Omdat de grensoverstijgende, mystieke poëzie van Roemi ontstond in een smeltkroes van culturele en religieuze achtergronden. In een stad die wel wat lijkt op onze wereld.
Djalaal-ad-Dien Roemi (1207-1273) wordt gezien als een van de grootste mystieke dichters van de islam. Zijn boodschap van vrede en tolerantie sprak in zijn tijd mannen en vrouwen van allerlei groeperingen en geloofsrichtingen aan. En ook in onze tijd vinden de teksten van Roemi weerklank in de harten van veel mensen.
Roemi wist een sfeer te creëren van dialoog, medeleven en begrip
Als leermeester en mysticus pleitte Roemi voor tolerantie, rationaliteit, goedheid en naastenliefde, alsook voor het aanzien van moslims, joden, christenen en andere gelovigen met één en dezelfde liefdevolle blik.
Toen Roemi begon op te treden als spirituele leider, werden de landen en volkeren in het Midden-Oosten geteisterd door de aanvallen van de Mongolen. In zijn regio was sprake van veel geweld, ook tussen de verschillende gemeenschappen en religies. Te midden van dit alles wist hij om zich heen een sfeer te creëren van dialoog, medeleven en begrip.
De stad Konya werd de thuishaven en uiteindelijke rustplaats van Roemi. Tegenwoordig ligt Konya in Turkije en is het een homogene islamitische stad. In de tijd van Roemi was dit allerminst het geval. De bevolking was samengesteld uit mensen van verschillende culturen en religies. Het was een kosmopolitische stad, waar er tegenwoordig veel van zijn. Deze gelijkenis is waarschijnlijk de oorzaak dat Roemi’s boodschap van wederzijdse acceptatie en omarming – ontstaan in Konya – zo relevant is voor de mensen van vandaag. Met name voor hen die sterk onder invloed staan van ontwikkelingen elders in de wereld, op allerlei gebieden.
Samenvattend vertelt Roemi ons dat echte vrede slechts bereikt kan worden door degenen die de diversiteit van het multiculturalisme beleven, die nederig en zuiver van hart zijn en zich openstellen voor de goddelijke zingeving en inspiratie.
Nog altijd legt Roemi een spirituele band tussen Oost en West
Roemi wilde de relatie van de mensen met hun Schepper en met hun medemensen verhelderen en uitzuiveren. In zijn tijd werd hij bezocht door kooplieden, koningen, vrome gelovigen en opstandelingen. Allen waren op zoek naar de diepere zin in hun leven. Onder zijn publiek bevonden zich beroemde geleerden en gewone boeren, zowel mannen als vrouwen.
Toen hij in 1273 stierf, bewezen moslims, christenen, joden en mensen met verschillende etnische en maatschappelijke achtergrond hem de laatste eer.
Ondanks het feit dat de vrome moslim Roemi tijdens zijn leven geliefd was bij de christenen in zijn directe omgeving, leerde het westen hem pas eeuwen later kennen. Deels is dat te danken aan de beroemde Duitse dichter Goethe, die enkele werken van Roemi leerde kennen en erdoor beïnvloed werd. Hierdoor is Roemi’s denken indirect van invloed geweest op het religieuze, culturele en politieke leven in Europa en later in de Verenigde Staten. Nog altijd legt Roemi een spirituele band tussen Oost en West. Hij zou de laatste jaren zelfs de meest gelezen dichter in de Verenigde Staten zijn, wat het grote potentieel van deze mysticus aangeeft voor culturele ontmoetingen.
Wij komen allen van God en tot God zullen wij terugkeren.
Het poëtische werk van Roemi leert ons dat de zogenaamde ‘botsing tussen de beschavingen’ zeker niet onvermijdelijk is. Wie zijn gedichten leest, krijgt het inzicht in hoe we – ondanks onze verschillen – kunnen komen tot hoop, vernieuwing en verzoening, in plaats van wanhoop, angst en vijandigheid.
Roemi nodigt ons uit om ons voortdurend te herinneren dat we één zijn. Wij komen allen van God en tot God zullen wij terugkeren. Zoals we lezen in dit gedicht: