Amerikaan Daniel Lipinski was zestien jaar congreslid in het Huis van Afgevaardigden. Als pro-life Democraat werd hij meer en meer verketterd door zijn collega’s. Zijn boeiende terugblik laat de kern zien van wat hij het sektarisme binnen de Amerikaanse politiek noemt.

Het waren de meest verdeeldheid zaaiende verkiezingen in minstens 50 jaar, die van 2020. Ruim een jaar later zien we nog geen uitkomst uit het wantrouwen en de vijandigheid die door die bittere strijd en de bestorming van het Capitool zijn gekenmerkt. De Amerikanen blijven verdeeld over oude strijdpunten als abortus en klimaatverandering en meer recente kwesties als de reactie op de huidige pandemie.

Geen tribalisme, wel sektarisme

Voor een toenemend aantal Amerikanen betekent partijlidmaatschap vandaag de dag veel meer dan een voorkeur voor een bepaald beleid. Het is een gemoraliseerde sociale identiteit geworden, waarbij partijleden aan de ene kant die aan de andere kant met minachting bekijken. Amerikanen worden hierdoor onder druk gezet om een binaire keuze te maken – Democraat of Republikein – en zich vervolgens te conformeren aan alle overtuigingen van de gekozen partij. Dit is geen tribalisme meer, maar sektarisme. Het bepaalt niet alleen hoe we stemmen, maar ook waar we wonen, met wie we trouwen en hoe we erediensten houden.

Inmiddels begrijp ik heel goed wat de impact van sektarische partijdigheid is.

Ik heb zestien jaar in het Huis van Afgevaardigden van de Verenigde Staten gediend als een pro-life Democraat die er alles aan deed om mensen over de scheidslijnen heen bij elkaar te brengen, om zodoende de belangen van mijn kiezers en van het land te dienen. Inmiddels begrijp ik heel goed wat de impact van sektarische partijdigheid is. 

Compromissen werd steeds moeilijker

Vanaf het moment dat ik in 2005 in het Congres kwam, maakte de groeiende beleidskloof tussen de twee partijen het overbruggen van verschillen om wetgevende compromissen te smeden steeds moeilijker, en de beweging naar links door veel Democraten maakte mij ideologisch geïsoleerder. De opkomst van sektarische partijdigheid maakte het Congres bijna volledig onmachtig om zijn constitutionele taken uit te voeren. Het werd ook de oorzaak van mijn figuurlijk gebrandmerkt worden als een ketter binnen de gelederen van de Democratische Partij. Uiteindelijk leidde dit tot mijn verlies in de Democratische voorverkiezing van 2020.

De extreme beleidskloof tussen de partijen over veel onderwerpen maakt beleidsvorming bijzonder moeilijk, maar sektarische verdeeldheid maakt beleidsvorming vrijwel onmogelijk: het proces – zelfs over schijnbaar niet-ideologische kwesties als het vervoersbeleid – wordt gezien als een op identiteit gebaseerde competitie waarin winnen, niet het smeden van het best mogelijke beleid, het primaire doel is. 

Ik wist dat het een uitdaging voor me zou zijn

Mijn leven in de politiek was gegrond in de overtuiging dat onze persoonlijke relatie met God ons onze primaire identiteit geeft. Uit deze identiteit zou de missie van elke christen moeten voortvloeien. Wat was voor mij de uit mijn katholieke identiteit voortvloeiende identiteit als congreslid? Het was te werken voor een beleid dat het algemeen welzijn diende, zoals uitgelegd in de diepe en rijke leer van Christus en de kerk en zoals begrepen door gebed en rede.

De opkomst van het sektarisme

Toen ik aan mijn eerste termijn in het Congres begon, wist ik al dat ik me altijd zou verzetten tegen het standpunt van de meerderheid van de Democraten als het op abortus aankwam, en dat ik met veel van mijn collega’s van mening zou verschillen over onderwerpen als het huwelijk en de godsdienstvrijheid. Ik wist dat het een uitdaging voor me zou zijn, maar ik geloofde niet dat het een grote hindernis zou blijken voor mijn herverkiezing of voor mijn werk als volksvertegenwoordiger.

Rond 2009, kort na de verkiezing van Barack Obama tot president, begon er iets te veranderen. De strijd in het Congres over de Affordable Care Act, in de volksmond bekend als Obamacare, was in veel opzichten cruciaal. De Republikeinse Tea Party-beweging ontstond en kreeg een sterke en groeiende achterban. Republikeinse leden van het Congres die als gematigd werden beschouwd, werden tijdens de voorverkiezingen geëlimineerd. Een goede vriend van mij uit South Carolina, Bob Inglis, verloor zijn Republikeinse voorverkiezing omdat hij openlijk zei dat hij geloofde in de realiteit van klimaatverandering en van mening was dat het Congres beleid moest maken om deze tegen te gaan.

De nipte nederlaag van Daniel Lipinski

Met de verkiezing van Donald J. Trump in 2016 nam het sektarisme aan beide kanten sterk toe, en mijn leven als Democratisch congreslid veranderde drastisch. Iemand associëren met president Trump was het gemakkelijkste en krachtigste wapen dat iemand kon hanteren om een ander de steun van Democratische kiezers te laten verliezen. Ik had mijn stempatroon niet ingrijpend veranderd. Maar de Democraten waren verder naar links opgeschoven, de Republikeinen gingen achter de heer Trump staan, en men mocht niet langer uit de pas lopen.

Een gemakkelijk onderwerp om mij aan president Trump te linken

In de loop der jaren bleven er steeds minder pro-life Democraten in het Congres over, tot we in 2017 nog maar met een paar over waren. Tegen die tijd was mijn pro-life positie een gemakkelijk onderwerp om mij aan president Trump te linken.

Toen afgelopen jaar de stemmen uiteindelijk werden geteld op de dag na de Democratische voorverkiezing, een dag voordat alles in Illinois werd stilgelegd vanwege de pandemie, leed ik een nipte nederlaag.

Lessen die ik heb geleerd

Mijn ervaringen hebben me geleerd dat Amerika sektarische partijdigheid alleen zal overwinnen als genoeg mensen de moed hebben om die in het openbaar te verwerpen. Ik geloof dat katholieken de unieke gave hebben om dit te doen. Maar het zal alleen gebeuren als zij de moed hebben om politieke orthodoxie te verwerpen en in de eerste plaats katholiek te zijn.

Ik verloor een baan die een grote eer en een groot voorrecht was. Maar wat ik verloor was niets vergeleken met wat ik over heb. Ik werd door het vuur getest, en hoewel ik niet volmaakt was tijdens de hele beproeving, was – en ben – ik uiteindelijk katholiek in de eerste plaats. Ik heb goede hoop, ook al ben ik zelf niet geslaagd, dat door mijn getuigenis meer katholieken zullen inzien dat we met geloof en rede, wijsheid uit Schrift en traditie, onophoudelijk gebed en Gods genade, deze cultuur van minachting kunnen verslaan en de Amerikaanse republiek kunnen redden.

Vertaling en bewerking door Jan Peters SJ.

Foto Daniel Lipinski: U.S. Army Photo by Jessica Vandrick/Released