Wat kunnen religieuze groeperingen doen om vluchtelingen bij te staan, zowel geestelijk als materieel? In Nijmegen sloegen kerken en moskeeën de handen succesvol ineen.
Overal in het land verlenen gemeentes hun medewerking aan directe opvang van vele vluchtelingen. Zo ook het gemeentebestuur van Nijmegen. Dit college besloot om duizenden kwetsbare vluchtelingen op te nemen in een groot tentenkamp in Heumensoord, aan de rand van de stad. Drieduizend (voornamelijk Syrische) vluchtelingen zijn hierheen gekomen. Hiermee is Nijmegen met stip bovenaan de lijst van opvanggemeentes terechtgekomen.
Na het collegebesluit heeft er een overleg plaatsgevonden onder leiding van dominee Paul Oosterhof, waaraan vertegenwoordigers van verschillende religieuze en sociale organisaties meededen, waaronder enkele moskeeën.
Iedereen had er zin in en ging graag de samenwerking aan
Wat kunnen zij doen voor de vluchtelingen? Met name moest er gedacht worden over een stille ruimte waar de vluchtelingen op hun gemak en in een voor hen vertrouwde omgeving hun gebed konden verrichten. Het bleek problematisch om een geschikte gebedsruimte te vinden in de nabijheid van Heumensoord voor de voornamelijk islamitische vluchtelingen.
Omdat daarenboven de verwachting was dat een significant aantal van hen graag een moskee zou willen bezoeken, is door de moskeeën geopperd om vervoer te organiseren voor hen die een moskee willen bezoeken voor het vrijdagmiddaggebed. Bijkomend voordeel is, dat men daardoor even aan de dagelijkse sleur kan ontsnappen. De Radboud Universiteit zorgde voor een publicatie met alle relevante informatie, waaronder de adressen van de Nijmeegse moskeeën.
Moskeeën en kerken stemden met de gemeente en het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) af of er in de directe omgeving van Heumensoord een gebedsruimte kon worden gecreëerd voor de islamitische vluchtelingen en als alternatief te kijken naar een aanpassing van het door de gemeente al geregelde (bus)vervoer, zodat de moskeeën goed bereikbaar zouden zijn. Iedereen had er veel zin in en ging graag de samenwerking aan.
Enkele weken geleden was er nieuw overleg, ditmaal in de Eyup Sultan-moskee . De Raad voor Levensbeschouwing en Religie in Nijmegen en Paul Oosterhof lichtten de stand van zaken toe en beantwoordden vele vragen. De RLRN en de Raad van Kerken hadden naarstig gezocht naar een ontmoetingsruimte en ‘stille ruimte’ in de buurt van Heumensoord en deze was ook gevonden. Het werd de kerk van de paters Sacramentijnen in de wijk Brakkenstein, op loopafstand van Heumensoord.
Of de aanslagen in Parijs roet in het eten zullen gooien valt nog niet te voorzien
In de kerk van Brakkenstein is wel ruimte voor ontmoeting, voor stilte en bezinning, maar voor het officiële gebed werd verwezen naar de moskeeën, kerken en synagogen in de stad. De vluchtelingen bleken de moskeeën naar aanleiding van de vermelde adressen in het universitaire informatieblad al daadwerkelijk op eigen kracht te hebben bereikt. Zo bezoeken tientallen vluchtelingen de Al Moslimin-moskee en de Eyup Sultan-moskee .
Omdat bleek dat veel meer vluchtelingen graag de moskee willen bezoeken voor het vrijdagmiddaggebed, is door de Al Moslimin-moskee besloten om elke vrijdagmiddag met enkele busjes mensen op te halen op Heumensoord en ze na het gebed weer terug te brengen. Onlangs is bovendien voor tachtig vluchtelingen (mannen, vrouwen en kinderen) een feestelijke maaltijd verzorgd, zodat zij weer eens konden genieten van lekker eten zoals zij dat gewend waren in Syrië.
Afgesproken is dat binnenkort een tweede feestmaaltijd zal worden georganiseerd in de Al Moslimin-moskee, nu voor tweehonderd vluchtelingen. Of de verschrikkelijke aanslagen in Parijs roet in het eten zullen gooien, valt nog niet te voorzien. Vele vluchtelingen zijn angstig geworden. Ook zijn er inwoners van Nijmegen angstig geworden, omdat vermoed werd dat een van de daders een vluchteling zou zijn geweest die via een Grieks eiland Europa is binnengekomen.
De vluchtelingen weten steeds meer hun weg te vinden naar de moskeeën; zij bidden samen met andere moslims, er wordt voor hen gekookt en zij worden bij de meest uiteenlopende zaken geholpen. Dat kan variëren van het geven van een jas of maandverband tot wat geld voor huishoudelijke spulletjes.
De coördinatie is van de grond gekomen en daar waar nodig zullen moskeeën, kerken en niet te vergeten de vele onvermoeibare vrijwilligers voor de tijdelijke Nijmegenaren klaar staan. Want laten we niet vergeten dat er mogelijkheden zijn gerealiseerd voor sportactiviteiten en dat er talrijke particuliere initiatieven zijn georganiseerd, zoals bijvoorbeeld etentjes bij Nijmegenaren thuis.
Saïd Bouharrou studeerde rechten, is ondernemer en moskeebestuurder. Hij is laureaat van de Ien Dales Prijs 2015 en PAX Bruggenbouwer 2015.