
Dertig jaar na hun samenwerking in het meesterlijke Secrets and Lies (1996) herenigen filmmaker Mike Leigh en actrice Marianne Jean-Baptiste zich voor Hard Truths, een film gesitueerd in het hedendaagse Londen.
Met ingehouden kracht vertolkt Marianne Jean-Baptiste het gekwelde personage van Pansy. Een huisvrouw van middelbare leeftijd. Samen met haar man Curtley, een loodgieter, en hun zoon Moses woont het Afro-Britse gezin Deacons in een smetteloos, maar gevoelloos huis in de Londense buitenwijken. Hun leven oogt stabiel en zorgeloos — althans aan de oppervlakte.
De film opent met een beklemmende droom waaruit Pansy ontwaakt. Wat volgt is een dag vol kleine wrijvingen: ze laat haar ergernissen los op iedereen die haar pad kruist — haar man, haar zoon, een winkelbediende. Niet luid schreeuwend, maar net scherp genoeg om te steken. Haar klachten zijn gevat en eloquent, wat het lastig maakt haar tegen te spreken.
Geliefd bij klanten om haar zachtheid en wijsheid, leeft ze in warmte en verbondenheid met haar dochters Aleisha en Kayla
Haar zus Chantelle, een kapster en alleenstaande moeder, vormt haar tegenpool. Geliefd bij klanten om haar zachtheid en wijsheid, leeft ze in warmte en verbondenheid met haar dochters Aleisha en Kayla. In hun huishouden heersen lichtheid en humor — het omgekeerde van de verstikkende sfeer bij de Deacons.
(tekst gaat door onder afbeelding)
Pansy’s aanhoudende ontevredenheid heeft haar man Curtley en haar zoon Moses met de loop der jaren murw geslagen. De teruggetrokkenheid en het stilzwijgen dat heerst bij de Deacons illustreert dit. Curtley heeft zich emotioneel afgesloten. Hij ontwijkt zijn echtgenote, laat haar alleen met haar woede en angsten, en vergroot zo haar isolement. Beiden lijken oud verdriet met zich mee te torsen — over verloren dromen of onverwerkte trauma’s, slechts gesuggereerd maar nooit benoemd. In plaats van toenadering hebben ze elk een eigen muur opgetrokken.
Moses, hun enige zoon, is een zwaarlijvige, apathische jongen die stuurloos door het leven dobbert en voortdurend het mikpunt is van zijn moeders frustraties.
Hoewel de film traag op gang komt, voel je van meet af aan dat er onder het oppervlak meer schuilt. Wie zijn deze mensen werkelijk? Wat dragen ze mee uit het verleden? En is er nog hoop op verlossing?
Geleidelijk ontvouwt zich de ware kern van Pansy’s pijn: de moeilijke relatie met haar inmiddels overleden moeder. Op Moederdag, bij een gezamenlijk bezoek aan haar graf, barst de bom. Pansy richt haar bitterheid op haar zus, maar toont op dat moment ook voor het eerst haar kwetsbaarheid. Het is een zeldzame barst in haar pantser, waarin diepgeworteld verdriet doorschemert.
Zonder duidelijke verzoening of catharsis dwingt de film de kijker stil te staan bij de complexiteit van menselijke verbondenheid en de pijn van niet-uitgesproken emoties.
Het open einde van de film benadrukt de fragiele relaties tussen de beide zussen, en vooral de schrijnende afstand binnen het gezin Deacons. Zonder duidelijke verzoening of catharsis dwingt de film de kijker stil te staan bij de complexiteit van menselijke verbondenheid en de pijn van niet-uitgesproken emoties.
Hard Truths is geen lichte kost. Ondanks het trage tempo en de sombere toon, weet de film te raken. Het is een aangrijpend portret van hoe jeugdtrauma’s en onverwerkte familierelaties diep kunnen doorwerken in het volwassen leven — stil, onderhuids en verwoestend echt.
Leo De Weerdt SJ is een Vlaamse jezuïet. Hij is werkzaam als gevangenisaalmoezenier.