James Martin wilde weten waarom zijn sommige kerkmensen zo anti-LHBTQ? Hij ging in gesprek en destilleerde vijf argumenten tegen LHBTQ.
Dit artikel is vertaald en verkort uit het Engels door Jos Moons. Ter introductie van het verhaal schrijft hij: “Het onderwerp homoseksualiteit is van de agenda van de Synode 2024 afgehaald. Waarschijnlijk is het gesprek nog te moeilijk en liggen de visies van de deelnemers nog te ver uit elkaar om tot overeenstemming te komen. Dat belette synode-deelnemer en jezuïet James Martin niet om zélf het gesprek aan te gaan. Juist ook met tegenstanders van alles wat met LHBTQ te maken heeft.”
Deze overtuiging is breed verbreid onder kerkelijke leiders. De gedachte is dat de LHBTQ-ideologie ons via de media wordt opgedrongen. In Afrika zei een bisschop me “de reden dat er in mijn land homo’s zijn, is dat de Amerikanen hen betalen om gay te worden.”
Maar als je met LHBTQ mensen spreekt, zal de overgrote meerderheid zeggen dat ze geen ideologie aanhangen en niet de media volgen maar hun eigen ervaring.
De gedachte is dat LHBTQ iets van het Westen is, en in Afrika en elders opgedrongen wordt. Waar polygamie ook afwijkt van de christelijke norm, is dat iets natuurlijks, zegt men, en homoseksualiteit niet.
Sommige aanwijzingen geven aan dat dit argument niet klopt. Zo geeft kardinaal Turkson uit Ghana aan dat zijn lokale taal woorden heeft voor homoseksualiteit, en die taal is ouder dan de kolonisatie.
Een Afrikaanse bisschop zei me, “Homoseksuelen zijn geen issue in mijn land. Niemand heeft het erover, het is geen probleem.”
Dat komt deels omdat het taboe is om over seksualiteit te praten, en daarnaast is er veel geweld tegen LHBTQ mensen. Een priester vertelde over “corrigerende verkrachting” van lesbiennes.
Maar dan is het dus de vraag of het echt niet leeft. Voor mensen die verkracht worden, leeft het wél, en ook voor mensen die in de gevangenis gezet worden vanwege hun inzet voor LHBTQ. En wat te denken van mensen die moeten vluchten vanwege LHBTQ gerelateerd geweld, zoals beschreven in het boek The Pink Line?
We moeten het er zo min mogelijk over hebben, want LHBTQ leven in seksuele relaties die “intrinsiek ongeordend” zijn. Het is iets vies. Ook de bijbel verzette zich al tegen LHBTQ.
Maar exegeten zijn niet overtuigd over die bijbelpassages. Bovendien, stel je een jonge LHBTQ van 15 of 16 jaar voor. Verzet die zich tegen de kerkelijke leer? Ik zou zeggen: hij of zij voelt zich vooral gemarginaliseerd door de kerk. Kunnen we zo iemand beluisteren? In mijn ervaring willen de meeste LHBTQ gewoon graag horen dat God hen graag ziet en van hen houdt.
Dit bezwaar hoorde ik vooral in Oost-Europa. Soms kennen kerkleiders LHBTQ vooral vanwege de kritiek die ze hebben of omdat ze protesteren voor de kathedraal.
Ik snap dat het dan niet gemakkelijk is om in gesprek te treden. Helpt het om te zien dat LHBTQ zich geviseerd voelen door homofobe commentaren? Het zou ook helpen als sommige LHBTQ-mensen zouden kunnen inzien dat hatelijke opmerkingen contraproductief kunnen zijn als men tot een dialoog wil komen met kerkleiders.
Ten slotte: de beste manier om verder te komen lijkt me dat we elkaar ontmoeten en elkaar leren kennen als broeders en zusters in Christus.
Photo by Julia Taubitz on Unsplash
James Martin SJ is jezuïet, priester te New York en auteur van diverse bestsellers over spiritualiteit. Hij is redacteur en columnist van het katholieke tijdschrift America.