Disney’s Tomorrowland biedt een vakkundige mengeling van fantasy, actie en humor. Maar waar zijn de moeders gebleven in de film?

Het bleek geen toeval te zijn, de futuristische vormgeving van het sprookjeskasteel in het logo van Disney aan het begin van de film. Het zal ook geen toeval zijn dat het silhouet van Tomorrowland, zoals het zich voor het eerst vertoont aan Casey, de heldin van de film, heel veel lijkt op het Disneylogo. Zou het dan wel een toeval zijn dat het logo en het ‘land van morgen’ veel, heel veel weg hebben van het hemelse Jeruzalem? Maar ook – of misschien juist – als goede katholiek vergeef je het aan Disney, omwille van het vakmanschap waarmee Tomorrowland gemaakt is en nog meer vanwege de inspiratie die de film wil geven.

Toekomst

Er was eens een wereld die naar de vernieling ging… We kennen die wereld, want we wonen erin. Op school wordt de tiener Casey geconfronteerd met louter lessen vol ellende: oorlogen, klimaatverandering, doemdenken. Haar vader, een NASA-ingenieur, zal spoedig zonder werk zitten, want ook het heelal blijkt onbereikbaar en leeg bovendien.

Wil Disney ons op de stervende Moeder Aarde wijzen?

Totdat ze op een dag een speld in handen krijgt van de Wereldtentoonstelling 1964 die in New York gehouden is. Dan is de film overigens al een klein kwartier onderweg. Voor die tijd zagen we ene Frank in de camera praten over de toekomst, of beter het gebrek daaraan, of nog beter hoe de toekomst vroeger anders was, en dan de sprong precies naar 1964: de jonge Frank, een scholiertje nog, gaat naar de Wereldtentoonstelling om zijn vliegpak te laten zien. “Het werkt niet”, zegt de deskundige, “waarom wil je ermee doorgaan?” – “Ooit zál het werken, en als de mensen dan omhoog kijken en mij zien vliegen, zal het ze hoop geven in wat er allemaal mogelijk is.” Het mysterieuze meisje Athena laat hem vervolgens Tomorrowland betreden, dat zich in een andere dimensie bevindt en waarin inderdaad alles mogelijk is. Vijftig jaar later, dankzij die speld dus, komt ook Casey er binnen, maar lang duurt het niet. Vervolgens duikt in haar eigen wereld Athena weer op, die geen jaar ouder geworden lijkt te zijn.

Moeders

Op vakkundige wijze komen uiteindelijk alle verhaallijnen bij elkaar, in een onderhoudende mengeling van fantasy, actie en humor voor alle leeftijden, zoals we dat van Disney gewend zijn. Maar zo inclusief en universeel als Tomorrowland wil zijn, één groep lijkt vergeten te zijn. Er zijn kleine jongens, zeker, en opgroeiende meisjes ook, en hun vaders, maar wat is er met de moeders gebeurd? (Om maar niets te zeggen over andere rassen dan het blanke; de enige afro en de enige latino zijn slechteriken.)

De wereld die naar de vernieling gaat, onze wereld dus, is moederloos, en opnieuw kan de vraag gesteld worden of dat toeval is. Onze redders – uitvinders, geleerden, creatieve mensen – zijn mannen, evenals onze aartsvijanden, samengevat en afgedaan onder noemers als politiek (corruptie) en handel (hebzucht). En de vrouwen, niet de meisjes maar de moeders? Is het op de stervende Moeder Aarde dat Disney ons wil wijzen? Op het leven brengende ‘Jeruzalem van omhoog’ dat ‘onze moeder’ is, aldus de apostel Paulus? En wat verbeeldt de tijdloze Athena dan in het verrassende einde?

Trailer