Sinds mei van dit jaar is mgr. Gerard de Korte de nieuwe bisschop van Den Bosch. Met welk programma is hij naar het grootste bisdom van Nederland gekomen?

Als iemand tot bisschop wordt gewijd kiest hij een wapenspreuk en geeft daarmee aan wat zijn programma zal zijn of waar hij zijn inspiratie vindt. Gerard de Korte koos bij zijn wijding in 2001 voor de spreuk ‘Confidens in Christo’, in vertrouwen op Christus. Vorig jaar werd hem de titel verleend van ‘theoloog des Vaderlands’. Voor een jaar mocht hij zich het theologisch geweten van Nederland noemen. Hij verdiende deze titel door zijn open opstelling, zijn toegankelijkheid en zijn pastorale hart. Ook trok hij de belangstelling door zijn zoeken naar mogelijkheden voor dialoog en doordat hij vrijmoedige kritiek niet schuwt.

De Korte meent dat de Kerk in een van de grootste crises sinds de Reformatie verkeert

Nu hij sinds 14 mei van dit jaar de nieuwe bisschop van Den Bosch is geworden, is het de moeite waard om te zien welke theologische inhoud hij tot nu toe als bisschop aan zijn wapenspreuk heeft gegeven en met welk programma hij naar Den Bosch is gekomen.

Kort en krachtig

Een van de dingen die in de afgelopen jaren duidelijk is geworden (bijvoorbeeld in zijn boek Hartelijk katholiek), is de visie die Mgr. De Korte heeft op de Kerk. Daarbij is zijn zorg niet zozeer de vraag wat het wezen is van de Kerk, maar eerder hoe die Kerk concreet zou moeten zijn, wil zij nog toekomst hebben. Hij vond daarvoor een nieuwe formule, kort en krachtig als een wapenspreuk: “Helder en hartelijk.” Je zou kunnen zeggen: dat is zijn nieuwe wapenspreuk geworden. ‘In vertrouwen op Christus’ is hij met dat programma naar Den Bosch gekomen.

In zijn analyse van de huidige situatie van de Kerk in onze streken schrikt hij er niet voor terug om die situatie als uitermate broos en kwetsbaar te beschrijven. Hij meent dat de Kerk in ons land in een van de grootste crises sinds de Reformatie verkeert. De kwetsbaarheid ziet hij vooral als kwalitatief; ze uit zich in een sprakeloosheid van de gelovigen die geen woorden meer hebben voor hun gelovige beleving. Die situatie vraagt om een geloofsgemeenschap, een samen gelovig-zijn, waarin de gelovigen elkaar op een heldere en hartelijke wijze vasthouden.

Heldere identiteit

Dat gebeurt door steeds weer in verkondiging en viering te benoemen wat wij geloven: door belijden, door gebed en liturgie, en niet in de laatste plaats door concreet handelen. Daarbij zijn de geloofsnoties van de jonge Kerk richtinggevend: het geloof in de God van Israël, die op het hoogtepunt van de tijd in Jezus Christus bij ons gekomen is; de verzoening door zijn dood; het belijden van de drie-ene God; de werking van de Geest en de betekenis van de Kerk, ambt en sacramenten. Maar evengoed opvattingen over vragen rond leven en dood en de inrichting van een rechtvaardige samenleving. Kortom: het steeds weer opnieuw verwoorden van een heldere identiteit, met een nauwe band tussen orthodoxie en orthopraxie.

In de context waarin wij leven komt het aan op een persoonlijk doorleefd geloof

Steeds weer opnieuw… Het gaat om een voortdurend gesprek tussen traditie en actualiteit. Bisschop De Korte houdt een hartstochtelijk pleidooi voor een levend katholicisme: open voor alle vragen van de actuele cultuur, maar tegelijk met een heldere identiteit. En steeds in hartelijke communio met elkaar en met al onze medemensen, vooral de kleinen en kwetsbaren.

Catechetisch offensief

Om de sprakeloosheid te overwinnen moet deze geloofsgemeenschap ook een lerende gemeenschap zijn. In de context waarin wij leven komt het aan op een persoonlijk doorleefd geloof. Dat vraagt om geloofscommunicatie en catechese. Alleen daardoor krijgen mensen weer woorden om van hun geloof te getuigen, het te verantwoorden en door te geven. Even belangrijk als de parochie is daarvoor de huiskerk; ook in het gezin zou deze communicatie moeten gebeuren. Een groot catechetisch offensief lijkt bisschop De Korte nodig om het katholicisme in ons land veilig te stellen.

Met dit programma is de nieuwe bisschop naar Den Bosch gekomen. Het kost weinig moeite daarin het beeld te herkennen dat ook paus Franciscus met betrekking tot de Kerk voor ogen staat.