Er is een verschil tussen nut en zin. Maarja, hoe leg je dat uit…

 ‘Maks, kom je snel? Het gaat hard met opa nu…’

‘Jeetje mam, schrik me dood. Lag nog te slapen. Wat is er aan de hand? Gaat hij dood?’

‘Denk het wel. Kon nog wel eens sneller gaan dan we dachten. Hij begint steeds zwaarder te ademen en er zitten al pauzes tussen.’

‘Ik kom eraan.’

Maks schiet snel in z’n joggingbroek en trekt een trui aan. Mét capuchon; dan hoeft hij z’n haar niet te doen. Er zit nog genoeg gel in voor een hele week. Het was gisteren laat en hij is zo in bed gerold. Nu haast hij zich naar z’n opa. Opa gaat dood.

Ze lacht en huilt tegelijk

Ik sta ondertussen bij zijn moeder in de kamer bij opa. Meneer Maasdonk voor mij. Samen staan we te praten over hoe het afscheid nemen haar valt. Ze vertelt over hoe hun band was, wat hij voor haar betekende, hoe ze op elkaar leken. Dat ze het al langer zag aankomen en hoe ze er ook eigenlijk vrede mee kan hebben als hij er straks niet meer is. Hij heeft Lewy body dementie en de hallucinaties die hij daardoor had, werden steeds angstiger. Waarom kunnen mensen nooit blij hallucineren? Waarom altijd enge beestjes of inbrekers en nooit taart en slingers?

Waarom kunnen mensen nooit blij hallucineren?

De heldere momenten tussendoor waren het moeilijkst. Dan vroeg hij aan zijn dochter waarom dit gebeurt, wat er aan de hand is en de moeilijkste; ‘help me nou’. Dat het nu zou stoppen luchtte haar óók op. ‘Mijn vader is 89 geworden en heeft een goed leven gehad, maar God wat zal ik hem gaan missen.’ Ze lacht en huilt tegelijk.

Doen wat goed is

Dan zwiept de deur open en komt Maks binnen. Ik schrik een beetje van hem. Ik kan zijn ogen maar net zien vanonder zijn capuchon, die ver over zijn hoofd is getrokken. Ik heb hem hier nog nooit gezien, maar later hoor ik dat hij twee keer per week bij z’n opa op bezoek kwam. Soms met z’n moeder, maar vaker alleen. Dan ging hij met z’n opa wandelen of ze zaten gewoon samen tv te kijken.

Maks kwam vaak ’s avonds; overdag leert hij voor automonteur. Zijn nagels zien er wat smoezelig uit. Hij loopt direct op z’n opa af en geeft ‘m een kus op zijn voorhoofd. Maks schrikt, ik zie het aan hem. Zijn opa ligt met z’n mond open en ademt zwaar. Elke keer als hij uitademt vloeit er wat leven uit hem weg. Dan draait Maks zich om en loopt naar de deur terug. ‘Vergeten’ mompelt hij. Hij houdt z’n handen onder de zeepdispenser met desinfecterende zeep en drukt, zoals hij altijd doet als hij zijn opa bezoekt, twee keer op het pompje. ‘Ik wil opa niet aansteken.’

In verband met privacy en herleidbaarheid is een aantal essentiële cliëntkarakteristieken gewijzigd of verwijderd, dan wel fictionele elementen toegevoegd