Een plaats om thuis te kunnen komen bij God, dat wil gemeenschap De Hooge Berkt zijn. Al vijftig jaar. Bewoner Dick Tesser SJ over hoe het begon en verdergaat.

Het is zondag 9 juli. Vooraan in de kapel van De Hooge Berkt gemeenschap in Bergeijk staan zeven vazen vol kleurige bloemen, even kleurrijk als de mensen rondom. Vandaag is de verjaardag van de gemeenschap: vijftig jaar samen geloven, samen vieren, samen leven.

Het afgelopen jaar is een jubeljaar geweest met verschillende hoogtepunten. In december de presentatie van een boek over spiritualiteit en kerk in de toekomst. In juni een grootse feestdag met vele gasten. Het waren gelegenheden om terug te kijken en vooruit te zien.

Zo is het allemaal begonnen

De jaren zestig, de samenleving was volop in beweging en zo ook de kerk. Mevrouw Klomp een pater jezuïet en een zuster van Schijndel zeiden tegen elkaar dat geloven en kerk-zijn niet beperkt mocht blijven tot de zondag, maar het hele leven zou bepalen. Zij begonnen eenvoudig samen te leven, hun droom achterna; dat het toch mogelijk moest zijn te komen tot een bewoonbare wereld en een hartelijke kerk. Snel kwam de vraag om ook samen te bidden. Er kwam een avondgebed, dat vrijmoedig opende met de woorden:

Jezus Christus in wiens naam wij samenleven is hier aanwezig.
Besluiten wij samen biddend deze dag.

Een gelovig bewustzijn, dat inspirerend werkte. Een retraite of zomaar meeleven deed mensen op adem komen.

Met open contacten naar buiten toe

Mensen kwamen, bleven een tijdje of sloten zich voorgoed bij hen aan; leken en religieuzen, wonend binnen de gemeenschap of in de directe nabijheid. Goede, open contacten naar buiten waren belangrijk.

Er werden afspraken gemaakt met pastores, met de bisschop en oversten van ordes en congregaties. De eigen rol en taak van de nieuwe, nog kleine, gemeenschap stond hierbij in het centrum.

Daarbij bleef de vraag de vinger aan de pols te houden, de eigen ontwikkeling aan reflectie te onderwerpen en de grond van het leven een woord te geven.

Een pinksterbede

Bewogen door wat Pinksteren inhield als begininslag van de eerste christengemeente, spraken de drie mensen van het begin voor het eerst een ‘pinksterbede’ uit. Daarin zeiden ze onder meer:

Aan jullie met wie we dagelijks samenleven en aan de gasten van vandaag, die onze gemeenschap verrijken en stimuleren, willen wij graag iets uitzeggen over de vreugde van ons geloof […].
Daarom beloven wij om iedere dag, hier geleefd, te stellen in Jezus tegenwoordigheid […] we beloven, dat we mee zullen dragen om deze gemeenschap te maken tot een plaats waar mensen thuis kunnen komen bij Hem. We hopen en verwachten dat ons hiervoor, door een biddende levenshouding en een eerlijke zelfkritiek, de Geest en de kracht zal worden gegeven.

Het ontstaan van het oecumenische karakter

De gemeenschap groeide, vroeg om structuur en maakte mede daardoor ook een periode van crisis door. Naast mensen met een rooms-katholieke achtergrond kwamen er ook meer mensen van reformatorische huize. Er ontstond behoefte om elkaar echt te leren kennen.

Ontmoeting en gesprek vroegen om een open houding en voor iedereen een bereidheid tot verandering. Door alle bewegingen heen groeide het bewustzijn een christelijke gemeenschap te zijn, ontstaan vanuit de rooms-katholieke kerk maar met een verlangen te leven en te delen met andere christenen. Het was het eerste begin van het oecumenisch karakter dat de gemeenschap nu kenmerkt.

De droom opnieuw geformuleerd

Zou hierdoor een netwerk kunnen ontstaan van mensen die zich inzetten voor een hartelijke kerk, een wereld van vrede en gerechtigheid? In 2002 werd de oorspronkelijke droom nog eens geformuleerd:

De Hooge Berkt is een plaats waar mensen met elkaar een gemeenschap vormen om christelijk leven concreet te maken. De gemeenschap wil, op basis van deze spiritualiteit, een vindplaats zijn voor geloof en een plek voor geloofsontmoeting voor iedereen die zich hiertoe aangetrokken voelt.

Het was niet altijd goud wat er blinkt, maar door alles heen proberen de leden van de gemeenschap steeds meer met elkaar verbonden te raken en verbinding te leggen naar anderen die zij tegenkomen, in dankbare herinnering aan hen die begonnen zijn, vijftig jaar geleden.