Mensenrechtenmanifestatie in Zuid-Soedan. Foto: Arsenie Coseac/Flickr

Op 9 januari vindt in Soedan een referendum plaats over de vraag of het zuidelijke deel van dit Afrikaanse land onafhankelijk moet worden. Hans Putman SJ, die al 14 jaar in Khartoum woont en werkt, beschrijft in een tweetal artikelen de situatie. Deel 1: Kerstmis in Zuid-Soedan.

Vrijdagochtend vroeg, 24 december, nemen we in Khartoum de bus naar Renk, 500 kilometer naar het zuiden, om daar de pastoor, Paulino Angelo, te helpen gedurende de kerstdagen. De bus is boordevol en zelfs het middenpad is geblokkeerd door tassen en pannen. De zuiderlingen keren terug naar het zuiden, met duizenden. Het schijnt dat er al 55.000 vertrokken zijn en dat er nog 60.000 wachten op transport. Mensen vertrekken niet om Kerstmis te vieren in de familiekring, maar om vóór het referendum van 9 januari uit de hoofdstad Khartoum in het noorden weg te zijn. Ze vrezen bloedige repressailles en uitbarsting van geweld, in geval het zuiden kiest voor onafhankelijkheid.

Nu, mijn ervaring met Kerstmis dit jaar is, dat we nu al de onafhankelijkheid hebben gevierd in een ‘bevrijd’ Soedan.

Indrukwekkend

Bij aankomst in Renk, om vier uur ‘s middags, staat Pater Paulino ons op te wachten… hij is de pastoor van Wadacona, aan de andere oever van de Witte Nijl, onze plaats van bestemming. Aan de oever liggen allerlei kleine fragiele motorbootjes te wachten om de mensen, met al hun bagage, over te zetten… gevaarlijk en bijna onvoorstelbaar. Na bijna een kilometer door het riet en het moeras gevaren te hebben, zien we ineens de Witte Nijl voor ons, breed en majestueus, mooi en indrukwekkend.

Aan de andere kant moeten we door de modder aan land. Dan brengt een kleine taxi ons naar Wadacona. Het is vijf uur wanneer we daar aankomen. We vinden er een prachtige kerk, O.L. Vrouw van de Hoop (ingewijd in 2003) en een mooi eenvoudig zustersklooster. Vóór het avondeten heeft er de zegening plaats van de kerkklok. Tot nu toe werd er op een ijzeren ring geslagen. Een echte klok voor Kerstmis is reden tot grote vreugde en een teken van vooruitgang.

Kerststemming

’s Avonds eten we, samen met enige leden van de parochieraad, een eenvoudig maal, klaargemaakt door een ‘kerk-moeder’. De stilte, de sterren, de pure lucht, de vreugde van het feest… alles helpt ons om in een kerststemming te raken en de spanning van Khartoum los te laten.

Een varkentje werd geslacht voor ons middag- en avondmaal en de mensen omgeven ons met hun welwillende aandacht, zodat niets ontbrak.

12 Uur, Nachtmis. De grote kerk vult zich voor meer dan de helft; het koor zingt met groot enthousiasme. Maar het echte feest is de volgende ochtend. Van overal komen de mensen toestromen, velen in hun traditionele dracht. De kinderen (honderden!), prachtig uitgedost voor het feest: jongetjes in kostuumpje met stropdas en meisjes als aangeklede poppetjes.

Verbroedering

De Hoogmis begint om half elf. Ik word vergezeld door zes misdienaars (met kruis en wierookvat) en twaalf dansers, jongens en meisjes. Het koor barst van enthousiasme. Ik spreek over het teken van het kind als basis om een nieuw Soedan op te bouwen. Aan het einde van de Mis krijgen we bezoek van de moslim-gouverneur, zelf lid van de SPLM (Sudanese People Liberation Movement). Hij begint zijn speech met “Alleluia! Ere aan God in de hoge en vrede op aarde…” Niet alleen wenst hij alle mensen een zalig kerstfeest; maar hij spreekt de wens uit: “Mogen we het komende jaar een onafhankelijk land zijn!”

Enthousiast applaus. Overal hoor je al het nieuwe volkslied en zie je de vlag wapperen van Zuid-Soedan.’s Avonds ontmoeten we de gouverneur, met zijn katholieke vrouw Lucy en hun twee jongetjes… de verbroedering is in volle gang.

Kortom, het Nieuwe Soedan is al een voldongen feit voor de zwarte bevolking. Laten we hopen op een vreedzaam verloop van het referendum op 9 januari en een veilige terugkeer van zoveel duizenden nog steeds op weg naar het Zuiden.

Veel zegen en vrede voor het nieuwe jaar 2011.