Het Amerikaanse hooggerechtshof effende onlangs de weg voor het homohuwelijk in alle staten. Hoe moeten katholieken hiermee omgaan, die zich klemgezet voelen tussen de kerkelijke leer en homoseksuele vrienden en familieleden? In een redactioneel commentaar roept The Jesuit Post hen op een brug tussen beide te zijn.

Een vaak herhaald advies aan nieuwe priesters die assisteren bij huwelijken en begrafenissen luidt: “Doe niets wat afbreuk kan doen aan hun vreugde en draag niet bij aan hun verdriet.” Het is een moeilijk advies om op te volgen als de vreugde van de ene groep de droefheid oproept van de andere.

Verzoenen

Wie loyaal wil zijn aan de kerk en ook aan de vrienden en vriendinnen die wij kennen als lesbisch, homoseksueel, biseksueel of transgender, bevindt zich in een moeilijke positie. Aan de ene kant willen we de weg, de waarheid en het leven verkondigen – we willen getuigen zijn van de radicaal omvormende kracht van de liefde van God in de wereld – en we willen de kerkelijke leiding volgen in heel dit streven. Aan de andere kant worstelen we om het kerkelijk onderricht te verzoenen met het leed van onze dierbaren, of om de teleurstelling van de kerk over de herdefinitie van het huwelijk te verzoenen met de vreugde van mensen die wij liefhebben.

De uitspraak van het hooggerechtshof is niet tegen godsdienst of voor immoreel gedrag

Naarmate Amerika toegankelijker werd voor homoseksuele mensen, vooral in de afgelopen tien jaar, komen meer van onze broeders en zusters, zonen en dochters, vrienden en buren uit voor hun geaardheid. Velen van ons kennen mensen die een echte liefdesrelatie hebben met mensen van hetzelfde geslacht. We zijn gaan begrijpen dat liefde, betrouwbaarheid en wederzijds engagement het waard zijn om dankbaar aanvaard te worden, ongeacht het geslacht van de partners. Wij weten hoe zwaar onze geliefden het te verduren hebben omdat ze nu eenmaal niet dezelfde rechten hebben als hun heteroseksuele gelijken, of het nu komt door de nu geldende discriminatie van regeringswege of doordat ze zich een minderwaardigheidsgevoel hebben laten opdringen. Met vreugde zien we hun opluchting en de bevestiging die ze nu eindelijk ervaren.

Vervolging

In de perceptie van de voorstanders garanderen de nieuwe regels rechtvaardigheid en gelijkheid. Wat je er ook over wilt denken, ze zijn niet tegen godsdienst of voor immoreel gedrag. Er schuilt een gevaar in als gelovige stemmen blijven reageren alsof het verdedigen van een huwelijk tussen mensen van gelijk geslacht meteen ook een vorm is van vervolging van de godsdienst. (Veel christelijke commentatoren in de VS spraken de vrees uit dat het recente besluit van het hooggerechtshof zal leiden tot vervolging van kerken en andere organisaties die weigeren mee te werken aan het homohuwelijk – red.) Dat is het gewoon niet. De motieven zijn niet hetzelfde, noch het resultaat. Wie wat velen zien als een correctie van onrechtvaardigheid consequent gelijkstelt aan vervolging, roept die vervolging juist over zich af. Daarbij kan het de kerk ertoe brengen om te handelen uit angst in plaats vanuit de liefde die voortkomt uit het zachte aandringen van de heilige Geest.

Het gebruiken van woorden als ‘vervolging’ wijst in feite op de marginalisering van de kerk. Was zij decennia lang een centrale macht in de Amerikaanse cultuur, nu ervaart de kerk dat zij meer en meer naar de zijlijn wordt geduwd. Veel dingen waar zij zich sterk voor maakte worden niet meer van belang geacht. Heel wat jonge katholieken raken geen kerkbank meer aan. En nu zij het gevecht verliest tegen huwelijken tussen mensen van gelijk geslacht ziet men hoe de kerk van Amerika nog meer uit de gratie raakt.

Wezenlijke boodschap

Wie de oorlog lijkt winnen over culturele waarden moet uit die overwinning niet de conclusie trekken dat er voor de verliezers weinig van waarde overblijft. Dat zou pas echt erg zijn. Je mag het standpunt van de kerk over huwelijken van gelijk geslacht niet interpreteren als zou de kerk tegen gelijkheid zijn en voor onrechtvaardigheid. We blijven erbij dat de kerk werkelijk een wezenlijke boodschap heeft aan de wereld – het goede nieuws van de menswording van Christus, zijn dood en verrijzenis: de vreugde van het evangelie.

We moeten beide kanten helpen om het goede in de ander te waarderen

En indringender nog: bij de nieuwe opvattingen heeft de kerk prachtige waarheden te vertellen over Gods bedoeling met de mens en diens seksualiteit. Zoals bijvoorbeeld: er is een orde in de wereld, en wel een van liefde; we moeten vreugde scheppen in de pracht van de liefde tussen mensen en de vruchtbaarheid ervan; het gezin is de belangrijkste eenheid in de samenleving en de kerk doet alles wat zij kan om veilig te stellen waar het gezin het meest baat bij heeft.

Pijnlijke liefde

Ieder van ons die zich onaangenaam klem voelt zitten tussen twee liefdes – die voor de kerk en die voor onze vrienden en kennissen die lesbisch zijn, homo, biseksueel of transgender – speelt een cruciale rol doordat we met beide kanten te maken hebben. We zouden elk van beide minstens moeten helpen om het goede in de ander te waarderen. Zou de wereld ideaal zijn, dan zouden we beide groepen met elkaar in gesprek kunnen brengen. Maar de wereld is nu eenmaal niet ideaal, anders zouden we niet klem zitten tussen twee liefdes. Ons ideaal is nog niet bereikt. Voorlopig doet liefde, in onze wereld, nog pijn.

Vertaling & bewerking: Ben Frie SJ/redactie Ignis. Het oorspronkelijke, Engelstalige artikel is hier te lezen.