Het eindexamen komt in zicht, maar wat komt daarna? Het Stanislascollege in Delft organiseert bezinningsdagen voor leerlingen, om hen te helpen dieper na te denken over hun persoonlijke keuzes. Lerares Anne Mieke Huijsmans vertelt over de bijzondere resultaten.

“Ha juf, kent u me nog?” Bij het instappen van tramlijn 1 kijk ik in het vrolijke gezicht van een student met een rugzakje. Hij doet nog even snel zijn oordopjes uit. Gelukkig: ik weet het weer. Het is Guus, een oud-leerling van mij. En in een flits zie ik hem weer zitten in de klas. “Boek vergeten, helaas.” “Nee, het lukte gisteren even niet om wat voor te bereiden.” Maar ook: “Hoe zit dat nu eigenlijk met die treintunnel? Kan die wel in het veen worden gegraven?”

Alle kanten

Terwijl de tram optrekt vertelt hij mij over zijn tijd na zijn eindexamen. Eerst naar Leiden om rechten te studeren, nee, dat was echt te theoretisch, toen even bestuurskunde, een reis naar Zuid-Amerika. Nu studeert hij psychologie. En dat is het nu echt! Werken met mensen, begrijpen waarom ze zijn zoals ze zijn. Zo gaaf! Had hij dat maar eerder geweten…

Waarom biedt de school niet de gelegenheid om na te denken over wat je echt wilt?

Waarom hij niet gelijk met psychologie begon drie jaar geleden? Simpel: “Ik had geen flauw idee wat ik moest kiezen. Ik hoorde wel vertellen over een profielkeuze en goede vakkencombinaties, maar ja… daar voelde ik me niet door uitgenodigd. Ik werd daar niet warm of koud van.” Het advies was: kies maar breed, dan kun je alle kanten op. Dat deed hij en daarna ging hij inderdaad alle kanten op. Om uiteindelijk bij psychologie uit te komen.

Voorbereiden

Ineens vuurt hij zijn vraag op mij af: “Kan de school die keuze niet beter voorbereiden?” Door bijvoorbeeld tijd te nemen om na te denken over wat je echt wil, en waar je warm voor loopt? En wat bij je past? Want dat zou hij indertijd écht fijn hebben gevonden. Niet dat hij zich dat toen realiseerde. Maar nu wel.

Zijn opmerkingen komen op een mooi moment! Daar zijn we nu net het afgelopen jaar in havo 3 mee gestart. En omdat dit zo goed beviel volgend jaar ook in vwo 3.

Reflectie

Het begon twee jaar geleden met een vraag van ouders. Terecht merkten zij op: jullie zeggen te worden geïnspireerd door de rijke onderwijstraditie van de jezuïeten die deze school ooit stichtten, waarin het maken van de juiste keuzes centraal staat. Waarom bieden jullie leerlingen dan niet méér dan de reguliere voorlichting over vakkenprofielen en studiekeuzes? Waarom daag je hen niet uit om dieper na te denken over wie ze zijn, wat ze heeft gemaakt tot wie ze nu zijn, welke keuzes hen een goed gevoel geven en welke juist niet? Te reflecteren op hun ervaringen om een goede weg in het leven te kunnen vinden?

Al die ontroerende verhalen van leerlingen, ze komen vanzelf!

Uitstekende vragen! We nodigden onder meer jezuïeten Nikolaas Sintobin en Marc Desmet uit om te komen vertellen over het maken van keuzes. Boeiend! Er kwamen 175 ouders en dat is echt geen usance. Ouders spraken in groepjes na over het idee van ‘zelfbeschikking in verbinding’, een manier om de band met je eigen innerlijk en de sociale omgeving te herstellen en verdiepen en zo makkelijker te kunnen omgaan met een overdaad aan keuzes.

Bezinningsdagen voor leerlingen

Toen werd het de hoogste tijd om met leerlingen aan de slag te gaan. We startten met bezinningsdagen rond het thema ‘kiezen’. Derdeklassers denken daarbij na over zich zelf en over hun keuzes. Wie zijn ze eigenlijk? Wat heeft hen gemaakt tot wie ze zijn? Wat bepaalt hun keuzes? Ontroerend om te horen dat ze in hun reflecties ontdekken wat de verhalen van hun grootouders voor ze betekenen. Of welke impact de scheiding van hun ouders nog heeft. En hun oude meester van groep vijf: wat was hij stoer, verschrikkelijk aardig en behulpzaam: zo willen ze ook graag zijn. Al die verhalen, ze komen vanzelf! Achteraf bedenken ze dat ze nooit eerder zó naar zichzelf hebben gekeken. En echt persoonlijk met elkaar hebben gepraat.

In een andere werkvorm proberen ze zich met behulp van een gekozen symbolische afbeelding bewust te worden van hun gevoel op dit moment. En welk verlangen ze voor de toekomst hebben. Ze zijn er soms zelf verrast door. En in het zogenoemde ‘luistergesprek’, de contemplatieve dialoog, is er ineens ruimte om elkaar ook echt te hóren. Wat een weldadige openbaring! De aanvankelijke onrust zakt langzaam weg.

Brief

Ook is er aandacht voor eigen kwaliteiten, valkuilen en blokkades. En hoe ze daar mee om gaan. Ze schrijven een brief aan zichzelf over wat ze belangrijk vinden en wat ze écht raakt. Die brief krijgen ze over een tijdje toegestuurd.

Hij weet heel zeker wat hij wil: stage lopen bij onze bezinningsdagen voor leerlingen

De begeleidende docenten zijn verrast en ontroerd door hun openheid. Dit hadden ze niet verwacht. Hier kunnen zij óók mee verder. Tijdens het terugfietsen ‘s middags wordt er druk nagepraat. Een enkeling zegt niets en verwerkt stil datgene wat hij vandaag over zichzelf ontdekte.

Stagelopen

Dit alles vertel ik aan Guus. Hij reageert enthousiast. Vlak voor hij uit de tram stapt, wisselen wij telefoonnummers uit. Hij weet heel zeker wat hij wil: stage lopen bij onze bezinningsdagen voor leerlingen. Een goed idee, ik zal hem bellen. Weet hij niet als beste hoe belangrijk dat is, de juiste keuzes maken?