Joost IJsselmuiden was drie maanden ‘oecumenisch begeleider’ in Oost-Jeruzalem. Hij kwam op voor de rechten van de kwetsbare Palestijnen waarmee hij samenleefde. “In die drie maanden heb ik veel gezien, veel onrecht ook.”

In 2002 werd het Oecumenisch Begeleidingsprogramma van de Wereldraad van Kerken in Jeruzalem gestart. De kerken in Jeruzalem hadden een oproep gedaan om een internationale aanwezigheid in het land te creëren die kan bijdragen aan een rechtvaardige vrede voor alle mensen in het Heilig Land. Sindsdien zijn er continu 25 tot 30 oecumenische begeleiders aanwezig op de hele Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem. 

Beschermer en getuige

Deze oecumenische begeleiders zijn gedurende drie maanden aanwezig in kwetsbare Palestijnse gemeenschappen. Daar bieden ze beschermende aanwezigheid als begeleider, beschermer en getuige. Ze verzamelen documentatie over mensenrechtenschendingen en zijn getuige van de dagelijkse strijd en hoop. Meer dan twintig landen zenden zulke oecumenische begeleiders om hier te leven en te werken naast de lokale mensen die op een vreedzame manier proberen overeind te blijven onder de bezetting.

Vaak arriveerden we te laat en zaten de bewoners al ontredderd bij de puinhoop van hun grondig verwoeste woning

Zelf was ik van half oktober 2019 tot half januari 2020 zo’n oecumenische begeleider, de twintigste uit Nederland. Ik maakte deel uit van een ‘Jerusalem team’. We woonden in een Palestijnse volkswijk in het sinds 1967 bezette Oost-Jeruzalem. We huurden een woning van een Palestijnse familie. In die drie maanden heb ik veel gezien, veel onrecht ook, en heb ik het gevoel gekregen dat ik toch iets voor de mensen daar kon betekenen.

Twee kleine voorbeelden van onze activiteiten

Het eerste betreft de sloop van huizen van Palestijnen in Oost-Jeruzalem. Daar krijgen zij bijna nooit toestemming om een woning te bouwen – terwijl Joodse kolonisten wél toestemming krijgen te gaan wonen in bezet gebied, dwars tegen alle beginselen van het Internationaal humanitair recht in. Als een Palestijnse vader een woninkje heeft (aan)gebouwd voor zijn gezin met jonge kinderen, krijgt hij vaak bevel het te slopen omdat hij voor de bouw ervan geen toestemming had. Voor de sloop moet hij een bulldozer huren. Als hij weigert, komen op een kwade dag tegen zonsopgang onverwacht tweehonderd militairen de buurt afzetten en krijgen de gezinsleden tien minuten om hun huis te ontruimen, dat vervolgens wordt gesloopt met bulldozers. De kosten van de militairen en de bulldozers moet de vader van het dakloze gezin zelf betalen.

Joost IJsselmuiden

Zodra wij bericht kregen dat ergens een woning gesloopt werd, gingen we daar zo snel mogelijk naartoe. Dat gebeurde meerdere keren per week. Vaak arriveerden we te laat en zaten de bewoners al ontredderd bij de puinhoop van hun grondig verwoeste woning. Desondanks werd onze komst gewaardeerd, het gaf mensen het gevoel dat ze niet door de hele wereld in de steek worden gelaten. Buren kwamen ons koffie brengen. Wij spraken met de mensen en maakten aantekeningen en foto’s voor rapportage aan Israëlische, Palestijnse en internationale mensenrechtenorganisaties.

Beschermen tegen deportatie

Een tweede voorbeeld betreft onze aanwezigheid bij de bedoeïenen. De sinds 1967 bezette Westelijke Jordaanoever bestaat voor een deel uit woestijn. Daar wonen verspreid kleine gemeenschappen bedoeïen. Ze zijn in 1948 gevlucht uit de Negev-woestijn in het zuiden. Israël wil hen nu dwingen terug te keren naar de Negev-woestijn om er te gaan wonen in betonnen dorpen, die omringd worden door illegale Israëlische kolonies en legerkampen. Met onze aanwezigheid en de aanwezigheid van Israëlische mensenrechtenorganisaties, proberen we hen te beschermen tegen deze vorm van deportatie.

In die drie maanden heb ik veel gezien, veel onrecht ook

Dat betekent concreet: meelopen met de herders, want die kunnen hun kudde geiten en schapen alleen weiden als we erbij zijn. Zonder de aanwezigheid van de oecumenische begeleiders worden ze lastiggevallen door (drones van) agressieve illegale Israëlische kolonisten, die beschermd worden door het Israëlische leger.

Harder nodig dan ooit

Zo zijn wij er heel concreet voor deze herders in de Jordaanvallei, maar ook voor schoolkinderen die het risico lopen lastig gevallen te worden door kolonisten, voor mensen die door de controleposten in de afscheidingsmuur gaan of gemeenschappen die met de sloop van woningen, scholen en andere gebouwen worden bedreigd. 

We ondersteunen Israëlische en Palestijnse vredesactivisten en lobbyen voor een einde aan de Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever en Gaza. Met de huidige politieke ontwikkelingen in Israël en in de Verenigde Staten is dit harder nodig dan ooit.

Zelf oecumenisch begeleider begeleider worden? Klik hier voor meer info.