Wat is vals? Wat is echt? Wat maakt het uit? Een bespreking van de veelgeprezen misdaadfilm American Hustle.

Mogelijk gaat American Hustle de geschiedenis in als de film met de meeste metaforen, symbolen, grappen, songteksten, enzovoort, over wat echt is en wat vals. Mogelijk wordt het ooit een sport om er samen naar te kijken en het snelst een nieuwe zinspeling te zien. Het maakt het wel een beetje een vermoeiende film. Vrijwel tot het einde vraag je je af: is het een drama, een thriller, een filosofisch stuk of toch een komedie? Het lachen krijgt de overhand, misschien uit frustratie, en werkelijk meeleven met de hoofdpersonen lukt niet. Uiteindelijk hoop je op simpelweg een happy end met zoete wraak. Wat is vals? Wat is echt? Wat maakt het uit?

Ambigu

Het verhaal (“deels waargebeurd”) draait om Irving Rosenfeld, magistraal gespeeld door Christian Bale met afstotelijk buikje, en Sydney Prosser, gespeeld door Amy Adams met ogen die steeds een veelheid aan emoties onthullen of verhullen. Beiden zijn ze onderaan begonnen in het leven, maar ze hebben zichzelf kunnen heruitvinden dankzij hun talent voor oplichten: valse leningen, valse kunst, valse namen. Ze lijken van elkaar te houden, een relatie die niet of wel gehinderd wordt door het feit dat Irving een vrouw heeft, Rosalyn, en een adoptiezoontje. Wat echt is, is de domheid van Rosalyn, die ze compenseert met het lezen van zogenaamde geleerde boeken en artikelen, zodat ook zij een geducht (vals)speler in het spel wordt. Jennifer Lawrence verdient een Oscar, omdat ze erin slaagt sympathie te wekken in een film waarin niemand sympathiek is. (Opgave: zoek in deze paragraaf de zeven uitdrukkingen van ambiguïteit.)

Dat American Hustle lovende kritieken kreeg zegt ook iets over onze tijd

De zwendel van Irving en Sydney wordt ontdekt door de ambitieuze FBI-agent Richie DiMaso (Bradley Cooper), die het koppel inschakelt om grotere zwendelaars te vangen: criminelen, politici, maffiosi, te beginnen met de succesvolle, ogenschijnlijk sociaal bewogen burgemeester van Camden, Carmine Polito (Jeremy Renner). Irving en Carmine worden vrienden, Sydney en Richie worden minnaars, of toch niet? Dan verschijnt Victor Tellegio ten tonele (een cameo van Robert de Niro), een maffioso die zijn vermoorde tegenstanders juist niet verbergt, omdat hun lijken open en bloot op straat méér indruk maken, een verfrissend element van echtheid dat het verhaal vol valsheid even strak trekt. Doodsdreiging is echt, zoals domheid. Zonnelampen, aquariums en magnetrons zijn dat niet, die zijn onnatuurlijk én gevaarlijk (drie weggevertjes voor bovengenoemde sport).

Ironie

American Hustle heeft lovende kritieken gekregen en terecht. Maar misschien zegt dat ook iets over onze tijd, waarin het onderscheid tussen echt en vals steeds meer vervaagt, waarin ironie de meest gebruikte vorm van spreken is en men zich op internet makkelijk een andere identiteit aanmeet; een tijd waarin ‘virtuele realiteit’ geen contradictio in terminis meer is. De film speelt niet voor niets in de jaren zeventig, het tijdperk bij uitstek van vals haar, foute mode en klatergouden sieraden, maar in hun lachwekkende lelijkheid brengen deze zaken, juist omdat ze historisch waar zijn, een ander verfrissend element in een film vol onwaarheid.

Trailer