Op zondag 3 juli 2011 nam Benoît Stoffels SJ (74) afscheid als geestelijk begeleider van de priester- en diakenopleiding Bovendonk in Hoeven. Bij die gelegenheid werd een symposium gehouden, waar hij een inleiding gaf over de spiritualiteit van de pastor. Een korte samenvatting van zijn bijdrage.
Het klassieke woord ‘zielzorger’ wordt heel verschillend ingevuld – van biechtvader tot manager, van liturg en predikant tot begeleider van werkgroepen, opbouwer van een gemeenschap en hulpverlener: een veelheid van aandachtsvelden en activiteiten. Daar komt bij dat het priesterbeeld al jaren aan het verschuiven is, en het beeld van de diaken nog moeilijker te typeren. Toch blijft staan dat priesters en diakens begeleiders zijn van mensen op hun levensweg, al wordt hun aandacht door nog zoveel afleidende andere taken op geëist: zij zijn en blijven gids en begeleider voor de gelovigen.
Augustinus zegt: “Bisschop ben ik voor u, christen ben ik samen met u.”
Als pastor zijn zij bemiddelend voor de ontmoeting met God. Ze zijn metgezel: zelf gelovige en gezondene als alle anderen helpen zij de ander een eigen weg te gaan. Op een gegeven moment laat de pastor de begeleide ook weer los: de ander waagt de sprong zelf.
Ambtsdragers zijn op de eerste plaats gelovige en leek als de anderen. Augustinus zegt in een preek: “Bisschop ben ik voor u, christen ben ik samen met u.” Ambtsdragers hebben twee woningen: net als de anderen zijn zij geworteld in de wereld, maar evenzeer vertrouwd met Gods aanwezigheid. Ze verbinden hemel en aarde; ze moeten ze beide goed kennen, dat wil zeggen God ontdekt hebben in de wereld en kunnen getuigen van wat verborgen is.
Pastores moeten geloven in dagelijkse incarnatie, overtuigd zijn dat God elke dag mens wordt. Liefde en geloof zijn in elk pastoraat nog belangrijker dan vaardigheid en kennis en ook meer dan de positieve houding en welwillendheid die voor elk begeleidingsgesprek toch al een vereiste zijn. In zijn begeleiding van de dagelijkse gang van zaken maar even zo goed van de individuele hulpvragers moet de pastor vreugde kunnen vinden door het perspectief op het gesprek dat de gelovigen door zijn bijzijn uiteindelijk zelf met God gaan voeren.
Foto boven dit artikel: Amanda Graham/Flickr.com
Benoît Stoffels SJ was leraar godsdienst in Zeist, pastoor in de Aloysiuskerk in Utrecht en spirituaal aan de priester- en diakenopleiding Bovendonk. Daarnaast was hij reserve-legeraalmoezenier en begeleider van de Geestelijke Oefeningen.