De twintigjarige Daniel droomt ervan om priester te worden. Een onmogelijk verlangen voor iemand met zijn criminele verleden? Als de situatie zich voordoet, grijpt hij zijn kans. 

In de jeugdgevangenis waar Daniël wordt vastgehouden, is het latente geweld net zo constant als het geloof dat hem bezielt. Hij ontmoet er een priester die voorgaat in de eucharistieviering en hem sterk inspireert. Gefascineerd door de aura en de woorden van gevangenisaalmoezenier Tomasz, groeit bij Daniël het verlangen zelf priester te worden. Maar hij verneemt dat dit onmogelijk is vanwege zijn strafblad. De aalmoezenier zegt hem dat er vele manieren zijn om een goed mens te zijn.

In een opwelling

Daniël mag, nadat hij werk gevonden heeft in een houtzagerij, onder voorwaarde de instelling verlaten. Onderweg houdt hij halt bij een dorpskerk om er te bidden. In een opwelling stelt hij zich voor als een priester op bedevaart. De pastoor, bejaard en ziek, vraagt hem zijn plaats in te nemen. Hij laat Daniël achter met een parochiegemeenschap die verscheurd is door een recente tragedie.

Geleidelijk aan brengt hij opnieuw vrede in deze gewonde gemeenschap.

In eerste instantie geraken de dorpelingen in de ban van deze predikant, die een haast mystieke vurigheid over zich heeft. Daniël weet hoe hij naar hen moet luisteren en hun pijn moet verzachten. Geleidelijk aan brengt hij opnieuw vrede in deze gewonde gemeenschap. Hij vindt er ook een weg om verlost te worden van zijn eigen verleden. De dreiging echter om elk moment ontmaskerd te worden en de onvermijdelijkheid van zijn lot – een terugkeer naar de gevangenis – blijven opdoemen en zorgen de hele film door voor een spannend ritme en een niet aflatende urgentie.

Ontsnappen aan zijn verleden

Eerder dan een theologische reflectie op het priesterschap of het verhaal van een persoonlijke spirituele zoektocht, is deze op waargebeurde feiten gebaseerde film een sociale parabel. Corpus Christi vertelt het verhaal van Daniël die, ondanks hij daar alles voor onderneemt, niet kan ontsnappen aan zijn verleden. 

Al van bij het verlaten van het detentiecentrum krijgt hij bij een controle tijdens de busreis het stempel van jeugddelinquent mee. “Waar kom je vandaan”, vraagt even later de jonge Marta hem in de kerk. Daniël antwoordt gevat dat het er in het leven niet zozeer om gaat waar je vandaan komt, maar waar het je heen brengt. Dit laatste als een poging om een nieuw stukje levensgeschiedenis te schrijven, niet gedicteerd door zijn verleden en zijn sociale afkomst.

Corpus Christi is een universele parabel

In de door religie diep doordrongen dorpsgemeenschap zien we hoe hardheid en hypocrisie domineren. Ondanks de religieuze authenticiteit van Daniël kunnen de parochianen elkaar moeilijk vergeven. Een recent drama, waarbij zes jonge dorpelingen en een oudere man omkwamen in een auto-ongeluk, drukt zwaar op de gemeenschap. Een dynamiek van schuld en boete verbittert de sfeer. Corpus Christi biedt ons een universele parabel van een gesloten gemeenschap, waarbij de sociaal-maatschappelijke dominantie en de rol die het geloof daarin speelt, onthuld worden. 

een vlijmscherpe aanklacht tegen een samenleving waar ‘recht en orde’ heersen

“Besef”, zegt op het einde de oude priester tot zijn parochianen naar aanleiding van een evangelielezing, “dat het slechts een parabel is om aan te tonen hoe vér we als geloofsgemeenschap van God afgedwaald zijn”. 

Dat geldt ook voor deze indrukwekkende film van de jonge en vrij ongekende Poolse regisseur Jan Komasa. Het verhaal is eveneens een vlijmscherpe aanklacht tegen een samenleving waar ‘recht en orde’ heersen, maar die niet in staat is om jongeren met probleemgedrag een zinvol alternatief te bieden voor ‘de fabriek of de gevangenis’.

[Wil je artikelen als deze niet missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief]