In de Sankt-Stephanskirche in Mainz zijn achter het hoofdaltaar drie grote ramen van Marc Chagall te zien. Met grote liefde maakten Jacques Maas en Nico Tromp er een boek over, waarin veel te zien en te mediteren is.

Twee docenten aan de theologische faculteit van de universiteit in Utrecht hebben iets moois ontdekt en willen mij dat graag laten zien: de ramen van Chagall in de Sankt-Stephanskirche te Mainz, Duitsland. Het zijn de laatste ramen die Marc Chagall maakte, in 1985. Ze maakten er het boek Hemelse Vensters aan het Woord over.

Nu kan ik af en toe hun tekst laten voor wat ze is, en zelf kijken en genieten.

Jacques Maas en Nico Tromp nemen daarin alle tijd voor de behandeling van de ramen, want reeds de wandeling naar de kerk en de rondgang door de kerk behoren tot de bezichtiging van die ramen. In de tussentijd vertellen ze over de joodse achtergrond van Chagall, wat er komt kijken bij glasschildering en met welke ogen ze naar afbeeldingen kijken. Zo wekken ze hoge verwachtingen die in het boek meer dan waar worden gemaakt.

De drie ramen van Marc Chagall

We kijken naar de drie ramen achter het hoofdaltaar. Daarin worden mij belangrijke momenten uit de Bijbelse geschiedenis getoond: vanaf de dagen der schepping, via Noach, Mozes, Abraham (met een bijzondere rol voor Sara en Hagar), Isaak en Rebekka, de tijd van de Rechters (vertegenwoordigd door Deborah), David en Batseba, Elia tot en met Jezus, als joodse broeder. 

Hemelse Vensters aan het Woord bevat prachtige full page foto’s. Scène voor scène wordt uitvoerig belicht, beginnend met het Bijbelverhaal zelf en vervolgens met een liefdevolle vergelijking tussen de tekst en de vrijheid die de kunstenaar nam om dit verhaal af te beelden en welke spiritualiteit daaruit spreekt. Gelukkig doen ze dat in de vorm van een boek. Want nu kan ik af en toe – geïnspireerd door hun aanpak – hun tekst laten voor wat ze is, en zelf kijken en genieten. 

Met liefde gemaakt

Aan het slot blijkt dat de schrijvers ook de hand konden leggen op Chagalls ontwerptekeningen. Ze bespreken hoe en waar (en waarom?) de uiteindelijke ramen afwijken van de oorspronkelijke plannen.

Een fantastische hulp bij gebed en meditatie

Een boek met grote liefde gemaakt (jammer dat er dan toch nog hier en daar wat – gelukkig niet al te storende – oneffenheden zijn). Maas en Tromp zijn universitaire docenten; dat kun je zo nu en dan aan het taalgebruik merken. Maar Hemelse Vensters aan het Woord is een fantastische hulp bij gebed en meditatie. En een gids om ook – meditatief – naar andere (religieuze) kunst te kijken.

[Wil je artikelen als deze niet missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief]

Jacques Maas & Nico Tromp. Hemelse Vensters aan het Woord – Marc Chagall’s gebrandschilderde ramen in de Sankt-Stephanslirche te Mainz. €29.90. Hier te bestellen.