Wat is er eigenlijk zo nieuw aan een nieuw jaar, een nieuwe jas, een nieuwe auto? Een speurtocht naar werkelijke vernieuwing.
In de eerste weken van het nieuwe jaar denken we na over de nieuwheid daarvan. Wat voor nieuws zal het ons brengen? Ik ben overspoeld door nieuwjaarswensen en heb op mijn beurt dapper goede wensen uitgestort over allen die mij dierbaar zijn. Want er wordt blijkbaar een nieuw begin gemaakt, een nieuwe bladzijde in het boek van ons leven wordt omgeslagen, en we wensen elkaar toe dat er niets dan goeds op geschreven zal worden in de tijd die voor ons ligt.
Maar goed beschouwd is het ‘nieuwe’ van het nieuwe jaar uiterst betrekkelijk. Het is eigenlijk niets anders dan het volgende cijfer in onze jaartelling. 2017 volgt op 2016, verder blijft alles hetzelfde. De wereld is hetzelfde, ons land, onze stad, de straat waar ik woon, mijn familie, mijn leefsituatie, alles is hetzelfde als gisteren. We hebben enkel afgesproken dat het nu 2017 is. Nieuwjaar is gewoon het volgende jaar. Waarom dan al die ophef?
‘Nieuw’ verdient die naam meer naarmate de nieuwheid mijn persoon raakt
Zo is het met de meeste dingen in ons leven. Een nieuwe jas is vermoedelijk gewoon de volgende jas, al is ze wellicht wat mooier. En mijn nieuwe fiets is gewoon mijn volgende, al is ze waarschijnlijk wat beter. Een nieuwe auto is vermoedelijk alleen maar groter en blitser en elektronischer, maar uiteindelijk gewoon een auto. Hoe nieuw is ‘nieuw’ eigenlijk?
Het wordt anders in de mate de nieuwigheid mij persoonlijk raakt. Een nieuwe baan is heel ingrijpend. Ze brengt nieuwe contacten, nieuwe verantwoordelijkheden, nieuwe uitdagingen. En ‘n nieuwe vriend zal hopelijk je leven verrijken en je ervaringen verdiepen. Gedeelde smart is immers halve smart en gedeelde vreugde dubbele vreugde. Dus ‘nieuw’ verdient die naam meer naarmate de nieuwheid mijn persoon raakt.
Nergens wordt dat helderder verwoord dan in de Heilige Schrift. Nieuwheid en vernieuwing wijzen daar op het eeuwige verlangen van de mensheid. Door zonde en ontrouw vastgelopen in ellende zoeken de mensen naar nieuwe mogelijkheden. En ook God wil steeds opnieuw de band vernieuwen, die door het Godsvolk altijd weer wordt verbroken. God wil, zo roepen de profeten, een nieuw verbond sluiten, dat niet geschreven is op stenen tafelen, maar dat geschreven wordt in de harten van de mensen. Als we werkelijk iets nieuws willen beginnen, dan moeten wij nieuwe mensen worden.
Paulus raakt er niet over uitgepraat en schrijft bijvoorbeeld aan de christenen van Kolosse (3:9-10): “Bedriegt elkaar niet nu u de oude mens en zijn leefwijze hebt afgelegd en de nieuwe mens hebt aangetrokken, die steeds vernieuwd wordt naar het beeld van zijn schepper en zo tot inzicht komt.” Het is blijkbaar niet gemakkelijk een nieuwe mens te worden. We kunnen de oude niet uitdoen als een lang gedragen hemd.
Voor het ingrijpend nieuwe is er geen ander adres
En zo komen we uiteindelijk, ondanks alle psychologen en therapeuten, ondanks al de ijverig gevolgde cursussen en geduldig verwerkte zelfhulpboeken, toch weer terecht bij God. Voor het ingrijpend nieuwe is er geen ander adres. Als heel de Schrift is voltooid en heel de geschiedenis van God en de mensen is verhaald, eindigt alles met een bevrijdend visioen; “Hij die op de troon zat zei: ‘Zie, Ik maak alles nieuw!’… Wie dorst heeft geef Ik vrij te drinken uit de bron met water dat leven geeft.” (Openbaring 21:5-6) Dat het nieuwe jaar ons die ‘nieuwheid’ mag brengen.