Met een persoonsgebonden budget kunnen mensen, in theorie, zelf de hulp inkopen die zij nodig hebben. Maar waarom, zo vraagt zorgmanager Gerard Jansen zich af, valt pastorale hulp daar niet onder?

Als je de kranten leest moet je wel tot de conclusie komen dat je beter niet in een zorgverlenend traject terecht kunt komen. Kommer en kwel over een tekort aan opnamecapaciteit, tekort aan werknemers, tekort aan geld. Veel zorgen over een teveel aan oude en zieke mensen, een teveel aan ondeskundigheid van zorgverleners en veel zorg over de groeiende salarissen van managers die geen verstand lijken te hebben van de zorg.

Privé

Wat in de discussie vaak wordt vergeten, is de beschikbaarheid van pastorale hulp binnen de zorgsector. Dat politici en zorgmanagers zich niet vaak uitspreken over levensbeschouwing in de zorg heeft te maken met de sterke nadruk op de privacy van de cliënt die zorg vraagt. Vragen over levensbeschouwing of religie worden gerekend tot het privé-domein. Zorgvragers die thuis medische of verpleegkundige zorg ontvangen zijn voor hun religieuze en levensbeschouwelijke vragen zoals gebruikelijk aangewezen op een pastor uit de kerkelijke gemeenschap van waaruit zij zijn gekomen.

Ook de personen die in zorginstelling zijn gaan wonen of daar zijn opgenomen, hebben die eigen verantwoordelijkheid. Betreft het een AWBZ-gefinancierde zorginstelling (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) dan is er altijd een budget beschikbaar voor pastorale zorg. In 2009 werd door de Partij voor de Dieren hierover nog een vraag gesteld aan de toenmalige staatssecretaris Bussemaker. Zij schrijft aan mevrouw Thieme: “In de AWBZ worden cliënten geïndiceerd voor de functies verpleging, persoonlijke verzorging, begeleiding, behandeling en /of verblijf. Bij een aantal functies speelt levensbeschouwing geen rol in de gegeven zorg. Bij andere kan het wel of geen rol spelen. Er zijn bijvoorbeeld in de zorg met verblijf diverse levensbeschouwelijke (ook humanistische) raadslieden actief afhankelijk van de behoefte van cliënten.”

Budget

Levensbeschouwing als zorgproduct in zorginstellingen is veelal gebaseerd op de uitwerking van hetgeen daarover in de statuten van de instelling is geformuleerde. Een katholieke zorginstelling zal in zijn algemeenheid een groter aanbod van activiteiten uit de katholieke traditie kunnen aanbieden dan een algemene zorginstelling. Door de invoering van het persoonsgebonden budget ontstond een spectaculaire toename van vragen om een budget voor de eigen inkoop van zorg. Inkoop van levensbeschouwelijke hulp viel daar niet onder. Door recente bezuinigingen moet de cliënt maar op eigen kosten borg blijven staan voor zijn levensbeschouwelijke inkleuring van het leven. Uit de zorg en weer in de zorgen.