webmagazine van de jezuïeten over geloof, spiritualiteit en samenleving
webmagazine van de jezuïeten over geloof, spiritualiteit en samenleving
Een half jaar voor zijn dood werd Jean Vanier negentig. In een video deelde hij toen enkele belangrijke levenslessen met ons.
Jean Vanier, de stichter van L’Arche, is in de vroege ochtend van 7 mei gestorven op negentig jarige leeftijd. Hij inspireerde velen met zijn eenvoudige boodschap dat mensen met een handicap onze leermeesters zijn.
Toen hij negentig werd, nam hij een videoboodschap op. Daarin deelt hij 10 leefregels om meer mens te worden. Jean Vanier spoort vooral mannen aan meer man te worden. Dat doet hij door spontaan zijn gedachten te laten gaat over onderwerpen als ouder worden, succes, kwetsbaarheid, luisteren, angst en liefde.
“Als een man een man wil worden, zal hij op zijn gemak moeten zijn met zijn lichaam. Een lichaam dat kwetsbaar is, zoals alle lichamen. We worden geboren in zwakheid en we zullen sterven in zwakte. Als we een bepaalde leeftijd bereiken – negentig – beginnen we zwakker te worden. Ik vergeet wat ik wil zeggen, ik vergeet woorden. […] Ik moet accepteren dat ik negentig ben. Ik ben geen vijftig, veertig of dertig meer. En ik kan niet meer doen wat ik zou willen doen.”
“Mannen vinden het moeilijk hun emoties te uiten. Als een man ontdaan is, wordt hij makkelijk boos en gewelddadig. Wanneer een man kampt met eenzaamheid of tegenslag, compenseert hij dat snel met bijvoorbeeld alcohol of drugs. Mannen sluiten zich soms liever af van de realiteit. Maar mens zijn betekent van de realiteit houden.”
“In het leven van de man draait veel om macht en succes. Daar komt een grote angst bij kijken, namelijk om niet succesvol te zijn. Angst voor ziekte en zwakheid. Hij denkt: ik zal geliefd zijn als ik succes heb. Wat de man zal moeten ontdekken is: je bent mooi zoals je bent.”
“Een groot probleem voor mannen komt tot uiting in de vraag: is hij getrouwd met zijn werk of met zijn vrouw? Wat is belangrijker voor hem, opklimming langs de ladder van promoties, of tijd hebben om zijn vrouw te vragen: hoe gaat het, wat heb je nodig?”
“De nieuwe technologie is super, maar kan je ook wegdrijven van je innerlijk, de reflectie en de aanwezigheid bij anderen. Ben je in staat te luisteren, aanwezig te zijn bij anderen?
“Mensen ontmoeten is naar mensen luisteren. Vertel me jouw verhaal. Zeg me waar je pijn zit. Waar je hart sneller van klopt? Waarnaar je verlangt? Ik moet naar de ander luisteren omdat zijn verhaal anders is dan het mijne. Om te zien welke gaven de ander heeft.
“Als ik zeg dat er een behoefte is om nederiger te worden, met meer tijd om te luisteren, dan is dat omdat er onbewust dingen in ons leven aanwezig zijn die je moet leren kennen. Waarom reageer ik geprikkeld? Waarom ben ik stil, terwijl anderen veel spreken. Waarom vlucht ik weg in gedachten over de realiteit, zonder mij aan die realiteit over te geven? We moeten dit onderbewuste ontdekken om een belangrijke vraag te kunnen beantwoorden: wat is mijn grootste angst?”
“We zijn gevangen in de tirannie van onze cultuur. In: mijn groep, mijn religie, mijn politieke partij, mijn dit en dat. Want dat geeft veiligheid. Maar mens zijn betekent vrij zijn, de vrijheid voelen mijzelf te zijn. Vrij om een lid van de mensengemeenschap te worden. Daarom moeten wij de ander ontmoeten. De mensen die anders zijn. Zodat je gaat zien dat ook de ander een mooi mens is.”
“In de mens is een soort van schreeuw van oneindigheid aanwezig. Daarin verschillen wij van dieren. Het is wat ik noem de zoektocht naar het spirituele. Toen ik jong was had ik het verlangen marinier te worden, te midden van een gevaarlijke oorlog. Dat wilde ik niet zomaar, maar het was een echt verlangen. Het was een soort innerlijke stem. Wat is jouw grootste verlangen?”
“Ik ben niet de koning van de wereld en ik ben zeker niet God. Ik ben gewoon iemand die negentig jaar geleden geboren is en over een paar jaar zal sterven en dan zal iedereen mij vergeten zijn. Dat is de realiteit. Wij zijn allemaal passagiers. We stappen in de trein, we stappen uit de trein en de trein gaat door. Zo zal de wereld doorgaan en ik ben er niet langer bij.”
Foto: Élodie Perriot
