Kamal Harris wil president worden van de Verenigde Staten. Wie is zij? Yonat Shimron herwerkte een eerder geschreven portret van haar dat licht werpt op haar multi-religieuze achtergrond.

Kamala Harris schreef in 2020 geschiedenis als de eerste zwarte vrouw die werd gekozen als vicepresident van de Verenigde Staten. Ze doorbrak daarmee twee eeuwen aan barrières die mannen – bijna allemaal blanken – in de hoogste regionen van de Amerikaanse politiek overeind hielden.

Kamala Harris is de eerste zwarte vrouw die een grote partij leidt

Nu is ze weer een stap dichter bij een historische plek in de geschiedenis van ons land.  Nadat president Biden zich terugtrok als kandidaat werd Kamala Harris begin augustus de officiële kandidaat voor de democratische partij waar ze de eerste zwarte vrouw is die een grote partij leidt.

Weinig of zelfs geen presidentskandidaten hebben zoveel ervaring met de wereldgodsdiensten als Kamala Harris, de 59-jarige vicepresident uit Californië.

In haar etnische, raciale en culturele biografie vertegenwoordigt Harris een deel van de Amerikaanse bevolking dat zich sterker manifesteert, maar nog nooit vertegenwoordigd is geweest in het hoogste ambt van de natie.

Vijf feiten kunnen licht werpen op de geloofsovertuiging van Harris:

1) Ze is opgevoed in het hindoeïsme en het christendom.

Haar moeder, Shyamala Gopalan, kwam uit Chennai, India; haar vader, Donald Harris, uit Jamaica. De twee ontmoetten elkaar als afgestudeerden aan de Universiteit van Californië, Berkeley.

Haar naam Kamala betekent “lotus” in het Sanskriet en is een andere naam voor de hindoegodin Lakshmi. Als meisje bezocht ze India meerdere keren en leerde er haar familie kennen.

Maar omdat haar ouders scheidden toen ze zeven jaar was, groeide ze  op in Oakland en Berkeley waar ze voornamelijk naar “zwarte” kerken ging. Haar benedenbuurvrouw, Regina Shelton, nam Kamala en haar zus Maya vaak mee naar de Church of God in Oakland.  Harris beschouwt zichzelf op basis van deze historie nu als een “Zwarte Baptist”.

2) Harris’ echtgenoot is Joods.

Harris ontmoette haar man, advocaat Douglas Emhoff uit Los Angeles, op een blind date in San Francisco. Ze trouwden in 2014. Op hun bruiloft brak het koppel een glas om Emhoffs achtergrond te eren (een traditioneel Joods huwelijksritueel).

Het was Harris’ eerste huwelijk en Douglas’ tweede. Een artikel in de Joodse pers beschreef haar imitatie van haar Joodse schoonmoeder, Barbara Emhoff, als “een Oscar waardig”.

3) Zwijgen over misbruikschandalen

Ze werd bekritiseerd omdat ze niet proactief meewerkte aan civiele zaken tegen seksueel misbruik van katholieke geestelijken tijdens de jaren dat ze als openbare aanklager functioneerde.

Na haar afstuderen als jurist aan de University of California specialiseerde Harris zich als jonge openbare aanklager in het vervolgen van daders van seksuele misdrijven en kinderuitbuiting. Maar uit twee onderzoeken bleek dat Harris consequent zweeg over het misbruikschandaal binnen de katholieke kerk – eerst als officier van justitie in San Francisco en later als procureur-generaal van Californië.

Slachtoffers  van seksueel misbruik door priesters vertellen dat ze informele verzoeken om hen te helpen in hun proces afwees. Ook weigerde ze kerkelijke dossiers over misbruik door priesters, die verzameld waren door haar voorganger, Terence Hallinan, vrij te geven.

4) Godsdienstvrijheid mag geen excuus zijn voor discriminatie

Als procureur-generaal verzocht Harris het Amerikaanse Hooggerechtshof de vraag van de winkelketen “Hobby Lobby” af te wijzen toen die vanwege de religieuze overtuiging van de eigenaar vrouwen vergoeding van anticonceptiemiddelen wilde weigeren.

In haar brief uit 2014, die ondersteund werd door vijftien staten en Washington, D.C., schreef Harris dat als Hobby Lobby op religieuze gronden vergoeding van anticonceptiemiddelen zou mogen weigeren, dit andere bedrijven ertoe zou kunnen aanzetten om soortgelijke uitzonderingen te eisen op de nationale wetten inzake burgerrechten.

In een baanbrekende beslissing oordeelde het Hooggerechtshof echter dat familiebedrijven niet kunnen worden gedwongen om te betalen voor anticonceptiemiddelen, wanneer dit in strijd is met hun religieuze overtuigingen.

Later, als lid van de Amerikaanse Senaat, was Harris mede-indiener van een wetsvoorstel om de Religious Freedom Restoration Act af te zwakken, zodat  godsdienstvrijheid niet kon worden gebruikt om discriminatie uit naam van religie te billijken.

Dit wetsvoorstel, bekend als de Do No Harm Act, werd  geïntroduceerd in 2017 en opnieuw ingediend in 2019. De  Freedom Restoration Act was oorspronkelijk in 1993 aangenomen om te voorkomen dat de overheid “de persoonlijke godsdienstbeleving aanzienlijk zou kunnen belemmeren”. De voorstanders van Do No Harm waren van mening dat deze wet  “niet mag worden geïnterpreteerd als  een mogelijke vrijstelling van een algemeen geldende wet”. Op basis van de oorspronkelijke wet zouden werkgevers vanwege hun religieuze overtuiging werknemers kunnen weigeren dekking van de gezondheidszorgkosten te geven; ze zouden ook  een  vrijstelling  van wetten op het gebied van burgerrechten kunnen claimen.

5) “We zijn allemaal elkaar broeders en zusters”

Toen ze zich vijf jaar geleden kandidaat stelde voor het presidentschap, gebruikte ze vaak de parabel van de Barmhartige Samaritaan.

Harris zei, dat deze parabel haar heeft geholpen om zelf zicht te krijgen wie onze  “naaste” is en dit ook aan anderen duidelijk te maken.

“Naasten gaat niet over het hebben van dezelfde postcode,” zei Harris vorig jaar op een forum van de Poor People’s Campaign. “Wat de parabel ons leert is dat de naaste iemand is die je tegenkomt op straat. Dat gaat over onderling begrip en het leven in dienst van anderen – dat we allemaal elkaars broeders en zusters zijn.”

In andere toespraken verwees Harris naar de bevrijdingstheologie, een christelijke stroming die de nadruk legt op sociale zorg voor de armen en politieke bevrijding voor onderdrukte volkeren. “Rechtvaardigheid staat op het stembiljet”, zei Harris vorig jaar op een evenement van de Democratische Partij van Iowa. “Economische rechtvaardigheid staat op het stembiljet. Gerechtigheid in de gezondheidszorg staat op het stembiljet. Rechtvaardigheid in onderwijs staat op het stembiljet. Reproductieve rechtvaardigheid staat op het stembiljet. Rechtvaardigheid voor kinderen staat op het stembiljet. Hier komt het op neer, Iowa. Ik geloof dat als we deze onrechtvaardigheden overwinnen, we de belofte van Amerika en het potentieel van het Amerikaanse volk zullen ontsluiten.”

Deze tekst is bijgewerkte versie van een tekst uit 2020, toen Pamala Harris zich kandidaat stelde voor de Democratische nominatie voor het presidentschap.

Vertaald door Jan Peters

Foto door Gage Skidmore