De homoseksuele priester en hoogleraar Bryan Massingale is geschokt als de paus het woord “frociaggine” gebruikt als hij beleid verdedigt dat homoseksuele mannen niet toelaat in het seminarie. Hij reageert.

Ik ben een priester die openlijk zegt dat hij tot de L.G.B.T.Q. gemeenschap behoort. Als homoseksuele man was ik geschokt en bedroefd door het gerapporteerde gebruik van een beledigend scheldwoord door de Heilige Vader tijdens een discussie met Italiaanse bisschoppen. Terwijl hij een beleid rechtvaardigde om homoseksuele mannen niet toe te laten tot seminaries, verklaarde de paus naar verluidt dat er te veel “frociaggine” in seminaries was. Het woord is een beledigende term die vaak op een pejoratieve manier gebruikt wordt om naar homoseksuele mannen te verwijzen, een term die vulgair genoeg is om hier niet vertaald te worden.

Elke eerlijke waarnemer moet concluderen dat dit incident zijn historische toenadering en ongekende openheid naar leden van de L.G.B.T.Q. gemeenschap ernstig heeft aangetast.

In een reactie verklaarde het Vaticaan: “Het was nooit de bedoeling van de paus om zich  in homofobe termen uit te drukken, en hij verontschuldigt zich bij degenen die zich beledigd voelden door het gebruik van een term.”

Ik ben blij met de verontschuldiging van de paus. Ik ben opgelucht dat hij geen belediging bedoelde. Maar elke eerlijke waarnemer moet concluderen dat dit incident zijn historische toenadering en ongekende openheid naar leden van de L.G.B.T.Q. gemeenschap ernstig heeft aangetast.

Bedoeling en impact

We moeten een onderscheid maken tussen de bedoeling en de impact van zijn woorden. Sommigen proberen dit alles te bagatelliseren als slechts een kwestie van een ongelukkige woordkeuze of een onzorgvuldig gebruik van spreektaal. Anderen zien dit als niets meer dan een onnauwkeurig begrip van een oudere man van een taal die niet zijn moedertaal is. Weer anderen wijzen erop dat de paus al sinds zijn kindertijd Italiaans spreekt.

Dit kan allemaal waar zijn. Maar ongeacht de bedoeling van de spreker, zulke taal is ontmenselijkend. Scheldwoorden en beledigende namen worden misschien te gemakkelijk verworpen door degenen die er niet het doelwit van zijn. Maar vergis je niet: scheldwoorden ontmenselijken seksuele minderheden. Ze trekken onze menselijkheid in twijfel.

Dit beleid van het Vaticaan negeert de realiteit dat er nu, en altijd al geweest, veel homoseksuele priesters en homoseksuele bisschoppen zijn die de kerk genereus en trouw dienen. Homoseksuele mannen weigeren toe te laten tot het seminarie impliceert dat zij morele gebreken of tekortkomingen hebben die heteroseksuele mannen niet hebben. Het beleid gaat ervan uit dat homo’s een niveau van zondigheid of moreel tekort hebben dat hetero’s niet hebben, waardoor homo’s zich automatisch diskwalificeren voor het priesterschap.

Volledig gelijkwaardig?

Maar mijn ervaring van meer dan veertig jaar in het priesterschap zegt me dat dit gewoon niet waar is. Mensen van alle seksuele geaardheden leven het celibaat zoals het hoort. Priesters van alle seksuele geaardheden worstelen soms met het celibatair leven. Soms leiden deze worstelingen tot schandalen, zowel bij homo’s als bij hetero’s. Ik geloof dat de controverse over het gebruik van een ontmenselijkend scheldwoord door de paus en de weigering om openlijk homoseksuele mensen toe te laten tot het seminarie, wijst op de diepste vraag waar de kerk voor staat: Zijn homo’s, lesbiennes, biseksuelen, transseksuelen en queer mensen volledig gelijkwaardige leden van het lichaam van Christus?

Paus Franciscus zegt graag dat “iedereen” welkom is in de kerk, dat de omarming van de kerk zich uitstrekt tot iedereen. “Todos, todos, todos,” riep hij uit op Wereldjongerendag. Maar zijn woorden en het beleid van het Vaticaan met betrekking tot toelating tot seminaries laten zien dat iedereen welkom is, maar niet even welkom. Of alleen welkom  op voorwaarde dat ze accepteren dat er iets mis is met hen, zelfs als ze celibatair leven. En als ze dan toch gewijd worden, dan mogen ze hun seksualiteit niet openlijk erkennen.

Schade herstellen

En nu?

Tijdens een interview stelde een BBC-verslaggever mij een persoonlijke vraag: Worstel je als homoseksuele priester met hoe je hoogste leiding over je spreekt? En wat moet de paus doen om de schade van zijn opmerkingen te herstellen?

Ik antwoordde dat ik geen enkele L.G.B.T.Q. katholiek ken die niet worstelt met zijn of haar plaats in de kerk. En dat ik me geschokt voelde, zelfs enigszins verraden, dat een paus zich zo zou uitlaten over mensen zoals ik, zelfs als je aanneemt dat het niet zijn bedoeling was om te beledigen.

Wat zou de paus nu moeten doen? Ik geloof dat de paus direct en met een open hart moet luisteren naar homoseksuele priesters die het volk van God trouw dienen. Hij moet ons vergezellen en ervaren dat we deel uitmaken van zijn kudde en die van de Heer. Hij moet horen over onze vreugden en beproevingen, en aandacht hebben voor onze hartenpijn en onze diepe voldoeningen. Hij moet geïnspireerd worden door ons en onze soms heldhaftige trouw. En wij moeten door hem geïnspireerd worden, om te luisteren naar zijn perspectief als iemand die ook toegewijd is aan de dienst van Gods volk.

Dit artikel werd eerder publiceerd op America – A Jesuit review en is ingekort door redacteur Jan Peeters

Foto door Bertrand Colombo via Unsplash