webmagazine van de jezuïeten over geloof, spiritualiteit en samenleving
webmagazine van de jezuïeten over geloof, spiritualiteit en samenleving
Waarom hoorden we bij de bestorming op het Capitool religieuze uitingen en bidt iemand “God, geweren en Trump”? Geloof en politieke stellingname kan ook anders.
De Nederlandse bisschoppen waarschuwen hun gelovigen voor het rode gevaar van het socialisme. Ze verbieden het kijken en luisteren naar de rode media en het lidmaatschap van de rode vakbond. Katholieken zouden geen lid moeten worden van de socialistische partij, al hebben ze het recht hierin hun geweten te volgen.
Het is inmiddels meer dan 65 jaar geleden dat de bisschoppen dit zo hard schreven in het Mandement over de katholiek in het openbare leven. Geloof en politieke stellingname.
Hoe ligt dit in de Verenigde Staten, waar we bij de run op het Capitool op 6 januari religieuze uitingen zagen en hoorden? Betogers bidden bij een groot kruis en we zagen leuzen als “Jezus is mijn verlosser, Trump mijn president” en “God, geweren en Trump”.
De Amerikaanse jezuïet James Martin ging op zoek naar de achtergronden.
En Bidens geloof wordt openlijk in twijfel getrokken
In een artikel met veel details geeft hij zijn bevindingen weer. Dat de helft van de katholieken weer op Trump heeft gestemd blijkt toch veel minder een stem vóór Trump dan een tegen de Democratische Partij. Deze partij wordt in deze kringen afgeschilderd als de verpersoonlijking van het maatschappelijk kwaad, en dan gaat het niet alleen over de medisch-ethische standpunten, maar ook over het “socialistische” karakter ervan. En Biden is van dit alles een exponent; zijn geloof wordt openlijk in twijfel getrokken. Er doen doemscenario’s de ronde rond een mogelijk aan de macht komen van de Democraten.
Welke rol spelen bisschoppen en priesters in deze zo extreem negatieve beeldvorming?
Ondanks het feit, dat de bisschoppenconferentie begin 2020 heeft herhaald dat de kerk geen keuze mag maken voor de ene of de andere partij, de ene of de andere kandidaat, blijkt dit wel degelijk en ruimschoots te gebeuren. Op de preekstoel of in pastorale gesprekken, maar vooral op het internet. Zo zegt James Altman, parochiepriester in Wisconsin en zeer actief en invloedrijk op de sociale media, onder meer: “Hou ermee op te beweren dat je katholiek bent en toch op de Democratische Partij stemt. Toon berouw over je steun aan die partij en zijn programma of zie het vuur van de hel vóór je opdoemen”.
De fout van dit soort katholieke leiders is hun zwart-witdenken
Als hij kritiek krijgt van zijn bisschop op zijn toonzetting, doet hij er een schepje bovenop: “Liberale katholieken zijn wolven in schaapskleren”.
Een bisschop in Texas toont zich een warm voorstander van de uitspraken van Altman en zendt ze door aan al zijn volgers op Twitter.
De reactie van James Martin is hard: de fout van dit soort katholieke leiders is hun zwart-witdenken en het afschilderen van de verkiezing als een keuze tussen het goede en het (absolute) kwaad. Hierbij vernauwen ze het katholieke sociale denken tot medisch-ethische kwesties. Het ergste is echter, dat ze met hun uitspraken een atmosfeer creëren waarin verzet tegen een Democratisch bewind geoorloofd wordt genoemd en zelfs aangewakkerd. Daags na de bestorming van het Capitool zegt Altman in een videoboodschap: “Opstand tegen tirannen betekent gehoorzaamheid aan God.”
Deze hardheid van politieke oordelen komen we in de Nederlandse kerkprovincie gelukkig niet (meer) tegen. Toch mis ik, met spijt, soms een heldere uitspraak van onze bisschoppen over prangende sociale kwesties in ons land. Voor hen en hun collega’s in de Verenigde Staten kan paus Franciscus een voorbeeld zijn, hoe je op een goede en open manier misstanden aan de orde kunt stellen, zonder verkettering van personen. Dat is christelijk sociaal denken.
Foto door Brett Davis.
