De Elfstedentocht giet oan dit jaar, met of zonder schaatsen onder de voeten… Dries van den Akker maakt een pelgrimage naar religieuze en culturele bezienswaardigheden langs de Elfstedenroute. Aflevering 1 van 4: Leeuwarden – Sneek – IJlst.
Beeld van de Elfstedenrijder in Leeuwarden, gemaakt door Auke Hettema. Foto: Brbbl/WikiCommons
De tocht begint in Leeuwarden aan de voet van het beeld van de Elfstedenrijder naast de Frieslandhal. Bij de onthulling was een aantal prominente Elfstedentochtrijders aanwezig. Wat is er vergankelijker dan hun roem? Misschien wel het ijs waarop zij hun roem hebben geoogst.
Leeuwarden lijkt de plek van de vergankelijkheid bij uitstek. Onlangs brandde het huis af van zijn befaamde dochter Mata Hari. Of neem de scheve Oldenhove. Dat had de hoogste toren moeten worden die een bouwmeester ooit had ontworpen. Verzakte al tijdens de bouw. De kerk ernaast is nu een lege plek; viel in 1576 in puin tijdens een storm. Nog geen veertig jaar daarvóór had Leeuwarden een bisschop gekregen. Het zou bij die ene blijven. De Reformatie kreeg het voor het zeggen. Hij werd na een korte gevangenschap in 1578 uit de stad verjaagd. Sic transit omnia: Zo gaat alles voorbij.
Old Burger Weeshuis in Sneek. Foto: Rienk Mebius/WikiCommons
De tweede stad op de route is Sneek. Het Old Burger Weeshuis aan de Oude Koemarkt, een neoclassicistisch gebouw uit 1904 van architect Molenaar, staat op de plek van het voormalige weeshuis. Voordat het weeshuis werd, was het de kloostervestiging geweest van de Kruisheren. Zij werden in 1580 door de Reformatie verdreven. Sneek en omgeving telde vóór de Reformatie minstens zes kloosters. Trouwens, heel de provincie Friesland telde indertijd meer dan vijftig kloostervestigingen van verschillende ordes. Sic transit…
Voormalige schaatsenfabriek in IJlst. Foto: Wester/WikiCommons
In IJlst, de derde stad, stond ooit de schaatsenfabriek van Nooitgedagt. Hier kwamen de beroemde Friese doorlopers en houten noren vandaan. Thans rest alleen nog de tot kunstwerk gepromoveerde fabrieksschoorsteen. Sic transit…
1. Leeuwarden – Sneek – IJlst
2. Sloten – Stavoren – Hindeloopen
3. Workum – Bolsward – Harlingen
4. Franeker – Dokkum – Leeuwarden
Afbeelding boven dit artikel: De koploper van de zesde Elfstedentocht bereikt Bolsward, 30 januari 1940.
Foto:Spaarnestad Photo/Het geheugen van Nederland.