webmagazine van de jezuïeten over geloof, spiritualiteit en samenleving
webmagazine van de jezuïeten over geloof, spiritualiteit en samenleving
Nederland viert dit jaar Bevrijdingsdag en Hemelvaart op één en dezelfde dag, 5 mei. Een betekenisvol toeval?
In 2016 vallen het christelijke feest van Hemelvaart en het nationale feest van Bevrijdingsdag samen. Wat gebeurt er, als we ze over elkaar heen leggen? Vanuit christelijk oogpunt merken we dan op dat Bevrijdingsdag eigenlijk veel te snel volgt op Dodenherdenking.
Hemelvaart toont een weg van de dood naar nieuw leven
Hemelvaart maakt deel uit van een reeks feest- en gedenkdagen. Van die reeks maakt ook Goede Vrijdag al deel uit. Dan gedenken christenen dat Jezus zijn leven heeft opgeofferd om mensen die in zijn cultuur geen deel van leven gegund was, te bevrijden en nieuw leven te geven.
Drie dagen later, met Pasen, vieren zijn volgelingen dat die dood voor hem niet het einde was. Aan de andere kant van de dood is hij tot nieuw leven opgewekt. Veertig dagen na Pasen valt Hemelvaart. Jezus is opgenomen, geborgen in Gods liefde. Er blijkt dus een weg te lopen van de dood op aarde naar een nieuw leven in de hemel.
Weer tien dagen later, met Pinksteren, vieren de christenen welke gevolgen dat heeft voor henzelf als gelovigen. Zij worden door Jezus vanuit de hemel toegerust met een vrijheid die niemand hun kan ontnemen, en die hen hier reeds op aarde tot verloste mensen maakt, vervuld van Heilige Geest.
Is het feest van Hemelvaart dus net zoiets als Bevrijdingsdag? Nee, vanuit christelijk perspectief laat de reeks van christelijke feestdagen ons zien dat wij met de viering van Dodenherdenking en Bevrijdingsdag eigenlijk één of misschien zelfs wel twee feestdagen overslaan.
Bevrijdingsdag komt veel te snel na Dodenherdenking
Immers, Dodenherdenking zouden we kunnen vergelijken met Goede Vrijdag. In dankbaarheid en eerbied staan we stil bij de vaak jong volwassen mensen die hun leven hebben opgeofferd voor onze vrijheid. Dat doen christenen op Goede Vrijdag ten aanzien van Jezus. Bevrijdingsdag zouden we kunnen vergelijken met Pinksteren. Hoe wij als verloste mensen mogen genieten van onze vrijheid, en anderen daarin betrekken.
Wat wij dus overslaan zijn Pasen en Hemelvaart. Bevrijdingsdag komt veel te snel na Dodenherdenking. We zouden eerst nog moeten herdenken waar al die vele doden gebleven zijn die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Wat er verder met hen gebeurd is.
Zouden ze aan de andere kant van hun afschuwelijke dood inderdaad nieuw leven hebben gevonden? Nu onbedreigd, en onbereikbaar voor welke tirannie dan ook?
Misschien dat de Australische schilder Roger Kemp ons kan helpen. Hij schildert niet een hemelvaart van één persoon, maar van een massa mensen. Ze zijn onderweg naar de zon, de maan en de sterren, weergegeven als een witte bol boven in het midden, een bruine bol rechtsboven en een klein wit bolletje linksboven.
Velen hebben al zo’n bol rond hun hoofd. Eigenlijk zíjn ze al, waarheen ze op weg zijn. Prachtige kenschets van Hemelvaart. De houding waarmee zij naar de hemel opvaren, doet denken aan een kruisiging. Zij hebben hun leven opgeofferd en zijn onderweg naar hun beloning. Tegelijk lijkt hun houding ook triomf uit te drukken. Dood en kwaad zijn voorgoed overwonnen. Die laten ze achter zich door naar de hemel op te stijgen.
Nu pas, nu wij weten dat het goed zit met de dierbaren die hun leven voor mij hebben opgeofferd, nu pas durf ik Bevrijdingsdag te vieren. Dat zij mij mijn vrijheid van harte gunnen, en dat ik het beste mijn dankbaarheid kan uiten door ervan te genieten en het anderen te gunnen zoals ze aan mijzelf gegund is.
