De smeltkroes van Syrië werd zijn leven, maar ook de dood van Frans van der Lugt. Soms lijkt er in tweeduizend jaar weinig veranderd.
Het is Palmzondag. De evangelist Lucas vertelt hoe Jezus, vlak voor hij van de Olijfberg naar beneden gaat, uitkijkt over de stad Jeruzalem. Hij ziet voor zich hoe de stad jaren later verwoest zal worden en de bevolking uitgemoord. En hij begint te huilen.
Ook Frans van der Lugt heeft gehuild over de verwoesting van zijn stad Homs en vooral over de vele menselijke slachtoffers. Want veel meer dan de kapot geschoten huizen of de bedreigde religieuze kunstschatten waren het toch de mensen, alle mensen, die hem ter harte gingen.
Toen ikzelf, een paar jaar na Frans, met enkele mede-jezuïeten naar het nabije Oosten vertrok, was dat met het ideaal om de christelijke minderheden daar te ondersteunen, en dan vooral de met Rome verbonden kerken. Dat het hier de landen van de Bijbel betrof, de plek ook waar Jezus had geleefd en gewerkt, gaf aan deze zending een heel speciaal karakter. Je beseft dan nog nauwelijks hoe ingrijpend het voor jezelf zal zijn. Levend en werkend in deze streek kom je bijna vanzelf in levend contact met christenen van andere kerken en natuurlijk ook met moslims. Je wordt geraakt door hun geloof en hun maatschappelijk engagement.
Het nabije Oosten was al in Jezus’ tijd een broednest voor tegenstellingen en geweld
Lucas, die als enige vertelt hoe Jezus huilde over de stad Jeruzalem, heeft al eerder aangegeven hoe Jezus de grenzen van zijn eigen religieuze gemeenschap overstijgt en met waardering spreekt over het geloof van een Samaritaan en zelfs van een Romeinse officier van de bezettingsmacht. De regio was in die dagen een smeltkroes van culturen en godsdiensten, een broednest ook voor maatschappelijke tegenstellingen en gewelddadige bewegingen. Soms lijkt er in tweeduizend jaar weinig veranderd.
Frans bracht het grootste deel van zijn leven door in Syrië, in deze smeltkroes. Het werd zijn leven. Hij voelde zich diep met de mensen hier verbonden, vooral met ieder die het moeilijk had: mensen met psychische problemen, zoekende mensen, gehandicapte kinderen. En dan vielen voor hem de grenzen tussen kerken en godsdiensten weg. Het centrum dat hij buiten de stad ontwikkelde voor de opvang van gehandicapte kinderen en als landbouwproject noemde hij ‘al-Ard’, het land, een brede, in de plaatselijke aarde gewortelde naam.
Een sta- in-de-weg voor een van de vele strijdende partijen?
Enkele dagen na Palmzondag wordt Jezus gedood. Waarom? Omdat sommige machthebbers hem als een lastpost, een sta-in-de-weg beschouwden voor hun positie en hun politieke doelstellingen.
En Frans? Werd hij door zijn openheid, door het feit dat hij niemand wilde afschrijven, contact bleef zoeken met alle groeperingen in de maatschappij en consequent open stond voor elk mens toch een sta- in-de-weg voor een van de vele strijdende partijen?