Het digitale tijdperk brengt een overdaad aan foto’s met zich mee. Maar Ben Frie vraagt zich af of wij nog wel écht kunnen zien wat er is. Hij geeft u een opdracht.

Het lijkt in onze samenleving zo druk en zo vol, maar wie rust zoekt kan desondanks veel zien. Er zijn in onze lage landen talloze prachtige landschappen, en als je liever geen mensen tegenkomt op je weg kun je daar ook heel goed in slagen. Het is misschien even zoeken, maar onze samenleving is nog altijd goed in staat om je de gezochte rust te schenken. Misschien is de echte kunst die dan ook te ontvangen.

Overdaad aan foto’s

Er stopte een keer een bus met dagjesmensen. Ze kwamen naar buiten en hadden al snel allemaal een fotocamera in de aanslag. Het bleek om een voorbijrijdende stoomtrein te gaan. Ik stond tussen hen en de trein in, keek wel even naar de trein maar draaide me toen om en zag een hele groep mensen die hun camera’s als het ware op mij gericht hadden. Wat zien ze eigenlijk, vroeg ik me af. En waarom doen ze mee aan de inflatie van beelden door de overdaad aan foto’s die het digitale tijdperk met zich meebrengt?

Kun je nog verder kijken dan het anekdotische incident van een treintje, een attractie, een fotografische stunt?

Je kunt je ontspannen door actief om je heen te kijken en dat te intensiveren met een camera. Thuis kun je daar dan naar kijken, tegenwoordig met duizelingwekkende scherpte en diepte. Maar zie je nog wat er te zien is? Kun je nog verder kijken dan het anekdotische incident van een treintje, een attractie, een fotografische stunt? Hoe neem je waar en wat dan precies?

Contemplatie

Soms overkomt het me dat ik rustig kan zitten en kijken naar wat er om mij heen gebeurt, ook als dat voor dagjesmensen niet interessant is. Er kan een intense rust uitgaan van waarnemen, als dat gepaard kan gaan met onbevangen ontvangen. Om niet. De traditie gebruikt het woord ‘contemplatie’. Het is dan niet meer ik die actief waarneem en vastleg, maar ik die ontvang, om het even wat het met mij doet. Ik laat het gebeuren.

Ik toon u een eenvoudige scène, die u alleen maar vraagt om te ontvangen. De afloop is onvoorspelbaar, er is een geheim in de waarneming. Wat er gebeurt bij de ontvanger, kan alleen door u vastgesteld worden. En u kunt contemplata tradere aliis, aan anderen vertellen wat u hebt ontvangen in uw contemplatie. Niemand ziet hetzelfde. Er blijkt zoveel meer te zijn dan we doorgaans zien.

Bekijk hier het filmpje.