Jezuïet Dries van den Akker (1945) is ongeneeslijk ziek maar wie hem ontmoet, treft een man die levenslust uitstraalt. Wat is zijn geheim?

Update. Op 30 oktober 2022 is Dries van den Akker overleden. Lees hier ons in memoriam.

Luister hier naar de podcast met Dries van den Akker SJ

Het transcript van de podcast is hier te lezen

Dries, de manier waarop je met je ziekte omgaat doet vermoeden dat je een positief mens bent, optimistisch, is dat zo?

Anderen zeggen het. Toen ik ziek werd zei ik tegen mensen in mijn omgeving: let op dat ik niet chagrijnig, negatief of brommerig word, want dat zou ik echt niet willen. Ik kan de ziekte accepteren als een voldongen feit en in alle rust overwegen dat menselijkerwijze het einde redelijk nabij is. En dat verontrust me helemaal niet.

En dat voelde heel goed. Het was voorbij.

Eigenlijk houdt de naderende dood mij niet bezig. Wat mij veel meer bezighoudt is Diegene die mij ooit geroepen heeft om jezuïet te worden. Mijn hele leven heeft zijn aanwezigheid mij veiligheid en een gevoel van geborgenheid gegeven. Nu ervaar ik die aanwezigheid als troostend. Ik heb geen enkele reden om eraan te twijfelen dat dat ophoudt. Ik ga ervan uit dat dat, om zo te zeggen, gewoon doorgaat. 

Is er geen boosheid geweest in de trant van: ik had er nog wel 10 jaar bij willen hebben?

Nee, helemaal niet. Mijn leven is nog niet voorbij, maar dat het zo gaat, is goed. Op die manier ben ik ook opgehouden met lesgeven. Ik werd jezuïet met het verzoek om te mogen lesgeven en dat heb ik 43 jaar met plezier en inzet gedaan en toen het eenmaal af was was het af. Ik heb nog één week al het materiaal bewaard en het toen opgeruimd. En dat voelde heel goed. Het was voorbij. Er waren mensen die vroegen of ik er niet naar terug verlangde. Neen, er was ook geen afschuw maar neen, het was voorbij.

Heeft je ziekte je geloofsleven of je gebedsleven veranderd?

Ja, heel duidelijk. Mijn gebedsleven is altijd onrustig geweest, omdat ik verlangde naar een geordend gebedsleven en dat heb ik nooit gehad. Nu heb ik zoveel tijd en ruimte dat ik de dag kan beginnen met gebed. Ik begin met een psalm en probeer te achterhalen wat de psalmist voor ogen stond, in welke situatie die gezeten moet hebben. Vaak is dat vergelijkbaar met de mijne. De mensen zeggen: waar is nu jouw God? Maar ik voel hem, Hij is er. Ook als ik vroeger de tijd had, deed ik dit nooit, daar was ik veel te onrustig voor. Er moest altijd nog een hoop gebeuren. De agenda is leeg nu en dat voelt heel goed.

Het voelt goed, zeg je, kun je dat verder onder woorden brengen? 

Alsof de dingen op hun plaats staan. Zoals het nu gaat, dat is de beste manier om het te laten gebeuren. Zoiets. En dat rusteloze is er af. Niet helemaal natuurlijk. Ik denk dat dat tien minuten na mijn dood ophoudt.

Je bent in je leven veel bezig geweest met heiligen, maar als ik goed naar je luister vraag je niet een heilige om voorspraak, bid je niet om genezing.

Een onverklaarbare genezing waarna vervolgens iemand heilig verklaard kan worden, met als gevolgtrekking dat er toch iets moet zijn aan de andere kant en dat wij het dus bij het rechte eind hebben, dat bevalt mij helemaal niet. Ik bid niet om mijn genezing. Wel bid ik dat ik de goede geest mag bewaren. Dat is voor mij belangrijker, want dat zie ik in het evangelie van Jezus terug. De tegenwerking die Hij had, de manier waarop Hij is weggehoond en belachelijk is gemaakt en toch is Hij de weg blijven gaan waarvan Hij wist dat het de goede weg was. Ik word niet weggehoond maar ik ben wel op een zijspoor gezet en nu probeer ik de goede geest te bewaren, dat is volgens mij de kern van het evangelie. 

Kun je een belangrijke les delen die je in het leven hebt geleerd?

Ontvangen komt eerst. Als je daar overheen ziet, gaat het fout. Het begint met tot je laten doordringen dat je ontvangt en wat je ontvangt, daarna komt de vraag vanzelf of je iets kunt doorgeven. Ontvangen komt eerst. Zo ging ik eens met Kerstmis voor en mocht ik het kind in de kribbe leggen, een echte baby. En intussen zong het koor: “Handen heb je om te geven”. Maar wat zullen we nu krijgen! Ik krijg dit kind in mijn handen en ik ben blij dat ik het even mag vasthouden. Ik heb helemaal geen handen om te geven, ik heb handen om te ontvangen.

‘Wat kom ik hier dan doen?’

Ander voorbeeld: ik begeleidde een zuster en vroeg haar met welk verlangen ze naar de retraite was gekomen Met twee vuisten in de lucht gebaarde ze: ‘Ik moet een relatie met de Heer opbouwen’. Nou, dan heb ik een aangename verrassing voor u, zei ik, dat heeft Hij al lang met u gedaan. ‘Wat kom ik hier dan doen?’ Ervan genieten. Zij hoeft helemaal geen relatie met de Heer op te bouwen. Die is er al. Dat wordt vaak over het hoofd gezien.

Hier lees je alle meditaties en andere artikelen die Dries van den Akker SJ voor Ignis webmagazine schreef.