Het referendum in Zuid-Soedan is volgens waarnemers ordelijk verlopen. De eerste resultaten laten zien dat het christelijke zuiden massaal voor onafhankelijkheid van het islamitische noorden heeft gekozen. Maar zoals Hans Putman SJ onlangs al waarschuwde op Ignis Webmagazine: daarmee is dit Afrikaanse land er nog niet. Armoede, honger en conflicten liggen nog altijd op de loer. De Amerikaanse jezuïet Mike Schultheis draagt zijn steentje bij aan de wederopbouw van het land, door de oprichting van een katholieke universiteit.

“De weg van droom naar werkelijkheid is vaak lang en moeizaam. Dat geldt ook voor de eerste voorzichtige stapjes van de Katholieke Universiteit van Soedan. Jullie, onze studenten van het eerste uur, zijn echte pioniers. Jullie werken in onzekerheid en met bitter weinig middelen, maar jullie zien gelukkig al de eerste resultaten. Jullie bouwen mee aan het onderwijsprogramma voor de volgende generaties”.

Aan het woord is de Amerikaanse jezuïet Mike Schultheis. Ik heb hem voor het eerst ontmoet in 2002, toen hij een katholieke universiteit in Ghana – in West-Afrika – stichtte. Als eerste rector kwam hij naar Nederland om geld te vragen bij de Ghanezen hier in Nederland, en met succes. Tussen 2002 en 2007 bouwde hij deze universiteit uit. In 2007 – hij was toen 75 jaar – vertrok hij naar Oost-Afrika, naar Zuid-Soedan, om daar opnieuw te beginnen met de opbouw van weer een nieuwe universiteit.
In een brief bij gelegenheid van Nieuwjaar schrijft hij, dat hij gedurende de veertig jaar dat hij werkt in en voor Afrika, steeds meer is gaan beseffen hoe belangrijk het hoger onderwijs is voor de ontwikkeling van Afrika. Mike leeft en werkt vanuit een toekomstvisioen.

Onzekerheden

“Natuurlijk, we leven te midden van moeilijkheden en onzekerheden, maar de universiteit gaat stapje voor stapje vooruit. In Juba (de hoofdstad van Zuid-Soedan) heeft de faculteit van Letteren en Sociale Wetenschappen 200 studenten en we zijn nu begonnen met een nieuw studieprogramma in economie en management. Ja, Soedan heeft grote behoefte aan goed geschoolde managers! In de stad Wau (in het westen van Zuid-Soedan) is de faculteit van Landbouw- en Milieuwetenschappen aan haar tweede jaar begonnen, met in totaal 50 studenten. En ja, Soedan heeft grote behoefte aan goed geschoolde landbouwingenieurs met een stevige kennis van het milieu! We hopen nu op korte termijn te starten met een faculteit Technische Wetenschappen, vooral gericht op woning-, wegen- en mijnbouw. Ja, Soedan heeft grote behoefte aan goed geschoolde ingenieurs, voor de ontwikkeling van het land en voor de exploitatie van de olievoorraden.”

“Studenten betalen nu ongeveer € 600,- collegegeld per jaar, net genoeg om de lopende kosten te dekken. Voor de uitbouw van de universiteit ontvangen we gelukkig uit het buitenland (ook uit Nederland) veel steun. In Juba heeft de overheid ons nu een terrein van ruim twee hectare grond gegeven, waar we voor onze bibliotheek en onze computerfaciliteiten gaan bouwen… wanneer we het geld ervoor vinden. In Wau heeft de overheid ons ruim drie hectare grond gegeven, langs de oever van de rivier, vlakbij onze campus. Het terrein is te klein om er echt een proeftuin van te maken voor kleinschalige landbouw en veeteelt. Daarom gaan we het vooral gebruiken voor de verbetering van traditioneel inheems zaaigoed. Cornell University (waar Mike zijn doctoraat in landbouwwetenschappen heeft behaald, red.) helpt ons hierbij.”

Roep om vrede

In zijn woord tot de studenten, in de dagen vóór het referendum over de zelfstandigheid van Zuid-Soedan, sluit Mike zich aan bij de oproep van de bisschoppen: “Wat ook het resultaat van het referendum zal zijn, we onderstrepen de historische banden tussen het islamitische Noord-Soedan en het christelijke Zuiden. We roepen de gemeenschappen op deze historie voort te bouwen en nieuwe vormen te zoeken van solidariteit en samenwerking. Deze oproep is gebaseerd op de katholieke sociale leer: menselijke waardigheid, erkenning van ieders rechten en plichten, inzet voor het gemeenschappelijk welzijn, eerlijk bestuur en gelijkheid van iedereen voor de wet.”

Met instemming legt Mike aan zijn studenten de oproep van de bisschoppen tot de jeugd voor, waarin hij ook zijn eigen droom verwoordt: “We doen vooral een beroep op onze jonge mensen, die zoveel te lijden hebben gehad maar die de toekomst van ons landvormen: laat je niet meeslepen in politiek geweld, luister naar de roep om vrede en terughoudendheid, bouw zo mee aan de toekomst waarnaar jullie met zoveel hoop en verlangen uitkijken.”

Klik hier voor een recent artikel over de universiteit (in het Engels).

Afbeelding boven dit artikel: Een lange rij mensen voor de stembussen in Juba, Zuid-Soedan. Foto: UN Photo/Tim McKulka.