In een wereld die vaak aanvoelt als een storm – met oorlogen, klimaatcrises en persoonlijke struggles – is er één woord dat blijft resoneren: hoop. Een krachtige overtuiging dat verandering mogelijk is. Dit jaar roept de voormalige paus Franciscus (+ Paasmaandag 2025)  ons op om “Pelgrims van Hoop” te worden, via een bijzonder initiatief: het Jubeljaar 2025. Wat houdt dat in?

Het idee van een Jubeljaar komt rechtstreeks uit de Bijbel (Leviticus 25). Elke vijftig jaar riep God het volk op om schulden te vergeven, gevangenen vrij te laten en zelfs de aarde rust te gunnen. Het was een soort resetknop voor de samenleving: een kans om ongelijkheid recht te trekken en nieuwe wegen in te slaan. In 2025 blaast paus Franciscus deze eeuwenoude traditie nieuw leven in met zijn pauselijke bul Spes non confundit (“Hoop stelt niet teleur”, Romeinen 5:5).

Hoop stelt niet teleur, want Gods liefde is in onze harten uitgestort

Deze tekst bouwt op Bijbelteksten die hoop een diepere betekenis geven. Romeinen 5:5 stelt: “Hoop stelt niet teleur, want Gods liefde is in onze harten uitgestort.” Andere verzen, zoals Johannes 10:7 (Jezus als “deur naar redding”) en Romeinen 8:35-39 (“Niets kan ons scheiden van Gods liefde”), benadrukken dat hoop niet wankelt, zelfs niet in crisis. Deze teksten vormen een “theologie van hoop”: een overtuiging dat liefde en verzoening sterker zijn dan welke beproeving ook.

Oproep aan de wereld

Maar laten we eerlijk zijn: een “Heilig Jaar” klinkt misschien wat stoffig of ver-van-mijn-bed. Toch is dit jubeljaar allesbehalve een religieus relikwie. Het is een oproep aan de wereld – van vluchtelingen tot wereldleiders, van jongeren tot grootouders – om samen te werken aan een toekomst vol gerechtigheid, verzoening en verbondenheid. Franciscus vraagt ons om niet aan de zijlijn te staan, maar om pelgrims te worden: mensen die, ondanks onzekerheid, durven dromen van iets groters.

Het is een belofte dat er altijd een weg vooruit is, zelfs in de donkerste tijden.

En dat is zeker nodig in de wereld van vandaag. Conflicten in Oekraïne en het Midden-Oosten, natuurrampen door klimaatverandering, en dichter bij huis: eenzaamheid, burn-outs en polarisatie. Het is makkelijk om te verzanden in cynisme. Maar hoop, zoals Franciscus het bedoelt, is niet naïef. Het is een taaie, diepe kracht die ons uitdaagt om te handelen. “Hoop stelt niet teleur,” schrijft hij, verwijzend naar de Bijbel (Romeinen 5:5). Het is een belofte dat er altijd een weg vooruit is, zelfs in de donkerste tijden.

Concrete verandering

Neem het verhaal van Carlos, een man die jaren in een Belgische gevangenis zat. Via een herstelprogramma, ondersteund door vrijwilligers, vond hij een nieuwe start. Hij leerde niet alleen om zichzelf te vergeven, maar ook om anderen te helpen. Zijn verhaal laat zien wat hoop kan doen: het opent deuren, zelfs achter tralies. En dat is precies waar het jubeljaar over gaat: concrete verandering, stap voor stap.

De oproep van paus Franciscus heeft al weerklank gevonden. Religieuze en maatschappelijke organisaties steunen zijn pleidooi voor schuldkwijtschelding, amnestie en solidariteit. Toch blijft de reactie van overheden voorlopig beperkt. Sommige landen hebben amnestieprogramma’s, maar een gecoördineerde, wereldwijde actie laat nog op zich wachten. Dit maakt het des te belangrijker dat wij, als individuen en gemeenschappen, het voortouw nemen.

In een volgende bijdrage geeft Leo de Weerdt suggesties hoe je dat jubeljaar zelf vorm kan geven.

Photo by Raimond Klavins on Unsplash