Hoeveel dichterlijke vrijheid kan een cineast zich veroorloven? Zeker bij figuren uit een nabij verleden, zoals in de ‘biopic’ Grace of Monaco, blijkt dat een spannende vraag.

Een film wijden aan Grace Kelly, wat een geweldig idee. Want wie is niet gefascineerd door dat meisje uit de hoge burgerij van Philadelphia, eerst de koningin van Hollywood, daarna de prinses van Monaco? Een welopgevoed meisje, een goede actrice, een ster met een haast smetteloos imago in een milieu met een bedenkelijke reputatie. En in het katholieke milieu van toen ook belangrijk: katholiek en dus deugdzaam (zo meende men).

Nicole Kidman staat niet buiten alle categorieën zoals de echte Grace Kelly

Maar bovenal begiftigd met een adembenemende schoonheid. Was zij niet het levende bewijs dat een vrouw alles kan hebben: talent, succes, schoonheid, deugd? Of toch bijna alles, want haar imago was toch wel een beetje opgesmukt. In werkelijkheid was zij in haar jonge jaren niet zo deugdzaam. Als gevolg van een psychologische blessure in haar prille jeugd: een vader die van zijn jongste dochter niet veel verwachtte en dat ook liet merken. Roddelbladen hebben niet altijd ongelijk.

Misvorming

Over zo iemand een film maken is echter om problemen vragen. Aan welke actrice de rol van Grace toevertrouwen? Nicole Kidman is een heel goede actrice en ook in deze film doet zij goed haar best. Mooi is zij ook. Maar zij staat niet buiten alle categorieën zoals de echte Grace Kelly. Dat zullen velen niet nalaten op te merken. Vervolgens: kun je geloofwaardige personages maken van de mensen die je in de film laat optreden? Moet je die niet wat misvormen omwille van de eisen van het scenario? En dat terwijl er zijn nog vele getuigen in leven zijn? Haar kinderen en andere insiders zijn over die misvorming niet te spreken en laten evenmin na dat op te merken.

Vervolgens heb je een scenario nodig met een stuk drama. De heldin moet een plaats krijgen in een belangrijk en spannend verhaal. Er waren vele mogelijkheden. Bijvoorbeeld: Hoe kan een gevierde filmster omgaan met haar gaven? Bijvoorbeeld met haar schoonheid, dikwijls een last die zwaar is om dragen. Wat daarmee aanvangen? Ze kon die ten dienste stellen van de acteerkunst. Die overweging heeft ook bij de latere prinses van Monaco nog een rol gespeeld. Zij kwam in de verleiding om nog eens op te treden in een film van haar favoriete regisseur Alfred Hitchcock. Ze heeft dat niet gedaan. Maar goed ook want die film, Marnie, werd niet Hitchcocks beste. Ze kon die ook ten dienste stellen van het leven in een gezin en in een paleis, wel wetend dat zij dan zou verdwijnen onder een stolp, zoals een sieraad in een museum.

Waarachtigheid

Deze film heeft die stolp even willen oplichten. Eigenlijk geen kwaad idee. Want zelfs onder zo een stolp kan het leven behoorlijk dramatisch zijn, vooral dan in de tijd toen Charles De Gaulle ermee dreigde het prinsdom te annexeren. Dan wordt de prinselijke echtgenoot humeurig, dan beginnen hovelingen te complotteren.

Het einde een climax? Veeleer een miskleun

Maar dan rijst de onvermijdelijke vraag naar de waarachtigheid van het drama. De cineast vindt dat hij recht heeft op een grote dosis dichterlijke vrijheid. De insiders gewagen van vervalsing van de geschiedenis en van smaad aan vele betrokkenen. Erger nog, die imaginaire toevoegingen neigen nogal eens naar het ridicule. Grace wordt opgevoerd als een onaangepaste immigrante uit de VS die moeizaam haar prinsesselijke rol moet leren, maar die uiteindelijk met haar charme de dreiging van de Franse annexatie weet af te wenden. De film eindigt met een toespraak van Grace tijdens een groot bal in aanwezigheid van De Gaulle. Een climax? Veeleer een miskleun. Gelukkig voor Monaco heeft de grote Charles zoiets in werkelijkheid niet moeten meemaken.

Nabij

Kortom, zulke film heeft behoefte aan historische waarachtigheid. Fictie kan een scenarist zich veroorloven, in zekere mate, als het gaat over figuren uit vervlogen tijden, over Tudors en Borgias, niet als het gaat over figuren die nog heel nabij zijn. Dat geldt ook voor een film die voor het overige vrij goed gemaakt is. Alleszins beter dan de ‘biopic’ over Princess Diana, dat willen de critici wel toegeven.

Trailer