De school gaat uit, de vakantie begint. Een lerares mijmert over de vraag: wat betekende dit schooljaar voor mij?

De laatste dagen van een schooljaar zijn er in het anders zo overvolle schoolgebouw nauwelijks meer leerlingen te bekennen. Tafels en stoelen staan eenzaam opgestapeld in de gangen. De vloeren, dof van alle schuivende stoelen en schoenzolen, liggen er verlaten bij. Volgende week krijgen ze weer een nieuwe glanslaag.

Wat gebeurde er veel om dankbaar voor te zijn

Het interieur straalt uit wat wij, docenten ook voelen: het is weer genoeg geweest. Het jaar was bijzonder, dat zeker! Maar ook weer druk en hectisch. We ontvingen nieuwe leerlingen en collega’s. Er werden veel lessen gegeven. En daarnaast waren er de toetsen, eindexamens, gesprekken, studie- en bezinningsdagen, reizen. Er waren discussies over wel of geen laptopklassen, over lengte van de lesuren en over onze visie. De directeur vertrok en een nieuwe komt eraan. Wat gebeurde er weer ongelofelijk veel.

Oneliner

Om mijn leerlingen te motiveren gebruikte ik de inmiddels veel geciteerde uitspraak: “Zonder inzicht geen uitzicht.” Ze begrepen de inhoud en vele originele voorbeelden dienden zich aan. Het werd een oneliner, steeds weer ingezet op momenten als: “Waarom moeten we dit leren? Wat is het nut hiervan?” Ik geniet van de momenten waarop ik die woorden met veelbetekenende blik uit de kast kan halen. En ook leerlingen houden een dergelijke uitspraak graag vast. Zo kwam een leerling mij laatst een prettige vakantie wensen en voegde er met een knipoog aan toe: “Mevrouw, ik heb nu wel genoeg inzicht verzameld. Ik ga van mijn uitzicht genieten.”

De laatste twee maanden van een schooljaar ontstaat het verlangen naar het einde van het schooljaar. Er is veel tijd nodig voor actie en steeds minder tijd beschikbaar voor reflectie. Even stilstaan is er niet bij. De trein raast door… ook voor de leerlingen.

Vakantie

En dan ineens is het allemaal weer klaar. Rapporten worden uitgereikt en slotuitjes vinden plaats. Er zijn nog nauwelijks leerlingen op school. Docenten maken hun planning voor het nieuwe schooljaar en klassen worden samengesteld. Daarna krijgen ook wij uitzicht op de vakantie.

Iedereen wenst elkaar een fijne vakantie toe en de school sluit.

Kwetsbaar

Na enkele weken uitrusten en het langzaam wegdenken van het schoolbestaan duikt plotseling, lezend op een bergweitje in de Pyreneeën of starend naar de blauwe zee bij Taormina, het afgelopen jaar op in mijn gedachten. Maar ik schuif die gedachten niet meer weg. Al keek ik uit naar de vakantie, nu ik weer uitgerust ben, blik ik graag in vrijheid terug op het achterliggende schooljaar.

Wat deed me goed, wat vond ik moeilijk? Wie en wat leidde mij?

Wat gebeurde er veel om dankbaar voor te zijn. Dankbaar voor de leerlingen die zich soms afzetten, maar als het er op aankwam open en kwetsbaar durfden te zijn. Voor een collega die, zonder dat iemand het wist, elke dag een leerling begeleidde omdat die dat nodig had. Voor een kopijmedewerker die altijd klaarstond. Voor een interim-directeur die gelijk in het diepe sprong en ons door een moeilijke overgangsperiode loodste. Dankbaar om te mogen werken op een college waar ik me thuis voel.

Voornemens

Ik reflecteer op het afgelopen jaar met de relativering die op afstand mogelijk is. Wat betekende het schooljaar voor mij? Waarom maakte ik bepaalde keuzes? Wat deden die keuzes met mij? Wat deed me goed? En wat heb ik als moeilijk ervaren? Wie en wat leidde mij?

Die reflectie leidt altijd weer tot nieuwe voornemens. Zo gaf de weldaad van rust mij tijdens de vorige zomervakantie het inzicht dat ik ook echt korte momenten van rust zou moeten inbouwen in mijn werkweken. Om even stil te kunnen zijn. En achteraf bezien, lukte dat… af en toe. Het deed mij goed.

Glanslaag

Vaak komt er, na het mijmerend terugkijken, een moment dat ik ineens zin krijg om weer te beginnen. Een verlangen om er weer wat van te maken, creatief te zijn, in contact te zijn met leerlingen en collega’s. Terwijl het nog vakantie is. En wie weet, overkomt dat collega’s of leerlingen ook wel.

Straks, eind augustus, wanneer we weer de school binnenkomen, zou er toch wat wezenlijks gebeurd kunnen zijn, ook al was het vakantie. Spontane reflectie bij ons uitzicht. We komen terug met nieuwe inzichten en voornemens. De mooie glanslaag, die hopelijk weer op de vloer zal zijn aangebracht zal dit gevoel onderstrepen. Ik kijk er naar uit.