Zijn naam leeft voort op tal van plaatsen in ons land, van het Zeeuwse Sint-Maartensdijk tot de Groningse Martinitoren. Dat Sint Maarten nog altijd tot de verbeelding spreekt blijkt ook uit een recent stripboek over deze vroegchristelijke heilige. Een bespreking.

De verering van Sint Maarten in ons land is heel oud. Toen de Franken in de 8e eeuw de Friezen onderwierpen wijdden ze de door Willibrord gestichte kerk in Utrecht aan hun patroon, Sint Maarten. Vanuit Utrecht werden er vele Sint-Maartenskerken gesticht; onder meer in Groningen (Martinitoren!), Venlo, Tiel, Gorkum, Zaltbommel, Sint-Maartensdijk, enzovoort. Op zijn feestdag, 11 november, lopen kinderen langs de deuren en zingen een liedje in de hoop iets lekkers van de bewoners te krijgen. In sommige streken wordt er een Maartengans geslacht en gegeten. 4 Juli is de feestdag van zijn bisschopswijding.

Mantel en zwaard

Wie was eigenlijk die Sint Maarten? Eigenlijk heette hij Martinus. Beroemd is het verhaal hoe hij als Romeins soldaat zijn mantel met zijn zwaard in tweeën sneed en de helft aan een verkleumde bedelaar weggaf. Later werd hij bisschop, een pastoraal bewogen man. Hij was van eenvoudige komaf, en niet – zoals zijn collega-bisschoppen – uit de hogere kringen. Hij heeft zijn afkomst nooit verloochend, integendeel, hij wilde de weldaden die Jezus was komen brengen doorgeven aan de gewone mensen. Dat bracht hem herhaaldelijk in conflict met zijn chiquere medebisschoppen.

Toen ik nog les gaf op het Maartenscollege in Haren (Groningen), konden wij hem gebruiken als patroonheilige voor vele zaken: van sociale acties en goede doelen, van dienstweigeraars, van mensen die gáán voor hun eigen ideaal tegen de verdrukking in, van vreedzame actievoerders, van de gewone man, enzovoort.

Stripverhaal

Onlangs verscheen er een stripboek over Sint Maarten met als ondertitel: ‘een levende legende’. Het bevat drie stripverhalen, respectievelijk getekend door Niels Bongers (tekst Nico Stolk), Joshua Peeters en Albo Helm. Ze behandelen achtereenvolgens het levensverhaal van Sint Maarten, hoe hij voortleeft in de traditie, en ten slotte wat hij met Utrecht te maken heeft. Alle drie heel verschillend, maar prachtig getekend. Het meest bevalt mij de eerste strip, vooral vanwege de eerbiedige toon. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Sint Maartens eerste levensbeschrijver, zijn leerling Sulpicius Severus.

Een prachtig boekje, niet alleen voor kinderen en jongeren, maar ook voor volwassenen die van strips houden.

Niels Bongers, Nico Stolk, Joshua Peeters en Albo Helm, Sint Maarten. Een levende legende, Matrijs, Utrecht, 2012. Prijs: € 9,95. ISBN: 978-90-5345-445-9. Meer informatie & bestellen: website uitgever.