landschap

Ieder van ons leeft en werkt in een eigen context. De ‘zoom’ van onze lens staat meestal scherp op wat ertoe doet op dat moment in de eigen organisatie, in het werk, in de communauteit. Wanneer IgnAN samenkomt zoomen we plots uit. ‘Plots’, omdat iedereen het druk heeft en een IgnAN-samenkomst dan net op de agenda komt. Hoe kan je je focus houden op wat je werk je nu aanreikt en tegelijk het bredere landschap zien?

4 Onze medewerkers betrekken in het netwerk

De website van de jezuïeten vermeldt als eerste bedoeling van het IgnAN “dat de verantwoordelijken van de instellingen en werken elkaar leren kennen en ontmoeten”. Die doelstelling is intussen grotendeels bereikt. Het komt er nu op aan de medewerkers in onze organisaties sterker te betrekken in onze gemeenschappelijkheid.

5 En andere netwerken, andere mensen

Waar het erom gaat ‘zielen te redden’, mensen hoop en perspectief te geven, staan wij niet alleen. Niet als communauteit en organisatie in een jezuïetennetwerk, maar ook niet als IgnAN. We delen die gedrevenheid met veel mensen, in de kerk en daarbuiten. Ook als IgnAN moeten we dus alweer ‘uitzoomen’ en verbinding zoeken met iedereen die deze wereld mee wil dragen.

Op de ochtend van 15 mei zullen wij dus, in de auto of op de trein, namen inoefenen. We zullen, in de Oude Abdij als thuisplek, delen wat we hebben, luisteren en spreken, samen eten en vieren en lanterfanten. We zullen inzoomen en uitzoomen, kijken naar hoe het heel gewone dagelijkse leven iets zegt van Hem die leven geeft, en ook luisteren naar wie daar niet is en met wie we ons ook verbonden weten.