In de aanloop naar Hervormingsdag – 31 oktober – staat Ignis Webmagazine in een drietal artikelen stil bij de betekenis, actualiteit en spiritualiteit van de Reformatie. Deel 2: Geert van Dartel over de actualiteit van de Reformatie voor katholieken.

Op 30 oktober vindt in Gouda de openingsbijeenkomst plaats van Refo500, een ambitieus initiatief dat in de komende jaren op allerlei manieren de relevantie van de Reformatie in onze samenleving voor het voetlicht wil brengen. Initiatiefnemer is Herman Selderhuis, kerkhistoricus en hoogleraar aan de Theologische Universiteit in Apeldoorn. Een bevlogen man met liefde voor de Kerk.

De Reformatie van de 16e eeuw is hét referentiepunt van dit initiatief. Voor katholieken misschien een reden om het links te laten liggen. Maar zo gemakkelijk mogen we ons er niet van afmaken. Natuurlijk, de door Luther, Calvijn, Zwingli en Menno Simons in de 16e eeuw in gang gezette Reformatie heeft tot diepe verdeeldheid en breuken in de Kerk geleid waardoor christelijke kerken vandaag nog steeds gescheiden optrekken.

Dankzij de oecumenische toenadering zijn de scherpe kanten van de tegenstellingen tussen katholieken en protestanten verdwenen. Wederzijdse veroordeling en scherpslijperij hebben plaatsgemaakt voor respect en samenwerking. Er is veel meer dat ons bindt dan wat ons scheidt.

Maar het doel van oecumene is nog niet bereikt. Verschillen in de opvatting over kerk en ambt zijn moeilijk te overbruggen. De Katholieke Kerk hecht aan oecumene, maar legt de lat hoog. De gescheidenheid lijkt zich weer te verharden. Door crisis en krimp zijn de kerken in ons land erg met zichzelf bezig en heeft oecumene minder prioriteit.

Refo500 is een open initiatief dat kerken en organisaties, die op kerkelijk, cultureel, maatschappelijk en politiek gebied werkzaam zijn, gelegenheid biedt passende activiteiten te organiseren. Ook de Katholieke Kerk en katholieke organisaties zijn van harte uitgenodigd om mee te doen.

Vanuit de invalshoek Verandering en Vernieuwing wil de Katholieke Vereniging voor Oecumene binnen Refo500 de grote hervormingen in de geschiedenis van de Katholieke Kerk inbrengen: van de Moderne Devotie en de Katholieke Hervorming na Trente tot aan het Tweede Vaticaans Concilie. Niet om de scheiding te verdiepen, maar ten behoeve van de verzoening van herinneringen en uiteindelijk het herstel van de volledige kerkelijke gemeenschap.

Op 31 oktober 1517, op de vooravond van Allerheiligen, klaagde Maarten Luther in Wittenberg met zijn 95 stellingen de misstanden in de Kerk van zijn tijd aan. Het zou wat zijn als latere generaties zouden zeggen, dat op 30 oktober 2010, op de vooravond van Hervormingsdag, in Gouda een proces begon dat katholieken en protestanten in 2017 weer verenigde.

Geert van Dartel is secretaris/directeur van de Katholieke Vereniging voor Oecumene

Afbeelding boven dit artikel: De protestantse “Große Michel”-kerk te Hamburg, weerspiegeld in het raam van de daarnaast gelegen katholieke “Kleine Michel”-kerk. Foto: bono-c, stock.xchng