Marc Desmet sj neemt u op de eerste dag van het jaar mee naar het Nabij Oosten. Reis in uw verbeelding mee en vraag u af: met welk verlangen wilt u zich tot God richten? En met wie voelt u zich verbonden?
Beste lezers van Ignis,
Wilt u mij vergezellen bij mijn bezinning in het nieuwe jaar?
Het Nabije Oosten, vertrouwde Bijbelse plaatsvoorstelling voor ignatiaanse meditaties, is me nog nooit zo nabijgekomen… zij het jammer genoeg in de beelden en de berichten over Gaza. Het woord ‘Israël’ dat wij zo vaak frequenteren in de Bijbel is mij moeilijk uitspreekbaar want het roept momenteel niet op ‘Volk Gods’ maar een super-gesofistikeerde en meedogenloze oorlogsmachine. Zelfverdediging wordt genocide en niemand lijkt te reageren.
Het Nabije Oosten is me nog nooit zo nabijgekomen… zij het jammer genoeg in de beelden en berichten over Syrië: Over Sednaya, het ‘slachthuis’ voor mensen in Syrië, over massagraven, over Mazen-al Hamada die als vluchteling de vreselijke toestanden in Sednaya aankloeg. Maar niemand deed iets. En uiteindelijk keerde hij als een lijdende dienaar naar Syrië terug, als een naïef schaap ter slachtbank misleid, gemarteld, en net voor de bevrijding definitief het zwijgen opgelegd.
Erger dan Jezus die bewust naar Jeruzalem terugkeerde, enkele dagen leed, en stierf.
Wordt dit ons nieuwe jaar? Wij die leven in luxe en veiligheid, en misschien meer verontrust worden door de hypothese dat we misschien onze beste tijd gehad hebben en ons best voorbereiden op een oorlog, dan dat we verontrust worden door de realiteit van de feitelijke ellende van onnoemelijk veel anderen?
Met welk verlangen willen wij ons tot God richten?
‘God van Israël’ tot U willen wij ons richten of mag ik zeggen: Tot U willen wij ons richten.
Wilt gij zijn: een druppel op een hete wereldplaat – een klein volk ten dienste van een menigte van noodlijdenden te land en ter zee?
Wilt gij zijn: een Johannes de Doper die kleiner dan de kleinste in het Rijk der Hemelen wordt genoemd?
Wilt gij zijn: een lichtje dat schijnt in een grote duisternis, in een diepe nacht…’?
God, wij zijn niet optimistisch, wij zijn wel hoopvol. Wij willen ons niet laten verlammen door moedeloosheid en door wanhoop die de laatste bekoring is.
Eerder willen we ons laten bemoedigen door te kijken naar het kersttafereel.
In de marge van een gewelddadige wereld, bezet en omringd door ziekelijk machtsbeluste keizers en verblinde kiezers. In een klimaat van verhitting van de gemoederen en opwarming van land en zee.
Voel ik mij het dichtst bij de begenadigden, de Maria’s, die onverwacht, aangenaam verrast, soms zonder concrete verwachting, maar wel hoopvol zomaar zwanger worden van Geest-drift, vanuit een grote openheid en receptiviteit voor de Ander en vruchtbaar als een jonge moeder blijken te zijn en leven baren en open-baren.
Voel ik mij het dichtst bij de Jozefs, bij hen die bang zijn om meegetrokken te worden in een onbegrijpelijk avontuur van overgave, maar er wel van dromen daar te kunnen aan toegeven en in-der-daad stilzwijgend eerste stappen zetten van droom naar daad?
Voel ik mij het dichtst bij de Jezussen, de komenden, bij hen die nauwelijks bewust een kindermoord – letterlijk, figuurlijk – overleefden, bij hen die iets-van-Jezus in zich voelen groeien?
Voel ik mij het dichtst bij de dieren: als een trouwe herdershond, als een kuddig schaap, als een rustig hijgende en warm blazende os of ezel, warme wezens die ons zo dier-baar zijn?
Voel ik mij het dichtst bij de herders, de vele bescheiden pastores, die in het open veld, in de marge van kerk en wereld, waken, leiden naar groenende weiden en toezien of ieder mee is?
Voel ik mij het dichtst bij de engelstemmen die met hart en ziel zingen vanuit artistieke Weihnachtsoratorium-hoogtes in kerken of vanuit solidariteitskoren in kille kerkers?
Of voel ik mij het dichtst bij een van de wijzen die vanuit diep respect en ontzag iets van hun niet katholieke wijsheden schenken aan de Beloftevolle?
Voel ik mij het dichtst bij nog iemand anders?
Ik praat met degene bij wie ik mij het dichtste voel, degene bij wie God mij plaatst, over Vrede in mijn hart tegen het geweld, het kwaad dat in elk van ons begint… over Verwachting in een wereld van niet ingeloste verwachtingen over Verlossing. In een onverloste wereld.
Amen. Samen.
Marc Desmet SJ is regionale overste van de Vlaamse en Nederlandse jezuïeten. Hij studeerde filosofie aan het Centre Sèvres te Parijs, geneeskunde en theologie aan de K.U. Leuven.