God ontvangen zonder het in de gaten te hebben, het overkwam Abraham en Sara. Een meditatie van Pieter-Paul over gastvrijheid bij het beeld Angels Unawares, van de Canadese beeldhouwer Timothy Schmalz.

‘Houd de gastvrijheid in ere, want zo hebben sommigen zonder het te weten engelen ontvangen.’ Deze zin uit de brief aan de Hebreeën (13,2) verwijst naar het verhaal in het boek Genesis (18,1-15) waarin Abraham en zijn vrouw Sara aan drie vreemdelingen gastvrijheid verlenen. Een van de drie mannen (of alledrie?) is God. De lezer weet dat, maar Abraham en Sara niet. Voor hen zijn het gewoon drie onbekende reizigers. Zonder dat ze het wisten, ontvingen zij God zelf of zijn engelen. 

Angels Unawares

De Canadese beeldhouwer Timothy Schmalz heeft het vers uit de Hebreeënbrief uitgebeeld in het monumentale kunstwerk Angels Unawares. Zo’n 140 migranten staan opeengepakt in een bootje. Het zijn de vluchtelingen van alle tijden. Er is een jood bij die aan de uitroeiing door de nazi’s probeert te ontkomen, een vrouw die het communistische Polen verlaat, een Ierse jongen ten tijde van de grote hongersnood, een Syrische oorlogsvluchteling, een migrant uit Afrika. En ja, in de groep ontdek je ook Jozef en Maria en het kind Jezus. Middenin die massa mensen zie je de vleugels van een engel boven de hoofden uitsteken. 

Angles Unawares van Timothy Schmalz.

Jezuïet-kardinaal Michael Czerny, verantwoordelijk voor asiel en migratie in het Vaticaan en ook een Canadees, bestelde het werk. Paus Franciscus onthulde het op het Sint-Pietersplein op 29 september 2019, de 105de werelddag van de migrant en de vluchteling. Door het daar een plaats te geven, wilde de paus iedereen herinneren aan de evangelische opdracht van de gastvrijheid. In Matteüs 25 vereenzelvigt Jezus zich met een reeks noodlijdenden, onder wie ook de vreemdeling: ‘Ik was vreemdeling en jullie hebben me opgenomen… Alles wat je voor een van deze minste broeders van mij hebt gedaan, heb je voor mij gedaan.’ Een vreemdeling herbergen is Christus zelf opnemen. 

Homeless Jezus van Timothy Schmalz

Het Sint-Pietersplein wordt omsloten door de colonnade van Bernini. In een van zijn brieven schreef Bernini dat de zuilengangen de armen van Christus voorstellen die de mensheid omarmen. Dat de vluchtelingenboot van Schmalz daar een plaats gevonden heeft, drukt de wens uit dat ook migranten welkom zouden zijn in de kerk. 

Homeless Jezus van Timothy Schmalz in Brugge.

Timothy Schmalz maakt al ruim 25 jaar door de Bijbel geïnspireerde sculpturen. De gedachte dat je in de minsten, de zwakken en de armen Christus kunt herkennen keert daarin vaak terug. Zo ook in zijn bekendste werk Homeless Jesus: een dakloze ligt uitgestrekt op een bank te slapen; de wonden in zijn blote voeten roepen de stigma’s van Christus op. Dit beeld kreeg een plaats in verscheidene steden over de hele wereld, ook in Brugge (aan de Magdalenakerk) en Antwerpen (in de Kammenstraat).

Kleine replica’s van de sculpturen van Timothy Schmalz zijn hier te bestellen.

[Wil je artikelen als deze niet missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief]