Paus Franciscus bezocht de Egyptische Azhar Universiteit, het intellectuele hart van de islam. Een interview over het belang van dit pausbezoek met jezuïet Samir Khalil Samir. ‘Het is alsof hij zegt: ga door op deze weg van geweldloosheid.’

Paus Franciscus sprak tijdens zijn bezoek aan Egypte, van 28 tot 29 april, deelnemers van een internationale conferentie over vrede toe. Dat deed hij in de islamitische Al-Azhar-universiteit, in Kaïro. Deze grote, meer dan duizend jaar oude universiteit, wordt wel gezien als het intellectuele hart van de islam. De paus keerde zich met kracht tegen alle vormen van geweld en haat. Hij noemde ze godslasterlijk wanneer ze worden uitgevoerd in de naam van God of met het argument dat de godsdienst vormen van haat en geweld van ons vraagt.

De paus had ook een ontmoeting met de groot-imam van de al-Azhar-moskee, Sheikh Ahmed Mohammed al-Tayeb. Hij wordt door soennitische moslims wereldwijd gezien als een van hun belangrijkste spreekbuizen. Hun hartelijke ontmoeting is mede het gevolg van de recente openheid in de dialoog tussen het Vaticaan en de Azhar Universiteit.

De Egyptische jezuïet Samir Khalil Samir vertelde op Radio Vaticana waarom dit pausbezoek belangrijk was.

‘Het bezoek was ongetwijfeld een succes. Het was belangrijk doordat Egypte zich momenteel in een internationaal isolement voelt staan. Dit bezoek opent vensters, laat frisse lucht binnenstromen. Moslims hebben het gevoel dat zij vanwege het terrorisme steeds opnieuw in de verdediging worden gedrongen. Iemand vinden die je steunt, die met je meeleeft – zoals in dit geval de paus – geeft moed en kracht aan de Egyptische president. Maar ook aan de Azhar Universiteit. En zeker ook aan alle christenen in Egypte, want wij lijden het meest onder dit terrorisme.

Er is nog een andere reden waarom dit bezoek zo belangrijk was: moslims voelen zich hierdoor nog meer verenigd met christenen te midden van de tragedie van de recente aanvallen op christenen en christelijke kerken. Moslims steunen ons, en sommigen zeggen: ‘Jullie zijn tenslotte onze broeders’. Ook dit is een bewijs van het succes van het pauselijk bezoek aan Egypte.’

De paus heeft groot-imam Al-Tayeb van de Azhar Universiteit ontmoet. Wat betekent deze ontmoeting voor de dialoog tussen christenen en moslims?

‘De diepste betekenis van dit bezoek en van deze ontmoeting is dat paus Franciscus groot-imam Al-Tayeb en de Azhar Universiteit vertrouwt, hen bemoedigt en steunt. Het is alsof hij zegt: ga door op deze weg van geweldloosheid. De Azhar Universiteit verkondigt dit ideaal, maar de mensen vragen zich intussen af wat ze kunnen doen om dit in de praktijk waar te maken. Dit bezoek kan een bemoediging voor hen zijn. Ze merken dat ze kunnen vertrouwen op de steun van de christenen, zoals de paus hier zijn steun heeft betuigd.’

Wat is naar uw mening het belang van dit bezoek voor de koptische kerkgemeenschap en voor de kleine katholieke minderheid?

‘Onze koptisch katholieke kerkgemeenschap is klein in aantal, nog geen 300.000 leden. Door het bezoek hebben we ervaren dat de paus ook echt in ons geïnteresseerd is, wat heel belangrijk voor ons is. Het bezoek betekent ook dat de paus de ‘vader’ is van alle christenen, niet alleen van de katholieken. Hij getuigt van broederschap met iedereen, niemand uitgesloten. Hij toonde dit concreet in zijn warme omhelzing van de groot-imam al-Tayeb en van de president van Egypte, Abdul Fatah al-Sisi. In zijn dialoog met de orthodoxe koptische kerk toonde hij dezelfde openheid. Hij tekende er een overeenkomst met betrekking tot de wederzijdse erkenning van de doop. Dit is een stap voorwaarts die in het verleden ondenkbaar was.

Tenslotte: deze reis heeft ons, als kleine katholieke gemeenschap, getoond dat wij één grote familie zijn, één volk, het Egyptische volk. We zijn verschillend, maar deze verschillen zijn geen verarming, maar juist een verrijking.

Deze drievoudige boodschap bracht deze korte reis van de paus in Egypte ons. Nu moeten wij die waarmaken in ons dagelijks leven.’