Het is geen toeval dat de inauguratie van paus Franciscus plaatsvond op het hoogfeest van Sint Jozef, 19 maart. De opvoeder van Jezus spreekt de gewone mensen aan die hun best doen, eerlijk zijn en hard werken – zo merkt Jan Stuyt SJ in zijn pastorale werk in Nijmegen.

De katholieke kerk in de Molenstraat in Nijmegen is iedere dag open. Bij de ingang is een winkeltje waar altijd twee vrijwilligsters aanwezig zijn. De dames zijn receptionist voor de pastorie, vraagbaak voor passanten en kerkwacht tegelijk. Ook verkopen ze rozenkransen, heiligenbeeldjes en kaarsen. Als pastoor ben ik gesteld op deze medewerksters die een vriendelijk gezicht tonen van de kerk, die mij op de hoogte houden van wat er speelt en die me weten te vinden als iemand een priester wil spreken. Dank zij hen is de kerk open, toegankelijk en aanspreekbaar.

De eerste duizend jaar van de kerkgeschiedenis is Sint Jozef niet in tel

Als ik binnenloop vraag ik soms of ze die middag wat verkocht hebben. De laatste twee jaar komt het gesprek meer dan eens op Sint Jozef. Er is dan weer iemand geweest die een huis te koop heeft staan waar niemand op af komt. Een dwaas gerucht wil dat je je huis eerder verkoopt als je een beeldje van Sint Jozef in de tuin begraaft met zijn hoofd naar beneden. Ik spoor de medewerksters aan om in zo’n geval maar meteen het allerduurste Jozefbeeldje aan te smeren: dat maakt op een bedrag van drie ton toch niet meer uit. De dames van het winkeltje vinden dat ongepast: winst maken omdat een ander een probleem heeft. En het past al helemaal niet bij Sint Jozef.

Familieverhalen

Jozef is de echtgenoot van Maria, de moeder van Christus, en hij is de opvoeder van de kleine Jezus. De eerste duizend jaar van de kerkgeschiedenis is hij niet in tel. Geen eigen feestdag op de kalender, geen kerken naar hem genoemd, geen pelgrimsoord. Met Bernardinus van Siena (15e eeuw) en Teresa van Avila (16e eeuw) verandert dat. Sint Jozef begint aan een inhaalrace die hem brengt aan de kop van het peloton. Europese keizers dragen de naam Frans Jozef en er verschijnen kerken met zijn naam. Zijn naamdag 19 maart wordt een hoogfeest en hij wordt uitgeroepen tot patroon van de wereldkerk. Het is geen toeval dat de nieuwe paus wordt ingehuldigd op het hoogfeest van Sint Jozef.

Als we in het winkeltje bij een kop thee verder praten blijkt hoe geliefd Jozef is, nog steeds. We hebben allemaal wel een verhaal in de familie. Zoals mijn overgrootmoeder die een brief met geld verstuurd had en achteraf ontdekte dat ze een vergissing had gemaakt in het adres. Ze vertelde het aan haar man, die kwaad werd. Toen ze zei “maar ik heb daarna wel gebeden tot Sint Jozef” maakte dat het alleen maar erger. De brief bleek door de post wél bezorgd te zijn op het goede adres. Zo zijn er talloze verhalen.

Aan het roer

Sint Jozef spreekt de gewone mensen aan die hun best doen, eerlijk zijn en hard werken. Wat ook bij Sint Jozef hoort: hem vragen of hij een oogje in het zeil wil houden nu er een nieuwe man aan het roer staat van het schip der kerk. Zoals hij vroeger in de timmerwinkel goed oplette als de zoon van Maria rondliep tussen de beitels en de zagen. De leiding van de kerk kan wel wat hulp gebruiken, zeker van iemand die uit eigen ervaring weet hoe God een mensenleven op zijn kop kan zetten.